حدیث پانزده عذاب سبک‌شمار نماز

سؤال

سؤال: روایتی وجود دارد مبنی بر اینکه رسول خدا به حضرت فاطمه فرمود: «خداوند کسانی را که نماز خود را سبک می‌شمارند، به پانزده خصلت مبتلا می‌کند: شش خصلت در دنیا، سه خصلت هنگام مرگش، سه خصلت در گورش و سه خصلت در قیامت هنگامی که از گورش بیرون می‌آید و جود دارد»؛ آیا این روایت معتبر است؟

ترجمه حدیث

حضرت فاطمه(س) از پدرش رسول خدا(ص) پرسید: «پدر جان، سزای مردان و زنانی که نماز را سبک بشمارند، چیست؟» او پاسخ داد: «فاطمه، هر کس چه مرد باشد و چه زن، نمازش را سبک بشمارد، خداوند او را به پانزده مصیبت گرفتار می‌کند: شش چیز در دنیا، سه چیز هنگام مرگ، سه چیز در قبرش و سه چیز در قیامت هنگام بیرون آمدن از قبر.

مصیبت‌هایی که در دنیا به آنها مبتلا می‌شود عبارتند از:

• خداوند، خیر و برکت را از عمر او برمی‌دارد.
• خداوند، خیر و برکت را از روزی‌اش برمی‌دارد.
• خداوند نشانه صالحان را از چهره او محو می‌فرماید.
• در برابر اعمالی که انجام داده پاداش داده نمی‌شود.
• دعای او به سوی آسمان بالا نمی‌رود و مستجاب نمی‌گردد.
• هیچ بهره‌ای در دعای بندگان شایسته خدا نداشته و مشمول دعای آنان نخواهد بود.

و مصیبت‌هایی که هنگام مرگ به او می‌رسد عبارتند از:

• با حالت خواری و زبونی جان می‌دهد.
• گرسنه می‌میرد.
• تشنه جان می‌سپارد، به گونه‌ای که اگر آب تمام رودخانه‌های دنیا را به او بدهند، سیراب نگشته و تشنگی‌اش برطرف نخواهد شد.

و مصیبت‌هایی که در قبرش بدان گرفتار می‌گردد چنین‌اند:

• خداوند فرشته‌ای را بر او می‌گمارد تا او را در قبر نگران و پریشان نموده و از جایش برکند.
• خداوند گور را بر او تنگ می‌گرداند.
• قبرش تاریک می‌شود.

و مصیبت‌هایی که در روز قیامت، هنگام بیرون آمدن از قبر، بدان مبتلا می‌شود، عبارتند از:

• خداوند فرشته‌ای را بر او می‌گمارد تا در حالی که مردم به او می‌نگرند، او را به رو بر زمین بکشد.
• سخت از او حساب می‌کشند.
• خداوند هرگز نظر رحمت به او ننموده و از بدی‌ها پاکیزه‌اش نمی‌گرداند، و برای او عذاب دردناکی خواهد بود.

بررسی سند

حدیث پانزده عذابِ سبک‌شمار نماز، توسط سید بن طاووس در کتاب فلاح السائل ذکر شده است. ابن طاووس سند روایت را حذف کرده و بدون سند ذکر کرده است؛ بنابراین از نظر سند قابل استناد نیست. این روایت را علامه مجلسی، ؛ عبد الله بحرانی اصفهانی و محدث نوری نیز از فلاح السائل نقل کرده‌اند.