بهبود روابط خانواده شوهر و عروس

سؤال

برای بهبود روابط عروس با خانواده شوهر چکار باید کرد؟

صميمي نبودن عروس با خانواده داماد داستاني است كه سابقه زيادي در روابط اجتماعي ايرانيان دارد و مي تواند علل و عوامل گوناگون داشته باشد و تا زماني كه به طور دقيق اين موضوع علت يابي نشود، نمي توان راهكار عملي دقيقي براي آن ارائه كرد، اما در عين حال برخي عوامل عمومي و مشترك وجود دارد كه در ابتدا به بررسي برخي از اين عوامل مي پردازيم و سپس به راهكارهاي عملي اين مشكل اشاره مي كنيم.

۱. پيشداوري

گاه در زندگي با افرادي مواجه مي شويم كه بدون تجربه مستقيمي از برخورد با ديگران، دربارۀ آنها قضاوت هايي مي كنند و در حالي كه پيش داوري در بروز بسياري از مشكلات اجتماعي ـ اخلاقي نقش اساسي دارد، پيش داوري يعني قضاوت زود هنگام، نسبت به يك موضوع كه معمولاً قبل از جمع آوري و بررسي اطلاعات لازم پديد مي آيد و بر شواهد ناكافي و حتي خيالي مبتني است. يكي از موارد پيش داوري، قضاوت عروس در مورد خانواده داماد به ويژه مادر شوهر است كه مي تواند بر رفتارهاي بعدي عروس با مادر شوهر و خانواده داماد تأثير منفي داشته باشد.

۲. توقع بيش از حد عروس

عروس خود را محرم و شريك اصلي زندگي همسر خود مي داند و به همين خاطر تمايل دارد، همسرش تمام سرمايه محبت و عشق خود را صرف او كند. اين جاست كه بسياري از مشكلات پديد مي آيد. عروس در چنين موقعيتي مادر شوهر و خانواده داماد را رقيب اصلي خود مي بيند و از هرگونه توجه همسرش به خانواده خود بيزار است. اين امر باعث حسادت و موضع گيري عروس در برابر خانوده داماد مي شود.

۳. تفاوت ديدگاه هاي عروس و مادر شوهر

از آنجا كه عروس نسبت به مادر شوهر از سن و سال كمتري برخوردار است، ديدگاه ها، تفكرات، احساسات و عواطف او با مادر شوهر تفاوت دارد. چه بسا رفتاري كه از ديدگاه عروس مطلوب ارزيابي شود، ولي همان رفتار از ديدگاه مادر شوهر نامطلوب باشد. اگر تفاوت در ديدگاه به خوبي در محيط خانواده مديريت نشود، مي تواند براي زندگي مشترك عروس و داماد مشكل ساز شود.

۴. بي تجربگي عروس

گاه در بين خانواده ها، به ويژه كساني كه تازه به تشكيل خانواده اقدام نموده اند، اتفاق مي افتد كه عروس، بدون توجه به اصل اخلاقي حاكم بر زندگي مشترك، به رفتارهاي ناشايست و غيبت در مورد خانواده داماد روي مي آورد. به همسران جوان توصيه مي شود در اصلاح چنين رفتارهايي، به صورت غير مستقيم اقدام نمايند و بروز اين رفتارها را در آغاز زندگي زناشويي، دليل بي تجربگي و ناآشنايي با حد و مرز زندگي مجردي با زندگي خانوادگي بدانند كه به تدريج و با گذشت زمان حل خواهد شد و هر يك از زن و مرد كم كم با انتظارات و ارزش هاي اخلاقي حاكم بر زندگي مشترك آشنا مي شوند.

۵. دخالت هاي بي جاي خانواده شوهر

خانواده شوهر با دخالت هاي بي جاي خود در زندگي مشترك زوج هاي جوان، باعث ايجاد كدورت بين آنها مي شوند. البته اين نوع دخالت ها محدود به خانواده داماد نمي شود، ولي از آنجا كه غالباً عروس به خانه پسر مي رود و با آن خانواده نزديكي بيشتري دارد، اين مسايل در مورد خانواده داماد بيشتر ديده مي شود. بديهي است كه اينگونه دخالت ها در رفتارهاي عروس با خانواده داماد تأثير منفي مي گذارد و عروس خانواده اين رفتارها را بي پاسخ نمي گذارد و سعي مي كند تا با رفتار سرد خود به آنها نارضايتي خود را گوشزد كند.

بديهي است عوامل عدم صميميت بين عروس و خانواده داماد به عوامل بالا خلاصه نمي شود و عوامل ديگر مانند تفاوت فرهنگي بين عروس و خانواده داماد، حسادت، رفت و آمدهاي بي حد و حصر، ويژگي هاي شخصيتي دو طرف و... مي تواند در اين زمينه موثر باشد كه ما به دليل طولاني نشدن بحث از ذكر مفصل آن خودداري مي كنيم.

در زير به برخي از راهكارهايي كه شما را در رسيدن به هدفتان كمك مي كند، اشاره مي كنيم. اين راهكارها عمومي هستند و تمام نزديكان شوهر بايد به آن توجه داشته باشند به ويژه اقوام درجه يك شوهر مانند مادر شوهر، خواهر شوهر و ... .

