کیفرها و پاداش‌ها در برزخ

سؤال

ماهیت کیفرها و پاداش‌ها در برزخ چگونه است؟

آیات متعدد به وجود پاداش‌ و کیفر در برزخ اشاره کرده‌اند:

• قرآن به حبیب نجار که به دست قومش شهید شد، می‌گوید: ﴿وارد بهشت شو. گفت: ای کاش قوم من می‌دانستند* که پروردگارم مرا آمرزیده و از گرامی‌داشتگان قرار داده است»﴾(یس:۲۶–۲۷) طبرسی از مفسران شیعه معتقد است این آیه، دلالت بر نعمت‌های برزخ دارد.
• قرآن در وصف مقرّبان می‌گوید: ﴿پس اگر او از مقرّبان باشد،* در رَوح و ريحان و بهشت پرنعمت است.﴾(واقعه:۸۸-۸۹.) امام صادق(ع) در تفسیر این آیه «روح» و «ریحان» را به نعمت برزخ مربوط می‌داند و «بهشت پرنعمت» را برای قیامت می‌داند.
• آیات دیگری نیز وجود دارد که به عذاب برخی افراد پس از مرگ خبر می‌دهد از جمله عذاب کافران توسط ملائکه در هنگام جان دادن شدیدترین عذاب برای آل فرعون که هر صبح و شام، آتش بر آنان وارد می‌شود. همچنین برای افرادی که توبه کرده و عمل صالح انجام داده‌اند و ایمان دارند، از رزق و روزی برزخی در هر صبح و عشاء داده خبر است.

این آیات نشان می‌دهد که پس از مرگ و پیش از قیامت که برزخ نامیده می‌شود، نعمت‌ها و عذاب‌هایی وجود دارد. علاوه بر این آیات، روایات نیز از عذاب‌ها و نعمت‌های برزخی سخن گفته‌اند:

• امام صادق(ع): ارواح مؤمنان، در حجره‌های بهشتی مستقر هستند، از غذاهای بهشتی می‌خورند، از مایع بهشتی می‌نوشند و از خدا می‌خواهند هر چه زودتر قیامت بر پا شود.