لقب ستی برای حضرت معصومه(س)

سؤال

لقب ستّی، که برای حضرت معصومه(س) به کار رفته، به چه معناست.

لقب ستّی یکی از القاب حضرت فاطمهٔ معصومه(س) در میان عامهٔ شیعیان است. در منابع القاب بسیاری برای آن حضرت آمده است: از جمله می‌توان به طاهره، حمیده، بِرّه، رشیده و تقّیه اشاره کرد.^[۱]

در میان عامهٔ شیعیان واژهٔ ستّی به‌عنوان لقب آن حضرت استفاده می‌شود. اما این واژه از القاب خاص آن حضرت نیست و فقط به‌عنوان لقب احترام‌آمیز عام برای خانم‌ها در ابتدای نام آنها آورده می‌شود. واژهٔ ستّی واژه‌ای عربی است که اصل آن سیّدتی بوده است.^[۲] شیخ عباس قمی (۱۲۹۴-۱۳۵۹ق)، محدث شیعه، عنوان می‌کند که این واژه عربی است و به معنای خانم و بی‌بی به‌کار می‌رود و همان سیّدتی عربی است.^[۳]

در متون روایی و تاریخی، این واژه به‌عنوان لقبی احترام‌آمیز برای زنان والامرتبه به‌کار می‌رفته است. برای نمونه، در نقلی این لقب از سوی امّ ایمن، صحابی رسول خدا(ص)، برای حضرت زهرا(س) استفاده شده است.^[۴] همچنین، این لقب برای حضرت زینب(س) و برخی دیگر از زنان منسوب به اهل‌بیت(ع) نیز به‌کار رفته است.^[۵] نیز، این عنوان را نرجس خاتون(س)، مادر امام عصر(ع)، برای حکیمه خاتون، عمهٔ امام حسن عسکری(ع)، به‌کار برده است.^[۶]

منابع

↑ نائینی اردستانی، محمدعلی بن حسین، انوار المشعشعین، تحقیق محمدرضا انصاری قمی‌، قم‌، کتابخانهٔ بزرگ حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی‌ ج۱، ص۲۱۱.
↑ الزبیدی، محمد مرتضی الحسینی، تاج العروس من جواهر القاموس، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۶۴.
↑ قمی، عباس بن محمدرضا، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل، قم، دلیل ما، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۵۸۱.
↑ انصاری، محمد اسماعیل، موسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء، قم، دلیل ما، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص۳۶۸.
↑ بیضون، لبیب، موسوعة کربلا، بیروت، مؤسسة اعلمی، ۱۴۲۷ق، ج۲ ٬ص۶۴۷؛ نیز: بیضون، موسوعة کربلا، ج۲، ص۴۲۶.
↑ ابن شدقم، سید ضامن الحسینی المدنی، تحفة الازهار و زلال الانهار فی نسب ابناء الائمة الاطهار، تهران، میراث مکتوب، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۵۰۲.

[1] نائینی اردستانی، محمدعلی بن حسین، انوار المشعشعین، تحقیق محمدرضا انصاری قمی‌، قم‌، کتابخانهٔ بزرگ حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی‌ ج۱، ص۲۱۱.

[2] الزبیدی، محمد مرتضی الحسینی، تاج العروس من جواهر القاموس، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۶۴.

[3] قمی، عباس بن محمدرضا، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل، قم، دلیل ما، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۵۸۱.

[4] انصاری، محمد اسماعیل، موسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء، قم، دلیل ما، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص۳۶۸.

[5] بیضون، لبیب، موسوعة کربلا، بیروت، مؤسسة اعلمی، ۱۴۲۷ق، ج۲ ٬ص۶۴۷؛ نیز: بیضون، موسوعة کربلا، ج۲، ص۴۲۶.

[6] ابن شدقم، سید ضامن الحسینی المدنی، تحفة الازهار و زلال الانهار فی نسب ابناء الائمة الاطهار، تهران، میراث مکتوب، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۵۰۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]