موارد مجازات اعدام در قانون مجازات اسلامی

سؤال

قانون کیفری ایران ، چه اعمالي و چه گناهاني و چه کساني را مستحق حکم اعدام و مرگ (به هر صورت اعم از سنگسار يا اعدام با طناب دار و غيره مقصود از اعدام مرگ به هر صورتي که باشد)، مي داند؟

قانون مجازات اسلامی که بر اساس شرع مقدس اسلام تدوین شده است موارد عمده مجازات مرگ را در مباحث حدود، قصاص و جرايم عليه امنيت ملّي و آسايش عمومي تذکر داده است.

اولين مورد در ماده ۸۲ قانون مجازات است که گفته: حدّ زنا در موارد زير قتل است و فرقي بين جوان و غير جوان و محصن و غير محصن نيست:

الف: زنا با محارم نسبي.

ب: زنا با زن پدر که موجب قتل زاني است.

ج: زناي غير مسلمان با زن مسلمان که موجب قتل زاني است.

د: زناي به عنف و اکراه که موجب قتل زاني اکراه کننده است.

مورد دوم ماده ۹۰ هرگاه زن يا مردي چند بار زنا کند و بعد از هر بار حدّ (۱۰۰ ضربه شلاق) بر او جاري شود در مرتبه چهارم کشته مي شود.

موضوع يا مورد سوم لواط يا به اصطلاح امروزي همجنس بازي جنس ذکور که اگر هر دو طرف عاقل و بالغ و مختار باشند طبق ماده ۱۱۱ قانون مجازات، مجازات هر دو قتل است.

مورد چهارم ماده ۱۷۹: هر گاه کسي چند بار شرب مسکر نمايد و بعد از هر بار حدّ بر او جاري شود در مرتبه سوم کشته مي شود.

پنجم: طبق مادّه ۱۹۰ قانون مجازات اسلامي يکي از مجازات هايي که براي محارب و مفسد في الارض تعيين شده است، قتل هست. امّا اين که محارب و مفسد في الارض چه کسي هست مصاديق فراواني در قانون مجازات اسلامي و در مواد متعدد و هم قانون مجازات نيروهاي مسلح و ساير قوانين شمرده شده است: که بالاختصار ذکر مي گردد.

در ماده ۱۸۳ در تعريف محارب و مفسد في الارض گفته است: هر کس که براي ايجاد رعب و هراس و سلب آزادي و امنيت مردم دست به اسلحه ببرد محارب و مفسد في الارض مي باشد.

و در ماده ۱۸۵ سارق مسلح و قطاع الطريق را محارب دانسته است.

در ماده ۱۸۶ گفته است، هر گروه يا جمعيت متشکل که در برابر حکومت اسلامي قيام مسلّحانه کند مادام که مرکزيت آن باقي است تمام اعضاء و هوا داران آن، که موضع آن گروه يا جمعيت يا سازمان را مي دانند و در پيشبرد اهداف آن فعاليت و تلاش مؤثر دارند محاربند گرچه در شاخه نظامي شرکت نداشته باشند.

در ماده ۱۸۷ مقرر کرده است: هر فرد يا گروه که طرح براندازي حکومت اسلامي را بريزد و براي اين منظور اسلحه و مواد منفجره تهيه کند و نيز کساني که با آگاهي و اختيار امکانات مالي و مؤثر و يا وسايل و اسباب کار و سلاح در اختيار آنها بگذارد محارب و مفسد في الارض مي باشند.

در ماده ۱۸۸ آورده است: هر کس در طرح براندازي حکومت اسلامي خود را نامزد يکي از پست هاي حساس حکومت کودتا نمايد و نامزدي او در تحقق کودتا به نحوي مؤثر باشد، محارب و مفسد في الارض است.

مورد ششم: طبق تبصره (د) ماده ۲۰۱: حدّ سرقت در مرتبه چهارم اعدام است ولو سرقت در زندان باشد.

مورد هفتم: قصاص در برابر قتل نفس عمدي هست که با اذن ولي امر و با رعايت شرايط اولياء دم مي توانند قاتل را قصاص نمايند. (مواد ۲۰۴، ۲۰۵ و ۲۱۹).

مورد هشتم: طبق ماده ۵۱۳ اهانت به مقدسات است که مقرر کرده است: هر کس به مقدمات اسلام و يا هر يک از انبياء عظام يا ائمه طاهرين(ع) يا حضرت صديقه طاهره(س) اهانت نمايد اگر مشمول حکم ساب النبي باشد اعدام مي شود....

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

۱ـ جرايم عليه امنيت و آسايش عمومي، دکتر سيد حسين مير محمد صادقي، تهران، نشر ميزان، چاپ يازدهم، ۱۳۸۷ش، ص۵۱ و ۵۰.

۲ـ قانون مجازات اسلامي.