امام علی(ع) و غنیمت گرفتن در جنگ با مسلمانان

سؤال

درگاه‌ها

در جنگ‌های زمان حکومت علیA غنایم فقط سلاح و ابزارهای جنگی بکار گرفته در میدان نبرد بود. حضرت علیA، اسیر گرفتن زن و فرزندان شرکت کنندگان در این جنگ‌ها را، صحیح نمیدانست؛ لذا پس از جنگ جمل فرمود:

ما فقط کسانی را که با ما جنگ کرده‌اند و بر ما ستم کرده‌اند، کشته‌ایم. ولی اموال ایشان، میراث کسانی است که مستحق دریافت آنند و ارحام و خویشاوندان ایشان مستحق آن هستند.^[۱]

ابن‌قتیبه در خصوص اموال خوارج، پس از جنگ نهروان، می‌نویسد:

علی(ع) سلاح و چارپایان آنان را در میان سپاهیان خود تقسیم کرد. اما کالا و بندگان و کنیزانی را که آنان به همراه داشتند، به کوفه آورد و به صاحبان اصلی بازگرداند.^[۲]

ابن ابی الحدید نیز می‌نویسد:

حضرت علیA فرمود: آنچه اصحاب جمل در لشکرگاه خویش بر ضد شما به کار گرفتند، غنیمت است و برای شماست. اما هر چه را در خانه‌ها پنهان ساخته‌اند و درها برویش بسته شده، از آن صاحبانش است و برای شما بهره‌ای نیست و چون بر او بسیار اصرار ورزیدند فرمود: عایشه را قرعه زنید تا به نام هر کس درآمد به وی دهم. گفتند: ای امیرمومنان از خداوند طلب آمرزش می‌کنیم. پس دست برداشتند.^[۳]

منابع

این مدخل برگرفته شده از کتاب «سیره نظامی امیرالمؤمنین» نوشته «یدالله حاجی‌زاده» قم مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، ۱۳۹۲ش.

↑ «انما قاتلنا من حاربنا و بغی علینا و اما اموالهم، فهی میراث لمستحقیها من ارحامهم» شیخ‌مفید، الجمل، همان، ص۴۰۵؛ محمدهادی یوسفی غروی، همان، ج۴، ص۶۲۸.
↑ ابن‌قتیبه دینوری، همان، ص۱۷۶.
↑ ابن ابی الحدید، همان، ج۱، ص۲۵۰؛ شیخ حرّ عاملی، همان، ج۱۱، ص۵۰۱.

[1] «انما قاتلنا من حاربنا و بغی علینا و اما اموالهم، فهی میراث لمستحقیها من ارحامهم» شیخ‌مفید، الجمل، همان، ص۴۰۵؛ محمدهادی یوسفی غروی، همان، ج۴، ص۶۲۸.

[2] ابن‌قتیبه دینوری، همان، ص۱۷۶.

[3] ابن ابی الحدید، همان، ج۱، ص۲۵۰؛ شیخ حرّ عاملی، همان، ج۱۱، ص۵۰۱.

[۱]

[۲]

[۳]