پیامدهای دروغ
سؤال
دروغ چیست و دارای چه اقسامی است؟
پیامدهای فردی
دروغ پیامدهای فراوانی نسبت به فرد دروغگو به همراه دارد، که برخی از آنها چنین‌اند:
- نابودی ایمان: دروغ با ایمان ناسازگار است و ضعف و نابودی آن را در پی دارد، بر اساس روایتی از امام علی(ع) دروغ ایمان را از انسان دور می‌کند.
- محروم شدن از هدایت: دروغ انسان را از هدایت الهی محروم می‌کند. خداوند در قرآن می‌گوید: خداوند دروغگویِ ناسپاس را هدایت نمی‌کند.
- زمینه‌سازی کفر و نفاق: دروغ گاه زمینه کفر یا نفاق را در انسان فراهم می‌سازد. زمانی که دل دروغگو از ایمان خالی شد، کفر یا نفاق به آن راه خواهد یافت.
- از بین رفتن جوانمردی: آنگاه که دروغ، عادت فرد شود، چه بسا جوان مردی یکسره از وجود او رخت بربندد، چنان‌که در سخن گهربار حضرت علی(ع) آمده است: هر کس دروغ گوید، جوان مردی خویش را تباه سازد.
- فراموشی: از آنجا که خبرهای انسان دروغگو، با واقع مخالف است و مخالفت با واقع، حدو مرز و معیار واحدی ندارد و چه بسا خبرهای او از یک واقعه با هم سازگار و یکسان نباشد. امام صادق(ع) فرمود: همانا از کمک‌هایی که خداوند بر ضد دروغگویان می‌کند فراموشی آنهاست.[۱]
پیامدهای اجتماعی
- کاهش ارزش اجتماعی: دروغگو قابل اطمینان نیست و مردم به او اعتماد نمی‌کنند از این رو نزد مردم ارزش ندارد. ارزش انسان در جامعه بشری به اطمینان و اعتماد مردم به اوست. دروغگویی رفتار ناشایستی به شمار می‌رود که اعتبار انسان را از بین می‌برد امام صادق(ع) از عیسی بن مریم(ع) نقل فرمود: کسی که بسیار دروغ گوید ارزشش نزد خدا و نزد خلق او، از بین می‌رود.
- سرزنش و پشیمانی: سرانجام دروغگویی، سرزنش شدن و پشیمانی از کرده خویش است زیرا مردم دیر یا زود، به رفتار ناشایست و گفتار خلاف واقع دروغگو پی برده، او را خواهند شناخت.
۸. نابودی شرم و حیا: کسی که عادت کند بدون توجه به ارزش و منزلت انسانی، دیگران به آنها دروغ بگوید، پرده حیا میان خود و ایشان را دریده، بی شرم می‌شود چنان‌که سرور پرهیزکاران علی(ع) فرموده است: دروغگو بی حیاست.[۱]