اطلاع امام زمان(ع) از احوال شیعیان

سؤال

منظور از حديث حضرت مهدي(عج): «ما كاملاً به اخبار و حوادث زندگي شما آگاهي داريم و هيچ چيز از اخبار شما از ما پنهان نمي ماند» چيست؟

اين حديث قسمتي از نامه امام زمان(عج) به شيخ مفيد است. در اين نامه بعد از سلام و ستايش خداوند نوشته شده است: «.... ما اگر چه هم اكنون در مكاني دور از جايگاه ستمگران سكني گزيده ايم كه خداوند صلاح ما و شيعيان با ايمان ما را مادامي كه حكومت دنيا به دست تبهكاران باشد در اين كار به ما ارائه فرموده است ولي در عين حال بر اخبار و احوال شما آگاهيم و هيچ چيز از اوضاع شما بر ما پوشيده و مخفي نيست. از خواري و مذلتي كه دچارش شده ايد باخبريم، از آن زماني كه بسياري از شما به برخي كارهاي ناشايستي ميل كردند كه پيشينيان صالح شما از آنها دوري مي جستند و عهد و ميثاق ماخوذ خدائي را آنچنان پشت سر انداختند كه گويا به آن پيمان آگاه نيستند. ما شما را رها نكرده و يادتان از خاطر نبرده ايم كه اگر جز اين بود (توجهات ما نبود) بلاها و مصيبت ها بر شما فرود آمده و دشمنان شما را ريشه كن مي نمودند. پس تقواي خدا را پيشه كنيد و ما را ياري دهيد .... »

دو نكته بسيار مهم از اين نامه حضرت استفاده مي شود:

۱- غيبت امام زمان(عج) به معني نبودن و بي خبري حضرت از اوضاع جامعه نمي باشد بلكه غايب بودن حضرت به معني ظهور نداشتن مي باشد از اين رو آن حضرت مي نويسد كه: بر اخبار و احوال شما آگاهي دارم. به يقين امامي كه در جامعه وجود دارد و افراد جامعه را مي بيند و حتي هر هفته عملكرد آن ها بر او عرضه مي شود هرگز بي اطلاع از احوال پيروانش نمي باشد.

۲- امام معصوم(ع) از علم خدادادي (علم غيب) بهره مند است. و به حسب علو رتبه وجودي اش به لطف و اذن الهي به سرچشمه علم الهي متصل مي شود و از حقايق حوادث عالم همان گونه كه در متن واقع هستند آگاه مي شود. و به حسب اين رتبه وجودي امام است كه حضرت علي(ع) مي فرمايد: «پيش از آنكه مرا از دست بدهيد از من بپرسيد كه من راه هاي آسمان را بهتر از راه هاي زمين مي شناسم» و يا مي فرمايد: «سوگند به خدا اگر بخواهم مي توانم هر كدام از شما را از آغاز و پايان كارش و از تمام شئون زندگي آگاه سازم» و يا امام موسي بن جعفر(ع) مي فرمايد: «علم امام داراي سه جنبه و سه جهت است: علوم مربوط به گذشته،‌ علوم مربوط به زمان آينده، علوم حادث و نوظهور.»

بنابراين چون امام معصوم(ع) در مرتبه اي ويژه از عالم هستي قرار گرفته و وجودش در نقطه اعلاي هستي است، به تمام علوم و معارف، معرفت شهودي دارد. بر احوال جامعه و اخبار آن آگاهي دارد و هرگز غيبت او مانع از اين كار نمي شود و اين تذكري جدّي است كه حضرت مرقوم فرموده اند و ما نيز بايد حضرت را باخبر از جامعه و احوال آن بدانيم و هرگز دوران غيبت را به معناي دوران بي امام بودن تلقي نكنيم كه اين خطايي فاحش است.

خلاصه از اين فراز از نامه حضرت حجت(عج) استفاده مي شود كه امام از احوال دوستان و شيعيانش آگاه است و علم ويژه امام آن حضرت را قادر مي سازد كه به واقع امور آنطور كه هستند آگاهي يابد.

مطالعه بيشتر

- روزگار رهايي، كامل سليمان، ترجمه علي اكبر مهدي پور، ج۲.