آموزه‌هایی از دعای کمیل
 | این مقاله هماکنون به دست Fabbasi در حال ویرایش است. |
در مورد شرح دعاي كميل توضيح دهيد؟
دعاي كميل را حضرت خضر به امير مومنان(ع) داده است و آن حضرت به كميل بن زياد نخعي یاد داد. شناخت الهي؛ آسیب‌شناسی رفتاری؛ خودشناسی؛ شناخت آداب دعا؛ شناخت وسيله براي رسيدن به مقصود و توجه به آثار اين شناخت از جمله آموزه‌های دعای کمیل است.
دعای خضر معروف به دعای کمیل
كميل روايت مي‌كند كه روزي با امير مومنان(ع) بودم و درباره شب نيمه شعبان سخن به ميان آمد، حضرت فرمودند: هر كس اين شب را احيا كند و دعاي خضر را در اين شب بخواند، دعاي او مستجاب مي‌گردد. وقتي حضرت به منزل برگشت، به خدمت آن حضرت رفته و در خواست آموزش دعاي خضر كردم. حضرت فرمود: اي كميل اين دعا را حفظ نما، در هر شب جمعه يا در هر ماه و يا در هر سالي يك مرتبه آن را بخوان، تا از شر دشمنان در امان بماني، روزيِ تو فراوان گشته و گناهانت آمرزيده شود. [۱]
معارفی از دعای کمیل
شناخت الهي
خداوند صفات برجسته‌ای دارد که با توجه به آن می‌توان خدا را شناخت. امیرمومنان(ع) این صفات را در قالب دعا ترسیم می‌کند.
فراگیری رحمت خدا بر همه عالم، حركت جهان و قدرت موجودات توسط خدا، قدرت نداشتن موجودات آفریده شده از خود، فروتن بودن مخلوقات در مقابل قدرت الهی به خاطر خالق و تدبیر کننده بودن خدا، نزد خدا بودن همه عزت‌‌ها. فناپذیر بودن موجودات و باقی ماندن خدا، انسان‌های مومن را به دل بستن به نعمت‌های ماندگار و حركت به سوي خدا و رسيدن به كمال و نعمت‌هاي اخروي وا می‌دارد.[یادداشت ۱]
نور بودن خدا و روشنایی گرفتن هستی از نور الهی، فرار کردن بشریت از تاریکی به روشنایی، آرامش داشتن انسان در روشنایی از آثار خواندن دعای کمیل و توجه به معارف آن می‌باشد.[یادداشت ۲]
آسیب‌شناسی اجتماعی
امیرمومنان(ع) با ترسیم رفتارهایی که باعث ایجاد مشکلات فردی و اجتماعی می‌شود، در کنار آسیب‌شناسی، راه‌کارهای درمان آن را نیز یادآور می‌شود. گناهانی که باعث پرده‌دری، ایجاد گرفتاری‌ها، دگرگونی نعمت‌ها، اجابت نشدن دعا، نزول بلایا و ... از جمله‌آسیب‌هایی است که امیرمومنان(ع) با یادآوری آن بشریت را به فکر جبران کرده است. [یادداشت ۳]
خودشناسی
انسان از خود شناسي به خدا شناسي مي‌رسد. وقتي خود را ضعيف ديد و گفت: خدايا به ضعف جسمم رحم كن، به فكر مي‌افتد كه او را يك قدرت قوي آفريده است. امير مومنان(ع) به ما مي‌آموزد كه ضعيف هستيم و نمي‌توانيم از سلطه و حكومت الهي فرار كنيم و هميشه تحت قدرت خدائيم. گرفتاري‌هاي اين دنيا كه گاهي انسان را زمين گير مي‌كند خيلي كمتر و قابل تحمل‌تر است از بلاهاي آخرت است و انساني كه تحمل بلا و گرفتاري اين دنيا را ندارد، بداند كه گرفتاري آخرت هميشگي و سخت است.{{یادداشت|اللَّهُمَّ عَظُمَ سُلْطَانُكَ وَ عَلَا مَكَانُكَ وَ خَفِيَ مَكْرُكَ وَ ظَهَرَ أَمْرُكَ وَ غَلَبَ جندك [قَهْرُكَ] وَ جَرَتْ قُدْرَتُكَ وَ لَا يُمْكِنُ الْفِرَارُ مِنْ حُكُومَتِك...}}
شناخت آداب دعا
انسان‌ها براي رسيدن به خواسته‌هاي‌شان راهكار مناسبي را اختيار مي‌كنند تا با شكست مواجه نشوند و امير مومنان(ع) در اين دعا، راهكار مناسب براي رسيدن به این هدف عالي را بيان مي‌دارد.