۱. تكريم عروس: سعي كنيد در تمام برخوردهاي خود با عروستان با احترام و تكريم برخورد كنيد؛ زيرا زماني كه با فردي با احترام برخورد شود و او احساس كند كه جايگاه ويژه اي دارد، شخصيت او به صورت شخصيتي عزيز، مستقل و مثبت رقم خواهد خورد و در نتيجه رفتار او رفتاري مثبت و بهنجار خواهد شد. بر عكس زماني كه فرد احساس كند كه او در بين افراد فاميل جايگاهي ندارد و همواره به او بي احترامي مي شود، هرگز نمي توان از چنين كسي انتظار نيكي و رفتار صميمانه داشت. علي عليه السلام در اين باره مي فرمايند: «كسي كه نَفْسش بر وي خوار شد، اميد نيكي از او نداشته باش»

۲. ابراز محبت: يكي از نكات مهم براي ايجاد رابطه دوستانه و صميمانه محبت كردن است. البته در اين مورد نبايد تنها به محبت دروني اكتفاء شود، زيرا محبت، زماني موثر خواهد بود كه ابراز گردد و فرد از محبت به خود آگاه شود. ابراز محبت نكته اي است كه اهل بيت به ياران خود سفارش كرده اند. امام كاظم عليه السلام مي فرمايند: «هر گاه يكي از شما برادرش را دوست دارد، او را از اين دوستي مطلع كند، كه اين كار براي دوستي و رابطه بين شما بهتر است».

۳. بهتر است به عروستان با چشم خواهري بنگريد و همانطور كه دوست داريد با خواهرتان رفتار شود با او نيز رفتار كنيد تا رفته رفته فضاي صميمي بر روابط شما حاكم شود. آري هر چه را كه براي خود مي پسنديد، براي ديگران هم بپسنديد و هر چه براي خود دوست نداريد براي ديگران هم دوست نداشته باشيد.

۴. از مداخله بي جا در زندگي آنها به شدت پرهيز كنيد.

۵. بخشندگي: عطا و بخشش و هديه دادن، ديگران [به ويژه خانم ها] را به سوي انسان جلب مي كند. بخشندگي عامل دوستي است و بذر محبت را در دل مي افشاند. هديه سمبل عاطفه و محبت است.

۶. خوش بيني: نسبت به رفتارهاي عروس خانواده، خوش بين باشيد و از بدگماني نسبت به او پرهيز كنيد. يكي از مشكلات روابط بين فردي، عدم درك انگيزه ها و مقاصد طرف مقابل است. در اين حالت، گاه افراد تفسير و برداشتي نادرست از يك رفتار دارند، در حالي كه براساس اصول اسلامي بايد يك رفتار را به بهترين وجه تفسير كرد. بديهي است تلاش اعضاي خانواده براي كاهش برداشت هاي منفي از رفتارهاي يكديگر، زمينه اي براي درك مناسب و روابط فراهم خواهد كرد. تلاش اعضاي خانواده بايد به گونه اي باشد كه افراد بيشتر به جنبه هاي مثبت يكديگر توجه كنند و نكات منفي را بيش از حد بزرگنمايي نكنند.

۷. خوش زباني: در برخورد با عروستان خوش زبان باشيد. محتواي سخن و كيفيت اداي آن، هيچ يك نبايد ناپسند باشد. چه بسا سخن خوبي كه به خوبي بيان نشده، زمينه تنش و ناسازگاري را فراهم كرده است. امام صادق عليه السلام در اين باره مي فرمايد: «در سخن گفتن، پاكيزه سخن بگوي و با برادرت با روي باز مواجه شو»

۸. تغافل: تغافل يعني اين كه انسان چيزي را بداند، ولي با اراده و عمد خود را غافل نشان دهد. از آنجا كه زندگي انسان با خواسته هاي معقول و غير معقول گره خورده است، طبيعي است كه انسان در برخي مواقع از مسير خردورزي خارج شود و رفتارهاي ناشايست از او سر بزند. يكي از راهكارهايي كه مي توان در برابر رفتارهاي نادرست ديگران انجام داد تغافل است يعني در برابر رفتارهاي نادرست آنها به گونه اي رفتار كنيم كه گويي از آن رفتار مطلع نيستيم و با بزرگواري و بي توجهي از كنار آن رفتار بگذريم.

معرفی منابع برای مطالعۀ بیشتر:

1. اسکندری، علی‌اکبر، عروس یا مادرشوهر، مشهد: مناجات، ۱۳۹۵. 2. 3. کرمی، زینب، خانواده و روابط همسران(علل درگیریها، روش پیشگیری و حل مشکلات)، تهران: اساتید ایران، ۱۳۹۱. 4. 5. پسندیده، عباس و دیگران، خانواده پایدار، مشهد: آستان قدس رضوی، به نشر، ۱۳۹۱. 6. 7. حسین زاده، علی، همسران سازگار، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۹۱. 8. 9. مظاهری، حسین، اخلاق در خانه، قم: اخلاق، ۱۳۹۱. 10. 11. سالاری فر، محمدرضا، خانواده در نگرش اسلام و روان‌شناسی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۵. 12.