کشتن مرتکب کبیره پس از دو بار اجرای حد
در کتاب وسائل الشیعه، حدیثی از یونس روایت شده به این عنوان«… عَنْ يُونُسَ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلْمَاضِي عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: أَصْحَابُ اَلْكَبَائِرِ كُلِّهَا إِذَا أُقِيمَ عَلَيْهِمُ اَلْحَدُّ مَرَّتَيْنِ قُتِلُوا فِي اَلثَّالِثَة.؛ هرگاه براى مرتكبان گناهان كبيره دو مرتبه حد اجرا شد، در مرتبه سوم كشته مى‌شوند.» آیا این حدیث صحیح است؟ در مورد شخصیت یونس توضیح دهید؟
کشته شدن مرتکب کبیره پس از دو بار جاری شدن حد، در روایتی از امام رضا(ع) و از شخصی به نام یونس بیان شده است. در سلسله سند روایت شخصیتی که مورد قبول نزد بزرگان شیعه نباشد، وجود ندارد و اعتبار سندی آن مورد تایید است. از نظر شخصیتی یونس نیز دو شخص به این نام در روایات وجود دارند؛ یونس بن عبدالرحمن و یونس بن یعقوب؛ هر دو نفر مورد تایید و وثاقت علمای حدیث هستند.
سلسله سند روایت و منبع آن
سلسله سند حدیث بدین شکل است: «مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوب، مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ صَفْوَانَ عَنْ يُونُسَ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلْمَاضِي عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: ...» شیخ صدوق این حدیث را به اسناد خودش از صفوان بن یحیی و شیخ آن را نیز به اسناد خود از یونس بن عبدالرحمان، نقل و روایت کرده است.
این حدیث در جلد هجدهم وسایل‌الشیعه از مجموعه بیست جلدی، باب پنجم، از ابواب مقدمات الحدود و احکامها العامّه، حدیث اول، صفحه ۳۱۴ نیز آمده است. تکرار این حدیث در همین جلد، باب بیست، از ابواب حدّ الزّنا، صفحه ۳۸۸، ذکر شده است. به جز این این دو حدیث، دو حدیث دیگر نیز با همین مضمون، در این جلد، در ابواب دیگر آمده است. در وسائل‌الشیعه سی جلدی، جلد ۲۸، باب پنجم، روایت ۳۴۱۱۳، صفحه ۱۹، است. همچنین این حدیث، در کتاب بحارالانوار، جلد ۷۹، باب ۹۵، روایت دوم، صفحه ۲۰۴ بیان شده است.
اعتبار سندی حدیث
- محمد بن یعقوب کلینی، در منابع رجالی شیعه به‌عنوان ثقه و جلیل‌القدر شناخته شده است؛[۱]
- محمد بن یحیی العطار، ثقه و کثیرالحدیث است؛[۲]
- احمد بن محمد، با عنوان ثقه شناخته می‌شود؛ البته برخی از علمای رجال در مورد ایشان اختلاف دارند؛
- صفوان، ظاهراً مراد صفوان بن مهران است[۳] که ثقه بوده است. صفوان بن یحیی نیز از راویان ثقه و معتبر بوده است؛[۴]
- یونس، چه یونس بن عبدالرحمن و چه یونس بن یعقوب، هر دو ثقه هستند.
بنابراین، این حدیث صحیح و یا موثق است، که قابل استناد و استدلال است.
شخصیت‌شناسی یونس
یونس در این حدیث، یونس بن یعقوب است. وی اهل کوفه بوده و در زمان امام رضا(ع) در مدینه فوت کرده است. یونس بن یعقوب یکی از روایان حدیث است و کشی از او روایات زیادی نقل کرده است.
از نظر عقیده، در مورد یونس اختلاف است. برخی او را فطحی مذهب دانسته. اما در مقابل کتاب «الغیبه» نقل کرده که ایشان امامی است. علماء علم رجال از او توصیف کرده و گفته‌اند، یونس بن یعقوب موثق و عظیم‌الشأن است و از نظر عقیده نیز او را صحیح‌العقیده دانسته‌اند.[۵]
اگر مراد از یونس، یونس بن عبدالرحمن باشد، هم در زمان امام کاظم(ع) و امام رضا(ع) می‌زیسته و از ایشان هم توثیق شده و علماء علم رجال از او مدح نموده‌اند.
مطالعه بیشتر
- جامع الرواه، ج۲، ص۳۶۰ الی ۳۶۴.
- رجال آیت الله خویی، ذیل حرف «یاء».
منابع
- ↑ بحرالعلوم، سید محمدمهدی، الفوائد الرجالیة، تحقیق محمد صادق بحرالعلوم، تهران، مکتبة الصادق، ۱۳۶۳ش، ج۳، ص۳۲۵.
- ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، مؤسسة نشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق، ص۲۵۰.
- ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، مؤسسة نشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق، ص۱۹۸.
- ↑ خویی، معجم الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۹، ص۱۲۶-۱۲۷.
- ↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، بیروت، ج۲۰، ص۳۷۰.