پیش نویس:اعمال و دعای روز بیست و یکم ماه رمضان
پيغمبر اكرم (ص) به كاتبانى نياز داشت تا در شئون مختلف از جمله وحى براى او كتابت كنند؛ لذا چه در مكه و چه در مدينه زبدهترين باسوادان را براى كتابت انتخاب فرمود. اولين كسى كه در مكه عهدهدار كتابت مخصوصا كتابت وحى شد؛ علىّ بن ابى طالب (ع) بود و تا آخرين روز حيات پيامبر به اين كار ادامه داد. پيامبر (ص) نيز اصرار فراوان داشت تا على، آنچه را نازل مىشود، نوشته و ثبت نمايد تا چيزى از قرآن و وحى آسمانى از على دور نماند.[۱]
ترتيب، نظم و عدد آيات در هر سوره در زمان حيات پيغمبر اكرم (ص) و با دستور آن بزرگوار انجام شده و توقيفى است و بايد آن را تعبّدا پذيرفت و به همان ترتيب سورهاى را تلاوت كرد.[۲]
ثبت آيات در سورهها، چه با نظم طبيعى يا نظم دستورى، توقيفى است و با نظارت و دستور خود پيغمبر اكرم (ص) انجام گرفته است.[۳]
آنچه مهم است تكميل سورهها و مستقل بودن هر سوره از ديگرى بود تا آيههاى هر سوره با آيههاى سورههاى ديگر اشتباه نشود. اين مهم در عهد پيامبر (ص) صورت گرفت، اما ترتيب بين سورهها، تا ختم قرآن امكان نداشت؛ زيرا پيغمبر اكرم (ص) در حال حيات بود و هر لحظه احتمال نزول سورهها و آيههايى مىرفت. بنابراين طبيعى است كه پس از يأس از نزول قرآن، كه به پايان يافتن حيات پيغمبر وابسته بود، سورههاى قرآن مرتب شده باشد.
پس، بيشتر محقّقين و تاريخنويسان براساس روايات واردشده در اينباره، بر آنند كه جمع و ترتيب سورهها بعد از وفات پيغمبر (ص) براى نخستين بار به دست على، امير مؤمنان (ع)، سپس زيد بن ثابت و ديگر صحابه بزرگوار انجام گرفت و تقريبا جمع قرآن به دست صحابه، پس از رحلت پيامبر (ص) از امور مسلّم تاريخ است.[۴]