دوره جمع‌آوری و تبویب حدیث شیعه

سؤال

دوره جمع‌آوری و تبویب حدیث شیعه از چه زمانی آغاز شده است و شامل چه کتاب‌هایی می‌شود؟

دوره جمع و تبویب با آغاز غیبت صغری شروع می‌شود و تا دوره صفویه تداوم می‌یابد، در نگاه کلی می‌توان این دوره را با دو شخصه شناخت:

کتب اربعه

• کافی، محمد بن یعقوب کلینی که دارای هشت جلد است؛ مجموعاً کتاب کافی دارای ۱۶۱۹۹ حدیث است.

• من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق ابوجعفر محمد بن علی که در چهار جلد به چاپ شده و بیشتر روایات آن فقهی بوده و مجموع روایات آن ۵۹۰۱ روایت است.

• تهذیب الاحکام، شیخ طوسی ابو جعفر محمد بن حسن. این کتاب در ده جلد چاپ شده و مشتمل بر ۱۳۵۹ حدیث است.

• الاستبصار، این کتاب نیز از شیخ طوسی است. روایت‌های استبصار ۵۵۱۱ در ۹۲۵ باب است، این کتاب در چهار جلد منتشر شده است.

کتب دعا و زیارت

• اقبال سید بن طاووس؛

• مهج الدعوات؛

• منهج العبادات؛

• جمال الاسبوع؛

• فلاح السائل؛

• فتح الابواب؛

• مصباح الزائر؛

• اسرار الصلاه؛

• اسرار الدعوات و ...

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر

• مجله علوم حدیث، سید احمد میر عمادی، ص۲۷۳–۲۸۱ شمارهٔ ۲

• آشنایی با متون حدیث، مهدی مهریزی – بخش دو ص۳۷–۱۴۰.

• سیر حدیث در اسلام سید احمد میرخانی ـ تمام کتاب.

• علم الحدیث، کاظم مدیر شانه‌چی، ص۷۰–۱۰۰.