نزدیک بودن قیامت در آیه ۵۷ سوره نجم
پاسخ اجمالی:
مراد از نزدیک شدن یعنی هر چیزی که قرار است بیاید با سپری شدن هر روز، آمدن آن چیز نزدیکتر می‌شود و قیامت هم به یقین چون روزی خواهد آمد پس با هر روزی که می‌گذرد نزدیکتر می‌شود و رسول خدا چون آخرین پیامبر می‌باشد، این بدان معناست که زمان او از زمان‌های گذشته به قیامت نزدیکتر شده است.
پاسخ تفصیلی:
خداوند متعال در آیه ۵۷ سوره نجم می‌فرماید: «أَزِفَتِ الْآزِفَه»؛ «آنچه باید نزدیک شود، نزدیک شده است».
واژه شناسی «أَزِفَتِ»
در مجمع البحرین آمده است که «أَزِفَتِ» أی قربت یعنی نزدیک شد و به قیامت «آزفۀ» گفته شده است چون هر چیزی که خواهد آمد نزدیک است؛ یعنی هر چیزی که قرار است بیاید با سپری شدن هر روز، آمدن آن چیز نزدیکتر می‌شود و خداوند متعال در آیه ۱۸ سوره غافر از قیامت به «آزفۀ» تعبیر آورده و فرمود: «وَ أَنْذِرْهُمْ یَوْمَ الْآزِفَه»؛ «آنان را از روز قیامت، آن روز نزدیک بترسان».[۱]
راغب نیز در مفردات می‌نویسد: واژه‌های- ازف- و- افد- در معنی به هم نزدیکند، امّا ازف به کمی وقت و تنگی زمان تعبیر شده است، و«الأَزَف» به معنی تنگی وقت است برای اینکه گفته شده زمان قیامت نزدیک است و لذا از قیامت به «ساعۀ» تعبیر شده است و آیه «وَ أَنْذِرْهُمْ یَوْمَ الْآزِفَه»؛ «آنان را از روز قیامت، آن روز نزدیک بترسان»،[۲] به همان معنی آمده است.[۳]
قاموس قرآن نیز می‌نویسد: «أَزَف» یعنی نزدیک شدن وقت و «أَزِفَتِ الْآزِفَه» یعنی نزدیک شونده نزدیک شد و مراد روز قیامت است.[۴]
مراد از نزدیک شدن قیامت
به دنبال آیات گذشته که سخن از هلاکت اقوام پیشین به خاطر ستمگری و طغیان آنها می‌گفت، آیات مورد بحث روی سخن را به مشرکان و کفار و منکران دعوت پیامبر (صلی الله علیه و اله) کرده، می‌گوید: (آنچه باید نزدیک شود نزدیک شده است) «أَزِفَتِ الْآزِفَه»؛ آری قیامت نزدیک است، خود را برای سؤال، حساب و جزا آماده کنید.
تعبیر به«آزفۀ» از قیامت به خاطر نزدیکی آن و تنگی وقت است، زیرا این واژه از کلمه «ازف» به معنی" تنگی وقت" گرفته شده و طبعا مفهوم نزدیک شدن را نیز در بر دارد و نامگذاری قیامت به این نام علاوه بر آیه مورد بحث در آیه ۱۸ غافر نیز آمده است و تعبیری است گویا و بیدار کننده، همین مفهوم را به صورت دیگری در آیه ۱ سوره قمر می‌خوانیم: «اقْتَرَبَتِ السَّاعَه» (قیامت نزدیک شده است) و به هر حال نزدیکی قیامت با توجه به کوتاهی عمر دنیا قابل درک است به خصوص اینکه هر کس می‌میرد قیامت صغرایش بر پا می‌شود.[۵]
بنابراین نزدیک شدن قیامت، بخاطر این است که:
حتمی الوقوع است و چیز حتمی الوقوع نزدیک است.
یکی از شرایط قیامت بعثت رسول اعظم اسلام است، چنان که فرمود: «بعثت انا و الساعه کهاتین»؛ «من مبعوث شدم و فاصله میان من و قیامت، مثل فاصله میان این دو انگشت است» و این یعنی با مبعوث شدن رسول الله یکی دیگر از شرط‌های برپایی قیامت تحقق یافت.
زمان با زیادی گذشته و کمی آینده، همواره در حال نزدیک شدن است و با ملاحظه آنچه گذشته، اندکی بیشتر باقی نمانده است.[۶][۷]
منابع
- ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تهران، مرتضوی، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش، ج۵، ص۲۳.
- ↑ غافر/ ۱۸.
- ↑ راغب اصفهانی، حسین، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت، دار الشامیه، چاپ اول، ۱۴۱۲ق، ص۷۵.
- ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ ششم، ۱۳۷۱ش، ج۱۸، ص۸۱.
- ↑ رک: مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۲، ص۵۷۳؛. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۱۹، ص۸۲.
- ↑ رک: طبرسی، فضل، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ترجمه: گروهی از مترجمان، تهران، فراهانی، چاپ اول،ج۱۶، ص۹۷؛. فخر رازی، محمد، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق، ج۲۲، ص۱۱۸.
- ↑ کلینی، محمد، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۵.