توبه و استغفار، شفيع قرار دادن خدا و به غیر خدا امید نداشتن، خود را در مقابل عظمت آفریدگار کوچک شمردن و درخواست كذليلانه از خدا کردن همانند درخواست کسی كه گرفتار شده و حاجت‌مند است، عيب ديگران را پوشاندن برای آبروداری خدا و حفظ عیب‌ها از چشم مردم توسط خدا، مغرور نشدن به دنیا و عذر خواهی از خدا، اميدوار به رحمت خدا بودن و گريه كردن، پيروي از احكام الهي و مخالفت با هواي نفس، حسن ظن به خدا داشتن، صلوات و سلام فرستادن بر پيامبر اكرم(ص) و ائمه معصومين(ع) از جمله آدابی است که امیرمومنان(ع) در دعای کمیل در ضمن دعا آن را بیان کرده است.{{یادداشت|اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ سُؤَالَ خَاضِعٍ مُتَذَلِّلٍ [ذَلِيلٍ] خَاشِعٍ أَنْ تُسَامِحَنِي وَ تَرْحَمَنِي وَ تَجْعَلَنِي بِقِسْمِكَ رَاضِياً قَانِعاً وَ فِي جَمِيعِ الْأَحْوَالِ [الأمور] مُتَوَاضِعا...}}
شناخت وسيله برای رسیدن به مقصود
امیرمومنان(ع) براي رسيدن به مقصود، ابزارهای خوبی را در این دعا معرفی می‌کند مانند ياد خدا بودن، یادآوری كرم و بخشش الهي، دعا كردن و... .{{یادداشت|يَا سَرِيعَ الرِّضَا اغْفِرْ لِمَنْ لَا يَمْلِكُ إِلَّا الدُّعَاءَ فَإِنَّكَ فَعَّالٌ لِمَا تَشَاء...}}
توجه به آثار معارف الهی در دعای کمیل
- تبديل كردن گناهان بنده به حسنه و ثواب.
- بوجود آوردن طعم شيرين عبادت در دل دعا كننده.
- درخواست الهام ذکر الهی به بنده.
- درخواست توفيق شكر گذاري از خداوند.
- و ... .
مطالعه بيشتر
- كلباسي، محمد رضا، انيس الليل در شرح دعاي كميل، قم، نشر روح، سوم، 1362ه.ش.
- زمرديان، احمد، علي و كميل، تهران، امير كبير، 1361ه.ش.
- انصاريان، حسين، شرح دعاي كميل.
- جعفر بن محمد باقر، اسرار العارضين.
منابع
- ↑ ابن طاوس، علي بن موسي، الاقبال الاعمال، تهران، دارالكتب الاسلاميه، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۰۶.
- ↑ اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِرَحْمَتِكَ الَّتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ وَ بِقُوَّتِكَ الَّتِي قَهَرْتَ بِهَا كُلَّ شَيْءٍ وَ خَضَعَ لَهَا كُلُّ شَيْءٍ وَ ذَلَّ لَهَا كُلُّ شَيْءٍ وَ بِجَبَرُوتِكَ الَّتِي غَلَبَتْ بِهَا كُلَّ شَيْءٍ وَ بِعِزَّتِكَ الَّتِي لَا يَقُومُ لَهَا شَيْءٌ وَ بِعَظَمَتِكَ الَّتِي مَلَأَتْ أَرْكَانَ كُلِّ شَيْءٍ وَ بِسُلْطَانِكَ الَّذِي عَلَا كُلَّ شَيْءٍ وَ بِوَجْهِكَ الْبَاقِي بَعْدَ كُلِّ شَيْءٍ وَ بِأَسْمَائِكَ الَّتِي غَلَبَتْ أَرْكَانَ كُلِّ شَيْءٍ وَ بِعِلْمِكَ الَّذِي أَحاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ...
- ↑ وَ بِنُورِ وَجْهِكَ الَّذِي أَضَاءَ لَهُ كُلُّ شَيْء ...
- ↑ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَهْتِكُ الْعِصَمَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُنْزِلُ النِّقَمَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُغَيِّرُ النِّعَمَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَحْبِسُ الدُّعَاءَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُنْزِلُ الْبَلَاءَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي كُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتُهُ وَ كُلَّ خَطِيئَةٍ أَخْطَأْتُهَا...