کشف الحیل (کتاب)

از ویکی پاسخ
سؤال

نویسنده کتاب کشف الحیل کیست؟ موضوع این کتاب چیست؟


نویسنده

عبدالحسین آیتی بافقی یزدی (۱۲۸۸-۱۳۷۲ق)، ادیب ایرانی، در شهر تفت یزد به دنیا آمد. پدر او حاج شیخ محمد، مشهور به «حاج آخوند»، از واعظان یزد بود.[۱] او در نوجوانى‌ به‌ لباس‌ روحانيت‌ درآمد و به‌ آموزش‌ ادبيات‌ و علوم‌ اسلامى‌ پرداخت‌. در ۱۳۰۳ق به‌ يزد رفت‌ و در مدرسه خان‌ بزرگ‌ تحصيل‌ مقدمات‌ علوم دینی را پی گرفت. در سال ۱۳۰۵ برای ادامه تحصیل در فقه و اصول به‌ عتبات‌ رفت. با درگذشت پدرش در سال ۱۳۰۶ق، او به‌ زادگاه‌ خويش‌ بازگشت‌ و در سال ۱۳۱۱ق به‌ جانشینی پدرش به‌ امامت‌ جماعت‌ و وعظ پرداخت‌. آیتی دارای ذوق ادبی بود و از سال‌های نوجوانى‌، با تخلص ضیایی، شعر مى‌سرود.[۲]

در ۱۳۲۰ق / ۱۹۰۳م بر اثر تطمیع و اغوای بهاییان به آنان پیوست. آنگاه از جامعۀ مسلمانان رانده شد و تقریباً ۱۸ سال به سیاحت و تبلیغ بهاییگری پرداخت. در اوایل همین دوران، كواكب الدریة فی مآثر البهائیة را دربارۀ تاریخ پیدایش این مذهب نوشت. در طی این سالها همچنان شعر نیز می‌‌سرود، و به دستور عبدالبهاء، رهبر بهاییان، تخلص خود را به «آواره» تغییر داد. در سالهای آخر زندگی عبدالبهاء مدت ۳ ماه در حیفا مهمان وی بود و با آنكه در این مدت، به اعتراف خودش بطلان دعوی بهاییان را دریافته بود (آیتی، «شرح احوالی ... »، ۲۱۳-۲۱۶)، از ترك این مذهب خودداری كرد. پس از مرگ عبدالبهاء (۱۳۴۰ق / ۱۹۲۲م)، آیتی سفری به اروپا كرد و در آنجا به بطلان ادعای سران بهائیت، دایر بر اینكه بسیاری از مردم اروپا به این مذهب گرویده‌اند، پی برد. آنگاه مانند جمعی دیگر از فریب‌خوردگان، این مذهب را ترك گفت، و تألیف كشف الحیل را دربارۀ فریبكاریهای سران بهائیت آغاز كرد. وی در ۱۳۴۸ق / ۱۹۲۹م در تهران مقیم شد و به خدمت وزارت معارف درآمد و به تدریس در دورۀ متوسطه پرداخت. در این احوال به تحقیقات ادبی روی آورد و در ۱۳۰۸ش نشریه ای ادبی ـ انتقادی به نام نمكدان تأسیس كرد كه تا چند سال به طور نامنظم منتشر می‌‌شد. در این دوران با تخلص جدید «آیتی» همچنان شعر می‌‌سرود. در ۱۳۵۸ق / ۱۹۳۹م به یزد منتقل و به تدریس در دبیرستانها مشغول شد و سرانجام در همان شهر درگذشت.

منابع

  1. مرسلوند، حسن، زندگینامه رجال و مشاهیر ایران، تهران، نشر الهام، بی‌تا، ج۱، ص۶۲.
  2. موسوی بجنوردی، کاظم، «آیتی، عبدالحسین بافقی یزدی»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۳ش، ج۲، ذیل واژه.