تفاوت پاداش و مجازات افراد فقیر و ثروتمند
آیا پاداش و مجازات افراد فقیر و ثروتمند یا معلول و سالم، یکی است؟ و اگر هست پس عدالت خدا کجاست؟
خداوند از هر موجودی به اندازه استعداد، شرائط و ظرفیت او انتظار دارد. هر انسانی به اندازه امکانات، نعمتها و استعدادی که به او داده شده، مسئول است و در آخرت نیز به همان اندازه از وی بازخواست خواهد شد. ﴿لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا آتَاهَا؛ خداوند هيچ كس را جز به آنچه بدو داده است تكليف نمیکند﴾(طلاق:۷)
افرادی که از امکانات و دارایی بیشتری برخوردارند، با کسانی که از چنین امکانات و ثروتی برخوردار نیستند، در تکلیف یکسان نیستند. افرادی که جسم سالمی دارند، بهتر و زودتر میتوانند اعمال عبادی را انجام دهند. از سوی دیگر اگر کسی با امکانات و توانایی کمتر، اعمال حسنه بیشتری یا مساوی با توانگران انجام دهد، پاداش بیشتری خواهد داشت.[۱]
از افرادی که بیشتر از نعمتهای الهی برخوردار بودهاند، انتظار بیشتری وجود دارد. یکی از نعمتها، اعضا و جوارح سالم دانسته شده که در قیامت از آن سؤال میشود. در قرآن آمده: ﴿إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کلُّ أُولئِک کانَ عَنْهُ مَسْؤُلا؛ در پيشگاه خداوند، گوش و چشم و دل همه مسئول هستند﴾(اسراء:۳۶) گوش و چشم و قلب نعمتهایی هستند که خداوند عطا کرده تا انسان به وسیله آنها، حق را از باطل تمیز داده و خود را به واقع برساند.[۲]
ظرفیتها، استعدادها، و داراییهای انسان، وسیلههای مادی است که انسان را در راه تکامل و تقرب به خداوند کمک میکند. آنچه به خداوند مربوط است این است که عدالت را در آخرت، اعمال نماید و هرفردی را با توجه به امکانات بدنی و مالی که داده، قضاوت کند و بیشترین پاداش را به کسانی دهد که بهترین استفاده را نسبت به هدف خلقت از امکانات خود کرده باشد و بیشترین مجازات را به فردی دهد که بدترین استفاده را از بهترین امکانات کرده باشند.