امام زمان(ع) در احادیث پیامبر(ص)

سؤال

آیا پیامبر اکرم(ص) در مورد امام زمان(ع) سخن گفته بود؟

روایات بسیاری از پیامبر اسلام(ص) در منابع شیعه و اهل سنت درباره امام زمان(ع) وارد شده‌ است. آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی از مراجع تقلید معاصر، این روایات را بر اساس موضوع، به سه دسته «قیام امام زمان(ع)»، «نام و دوران غیبت امام زمان(ع)» و «ویژگی‌های ظاهری امام زمان(ع)» تقسیم کرده است.

بر پایه این روایات، پس از قیام امام زمان(ع) زمین از عدل پر خواهد شد همچنانکه از ظلم پر شده بود. در این روایات، نام امام زمان(ع) هم‌‌نام پیامبر(ص) دانسته شده و به او «قائم» و «مهدی»‌ نیز گفته شده است. در روایاتی که از پیامبر(ص) نقل شده، ویژگی‌های دوران غیبت و خصوصیات ظاهری امام زمان(ع) نیز ذکر شده است.

روایات با موضوع قیام امام زمان(ع)

روایات بسیاری از پیامبر اسلام(ص) در منابع شیعه و اهل سنت راجع به امام زمان(عج) وارد شده‌ است. آیت الله صافی گلپایگانی از مراجع تقلید معاصر، در کتاب «منتخب الأثر فی الإمام الثانی عشر» این روایات را جمع‌آوری کرده است.

این روایات بر اساس موضوع، به سه بخش تقسیم شده، که بخش نخست آن، درباره قیام امام زمان(ع) است. برخی از آن روایات چنین است:

• «زمانه تمام نگردد تا اینکه مردی از اهل بیت من، مالک زمین شود. نام او نام من است، زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد، همچنانکه از ظلم و جور پر شده بود».
• «آخر الزمان مردی از فرزندان من خروج می‌کند که اسمش، اسم من است و زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد، همچنان که از ظلم و جور پر شده بود».
• «مردی از اهل بیت من خروج خواهد کرد، او به سنت من عمل خواهد کرد، خداوند برکت آسمان‌ها را بر او نازل و زمین را پر از عدل خواهد کرد».

روایات در بیان نام و دوران غیبت امام زمان(ع)

بخش دوم روایات پیامبر(ص) درباره امام زمان(ع)، روایاتی است که به نام و دوران غیبت امام زمان(ع) پرداخته است. برخی از آن روایات چنین است:

• «مهدی از فرزندان من است، اسمش، اسم من است و کنیه اش کنیه من، شبیه‌ترین مردم به من است خَلقا و خُلقا، برای او غیبتی است و یک حیرتی که مردم امت من به گمراهی می‌افتند، سپس مانند خورشید فروزان می‌آید، و زمین را پر از عدل و داد می‌کند، همچنانکه از ظلم و جور پر شده بود».

• «قائم از فرزندان من است، او هم نام من است، کنیه او کنیه من است، شمائل او شمائل من است، سنت او سنت من است، مردم را به ملت و شریعت من می‌خواند، مردم را به کتاب خدا دعوت می‌کند، هر کس او را اطاعت کند، من را اطاعت کرده و هر کس او را عصیان کند مرا عصیان کرده است و هر کس او را در غیبتش انکار کند مرا انکار کرده و هر کس او را تکذیب کند مرا تکذیب کرده است، و هر کس او را تصدیق کند مرا تصدیق کرده».

• در روایاتی دیگر پیامبر(ص)، نام امام زمان را «مهدی» معرفی کرده است.

روایات درباره ویژگی‌های ظاهری امام زمان(ع)

بخش سوم روایات پیامبر(ص) درباره امام زمان(ع)، روایاتی است که به ویژگی‌های ظاهری و جسمی امام زمان(ع) پرداخته است. برخی از آن روایات چنین است:

• «مهدی مردی از فرزندان من است، صورتش مانند ستارهٔ درخشان می‌درخشد، رنگش عربی و جسم او مانند فرزندان ابراهیم(ع)».
• در روایتی دیگر پیامبر(ص)، شمائل امام زمان(ع) را مانند شمائل خود دانسته است.

مطالعه بیشتر

۱ـ اصول کافی. ج۲، کتاب الحجه، کلینی.

۲ـ موسوعه مهدی(ع).