ضمیر مذکر برای خدا

سؤال

خدا در قرآن برای خودش از ضمیرهای مذکر استفاده کرده است، آیا این یعنی جنس مذکر بهتراست؟

قرآن عربی است:﴿إِنَّا جَعَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ؛ ما آن را قرآنی عربی قرار دادیم، باشد که بیندیشید﴾(زخرف:۳) لفظی که نه مؤنث حقیقی است^{[یادداشت ۱]} و نه مؤنث مجازی^{[یادداشت ۲]} و نه در خود لفظ علامت مؤنث وجود دارد، در دستور زبان عرب آن لفظ مذکر آورده می‌شود.^[۱] در مقابل، عرب الفاظی را مؤنث می‌آورد که مونث حقیقی نیست و در قرآن نیز این قاعده به کار رفته است: ﴿وَ الشَّمْسِ وَ ضُحاها؛ سوگند به خورشید و تابندگی‌اش.﴾(شمس:۱) قرآن طبق دستور زبان عرب ضمیر را مؤنث آورد نه اینکه خورشید در حقیقت مؤنث هست.^[۲]

استفاده کردن قرآن از دستور زبان عربی به این معنی نیست که خدا بین زن و مرد فرق گذاشته و عدالت را مراعات نکرده است. ضمیرهایی که در قرآن به خدا برمی‌گردد مطابق دستور زبان عربی مذکر آمده است نه اینکه قرآن خدا را مذکر بداند.

منابع

↑ مدنى، عليخان بن احمد، الحدائق الندية في شرح الفوائد الصمدية، قم، ذوي القربى، چاپ اول، بی‌تا، ص۹۰.
↑ بابتی، عزیزه فوال، المعجم المفصل فی النحو العربی، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، بی‌تا، ج۲، ص۹۲۳. درویش، محی الدین، اعراب القرآن الکریم و بیانه، الارشاد، حمص سوریه، چاپ چهارم، ۱۴۱۵ق، ج۱۰، ص۴۹۴.

↑ مونث حقیقی یعنی جنسیتش ماده باشد در مقابل جنس نر. «بابتی، عزیزه فوال، المعجم المفصل فی النحو العربی، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، بی‌تا، ج۲، ص۹۲۳.»
↑ مونث مجازی به لفظی گفته می‌شود که نه علامت تأنیث دارد و نه لفظ آن در ظاهر مذکر است. «بابتی، عزیزه فوال، المعجم المفصل فی النحو العربی، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، بی‌تا، ج۲، ص۹۲۳.»

[3] مدنى، عليخان بن احمد، الحدائق الندية في شرح الفوائد الصمدية، قم، ذوي القربى، چاپ اول، بی‌تا، ص۹۰.

[4] بابتی، عزیزه فوال، المعجم المفصل فی النحو العربی، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، بی‌تا، ج۲، ص۹۲۳. درویش، محی الدین، اعراب القرآن الکریم و بیانه، الارشاد، حمص سوریه، چاپ چهارم، ۱۴۱۵ق، ج۱۰، ص۴۹۴.

[1] مونث حقیقی یعنی جنسیتش ماده باشد در مقابل جنس نر. «بابتی، عزیزه فوال، المعجم المفصل فی النحو العربی، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، بی‌تا، ج۲، ص۹۲۳.»

[2] مونث مجازی به لفظی گفته می‌شود که نه علامت تأنیث دارد و نه لفظ آن در ظاهر مذکر است. «بابتی، عزیزه فوال، المعجم المفصل فی النحو العربی، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، بی‌تا، ج۲، ص۹۲۳.»

[یادداشت ۱]

[یادداشت ۲]

[۱]

[۲]