الگو:سوال برگزیده
جایگاه کتاب احکام الجهاد در جنگهای ایران و روس تلاش برای مشروعیتبخشی به جنگ در مقابل سپاه روسیه با تعریف این نبرد به عنوان نبرد عقیدتی اسلام در برابر کفر است. این کتاب رسالهای تألیف شده از فتواها و رسالههای جهادیهای است که عالمان مختلف برای تشویق مردم ایران برای جهاد با روسیه نگاشتهاند.
از نظر محققان، در کتاب احکام الجهاد و اسباب الرشاد عالمان شیعه در فتواها و رسائلشان فتحعلیشاه را از جانب خود بهعنوان فرمانده سپاه اسلام برای مقابله با روسها منصوب کردند. از نظر آنان، این کتاب بهنوعی تأیید نقش عالمان شیعه بهعنوان منبع مشروعیت حکومت قاجار بر اساس نظریه نیابت عامه فقیهان است.
بستر نگارش کتاب احکام الجهاد و اسباب الرشاد در گرفتن جنگهای ایران و روسیه در دوره سلطنت فتحعلیشاه قاجار است. در دوره اول جنگهای ایران و روس، حکومت برای جلب کمک مالی و نظامی مردم و نخبگان نظامی و ایلاتی تلاش کرد تا از علمای دین فتوای جهادی بگیرد. عالمان برجسته این دوره بهجهت خطر سقوط سرزمینهای اسلامی به دست کفار، رسائل و فتاوایی برای مقابله با روسها نوشتند که توسط میرزا عیسی قائممقام فراهانی تدوین شد. شیخ محمدحسن کاشف الغطاء، میرزای قمی و صاحب ریاض از جمله نویسندگان این رسائل هستند.
کتاب احکام الجهاد و اسباب الرشاد از یک مقدمه و هشت باب و یک خاتمه تشکیل شده است. در اکثر رسالههای جهادی این کتاب درباره معنا و فضیلت جهاد، اقسام و شرایط آن، وجوب حفظ بیضه اسلام، فضیلت شهادت، احکام غنائم و منافع اراضی خراجی بحث شده است.