استدلال اهل‌بیت(ع) به حدیث غدیر
کدامیک از ائمه به حدیث غدیر استدلال کرده‌اند؟ کِی و کجا؟
در میان اهل بیت، امام علی(ع)، فاطمه زهرا(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در مواردی برای اثبات امامت و حقانیت خود به حدیث غدیر استدلال نموده‌اند.
امام علی(ع)
۱. جلسه شورای شش نفره در تعیین خلیفه بعد از عمر بن خطاب، برای اولویت خود بر دیگران؛ حضرت بعد از استدلال‌های فراوانی که با اهل شوری داشتند فرمودند: «فانشدکم بالله: هل فیکم احد قال له رسول الله من کنت مولاه فعلی مولاه، اللهم وال من والاه، و عاد من عاداه و انصر من نصره لیبلّغ الشاهد الغائب، غیری؟ قالوا: اللهم لا و…».[۱]
۲. احتجاج در مقابل گروهی از مهاجر و انصار.[۲]
۳. احتجاج در مقابل جمع مردم کوفه.[۳]
۴. احتجاج در جنگ جمل.[۴]
۵. استدلال به این حدیث در جنگ صفین.[۵]
فاطمه زهرا(س)
بعد از واقعه غصب فدک حضرت زهرا(س) در مقابل مردم به این حدیث استدلال کرده‌اند: «انسیتم قول رسول الله(ص) یوم غدیر خمّ: من کنت مولاه فعلی مولاه، و قوله: انت منی بمنزله هارون من موسی».[۶] آیا بیان رسول خدا(ص) را در روز غدیر فراموش کرده‌اید: که فرمودند هر کس من مولای او هستم، علی مولای اوست و فرمودند: یا علی تو نسبت به من، به منزله هارون هستی نسبت به موسی(ع).
امام حسن مجتبی(ع)
امام حسن(ع) در سال ۴۱ هجری و در جریان صلح با معاویه در اینکه پس از پیامبر اکرم(ص) چه کسی شایسته مقام امامت بود، به این حدیث استدلال نمودند. حضرت در ضمن یک سخنرانی، بعد از حمد و ثنای الهی و ذکر پیامبر و فضایل اهل بیت(ع) فرمودند: و سمعوه یقول لابی: انت منی بمنزله هارون من موسی الاّ انه لا نبی بعدی: و قد رأوه و سمعوه حین أخذ بید ابی بغدیر خمّ و قال لهم: من کنت مولاه فعلی مولاه، اللهم وال من والاه، و عاد من عاداه، ثم امرهم أن یبلّغ الشاهد الغائب.[۷] و همه شنیدند که پیامبر اکرم(ص) به پدرم فرمود: تو برای من به منزله هارون هستی نسبت به موسی الاّ این که بعد از من پیامبری نیست و همه دیدند و شنیدند هنگامی که پیامبر دست پدرم را در غدیر خم گرفت و به مردم گفت: هر کس من مولای اویم، علی مولای اوست، خدایا دوست بدار کسی که او را دوست می‌دارد و دشمن بدار کسی که او را دشمن می‌دارد و سپس فرمود: حاضران به غایبین برسانند و…
امام حسین(ع)
امام حسین(ع) در سال ۵۸ یا ۵۹ هجری قمری یک یا دو سال قبل از مرگ معاویه به همراه عبدالله بن عباس، عبدالله بن جعفر و عده‌ای از بنی هاشم برای انجام حج، به مکه عزیمت نمودند، حضرت در آن سال بنی‌هاشم و شیعیان را در مِنا به دور خود جمع کرد، بعد از سخنرانی علیه معاویه که ولایت عهدی یزید را مطرح کرده بود و ذکر بیاناتی در مورد غصب خلافت و فضیلت و برتری خود و اهل بیت(ع)، به حدیث غدیر اشاره کردند: «انشدکم الله اتعلمون انّ رسول الله نصبه یوم غدیر خمّ، فنادی له بالولایه، و قال: ولیبلّغ الشاهد الغائب؟ قالوا: اللهم نعم… الحدیث؛ شما را به خداوند سوگند می‌دهم آیا می‌دانید همانا رسول خدا(ص)، پدرم علی را در روز غدیر خم به عنوان ولی نصب کرد و گفت: حاضرین به غایبین برسانند؟ همه جمع گفتند: آری ما گواهی می‌دهیم».[۸]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر
- الغدیر، ج۱، ص۳۷۷ الی ۴۲۲.
- احتجاج، ج۱، ص۲۹۶ الی ۳۰۶ و ج۲، ص۵۹، احمد بن علی طبرسی، مترجم، بهزاد جعفری، دارالکتب الاسلامی.
- ناسخ التواریخ امام حسین (ع) میرزا محمد تقی سپهر، ۱۵۳ تا ۱۵۶ ـ بازنویسی، محمد محمدی اشتهاردی.