قلوبهم معک و سیوفهم علیک
منظور فرزدق شاعر که به امام حسین(ع) درباره مردم عراق گفت «قلوبهم معک و سیوفهم علیک» چه بوده است؟
قلوبهم معک و سیوفهم علیک، به‌معنای قلب‌های آنان با تو و شمشیرهایشان علیه توست، جمله‌ای است که فَرَزْدَق، شاعر عرب، در پاسخ امام حسین(ع) درباره رویکرد مردم عراق نسبت به امام(ع) و قیام او گفته است.[۱] از نظر محققان این رویکرد مردم عراق ناشی از شکاف میان وجدان قلبی آنان و منافعشان بود؛ وجدان قلبی در حق‌بودن قیام و مرام امام حسین(ع) و منافعی که عدم رشد اخلاقی و دینی آنان باعث می‌شد آن را بر وجدان قلبی خود ترجیح دهند.[۲]
هَمّام بن غالِب، معروف به فَرَزدَق از شعرای مشهور عرب در قرن اول و دوم هجری، در راه حج با امام حسین(ع) برخورد می‌کند. برخی محل برخورد او با امام(ع) را منزل «صفاح»، برخی دیگر منزل «ذات عرق» و برخی دیگر در محدوده حرم در مکه دانسته‌اند.