تکبر زن در مقابل نامحرم

سؤال

حکم تکبر برای زن چیست؟ غرور و تکبر تا چه اندازه ای برای یک دختر مسلمان ضرورت دارد؟

اقسام تکبر

مقالهٔ اصلی: تکبر

مناسب است به یک فهم درست از معنای کبر و غرور، اقسام و پیامدهای آن، از نگاه آیات و روایات دست بیابیم و سپس با توجه به معنای آن، حدیث را تفسیر و معنا نمائیم؛ چرا که اگر این گونه عمل نشود ممکن است تکبر و غرور مذمومی که در خیلی از آیات و روایات مذموم شمرده شده است به عنوان یک صفت خوب برای زن تلقی شود بدون اینکه مورد و جایگاه آن را درک کرده باشیم

تکبر پسندیده

بر اساس روایتی، امام علی(ع) تکبر را از ویژگی‌های خوب زنان معرفی کرده است. به گفته او، زنی که غرور و تکبر دارد، خود را در اختیارِ (نامحرم) قرار نمی‌دهد.

منظور از تکبری که برای زنان، صفت خوب شمرده شده، تکبری است که باعث حفظ کرامت و شأن او در برابر نامحرم شود. در روایت نیز،‌ علت نیکو دانستن این ویژگی برای زنان، ارتباط نداشتن آنها با نامحرم شمرده شده است.

تکبر زن در برابر نامحرم، به معنای تحقیر و کوچک شمردن آنها نیست؛ بلکه زن با نشان دادن خودبزرگ‌بینی در برابر آنان، خود را از اینکه ابزار لذت‌جویی آنان شود، بزرگ‌تر و با ارزش‌تر معرفی می‌کند. این رفتار، باعث می‌شود از خطرهای احتمالی پیشگیری شود.

بنابراین، تکبر با اقسام سه‌گانه‌اش برای مرد و زن خطرناک بوده و مرد و زن فرقی در آن ندارند. فقط تکبر و غروری برای زن جایز است که او را از ارتباط غیر جایز با نامحرم بازدارد.

همچنین تکبر انسان مؤمن، در مقابل دشمن و فرد بی‌دینِ متکبر، پسندیده شمرده شده است.

اصل روایت

اصل و ترجمه روایت اینگونه است:‌

«خِيَارُ خِصَالِ اَلنِّسَاءِ شِرَارُ خِصَالِ اَلرِّجَالِ اَلزَّهْوُ وَ اَلْجُبْنُ وَ اَلْبُخْلُ فَإِنْ كَانَتِ اَلْمَرْأَةُ مَزْهُوَّةً لَمْ تُمَكِّنْ مِنْ نَفْسِهَا وَ إِذَا كَانَتْ بَخِيلَةً حَفِظَتْ مَالَهَا وَ مَالَ زَوْجِهَا وَ إِذَا كَانَتْ جَبَانَةً فَرِقَتْ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ يَعْرِضُ لَهَا.»

«بهترين صفات زنان، بدترين صفات مردان است. آن صفات، تکبر، ترس و بخل است. زيرا زن هر گاه متكبر باشد، به كسى جز شوهر خود تسليم نمى‌شود و هنگامی که بخيل باشد، مال خود و شوهرش را حفظ‍‌ مى‌كند و چون ترسو باشد، از آنچه به (آبروی او) ضربه بزند دوری می‌کند.»

مطالعه بیشتر

• روابط پسر و دختر در ایران، علی اصغر احمدی، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان، چاپ نهم، ۱۳۸۲ش.