مصحف فاطمه(س)

سؤال

مصحف فاطمه(س) چه کتابی است؟ آیا این کتاب به نام خواهر قرآن نیز مشهور است؟

با صحیفه فاطمیه اشتباه نشود.

درگاه‌ها

مصحف فاطمه(س)، مطابق برخی روایات اهل بیت(ع)، کتاب حضرت فاطمه(س) است. این کتاب را جبرئيل پس از وفات رسول خدا(ص) بر آن حضرت املا کرده و حضرت علی(ع) آن را جمع آوری و تدوین کرده است. در منابع اطلاعی درباره اینکه این کتاب خواهر قرآن خوانده شده باشد وجود ندارد.

برخی ویژگی‌های مصحف

در روایات اهل بیت(ع) از مجموعه‌ای با عنوان مصحف فاطمه(س) یاد شده است. از وجود چنین مصحفی و روایاتی که جزئیاتی درباره این مصحف ارائه کرده‌اند در زمینه معارف باطنی شیعی استفاده شده است. محققان معتقدند که اختلاف در محتوا این روایات و گاهی تعارض ظاهری آنها موجب شده تا داوری‌ها درباره این مصحف یکسان نباشد.

روایات مربوط به وجود این مصحف در قدیمی‌ترین منابع روایی شیعه، چون بصائر الدرجات الکبری و الکافی، آمده است. بیشترین روایات مربوط به این مصحف را علامه مجلسی در باب‌های مربوط به علوم اهل بیت(ع) آورده است. برخی از روایاتی که در آنها از مصحف فاطمه(س) سخن رفته است سندهای قابل اتکا و صحیحی دارند. به همین دلیل، در اصل وجود چنین کتابی نمی‌توان تردید کرد. از جمله این روایات صحیح می‌توان به نقل ابوعبیده از امام صادق‌(ع) اشاره کرد. در این روایت، امام صادق(ع) در پاسخ به سؤال یکی از شیعیان درباره مصحف فاطمه(س) جزئیاتی ارائه کرده است. از جمله اینکه این مصحف در دوران هفتاد و پنج روزه حیات حضرت فاطمه(س) پس از رسول خدا(ص) به حضرت زهرا(س) املا شده است.

املا کننده و کاتب مصحف

درباره املا کننده

محتوای مصحف

در طول تاریخ شیعه نکاتی درباره مصحف حضرت فاطمه(س) بیان شده که از این قرار است:

• این مصحف به عنوان ودیعه امامت، در دست امامان(ع) بوده است و مطابق عقائد شیعه اکنون در نزد امام زمان(عج) بوده و هر نوع دسترسی به آن تنها از این طریق امکانپذیر است.

• مصحف در لغت به کتاب، نامه‌ها و اوراقی گفته می‌شود که آنها را در یک جلد جمع کرده باشند. از آنجا که نسخه‌هایی از قرآن که در دست اصحاب پیامبر(ص) بود، «مصحف» می‌نامیدند، همچون مصحف ابن مسعود، مصحف ابی بن کعب و …، از این رو برخی از مغرضان گفته‌اند که شیعیان مدعی هستند قرآن موجود تحریف شده و قرآن تحریف نشده همان قرآنی است که به نام مصحف فاطمه معروف است؛ ولی از آنجا که امامان(ع) این شایعات بی اساس و مغرضانه را پیش‌بینی کرده بودند، در احادیثشان تأکید بسیاری داشته که در مصحف فاطمه(س) هیچ مطلبی از قرآن نیامده است. در همین راستا امام صادق(ع) فرمودند: در مصحف فاطمه چیزی از کتاب خدا نیامده و آن کتابی است که بر فاطمه(س) پس از مرگ پدرش القا شده است.

• اطلاعات مهم شیعه از مصحف فاطمه منحصر به بیانات ائمه(ع) در این باره است.

مطالعه بیشتر

.