اولین مسلمان

سؤال

نخستین ایمان آورنده به رسالت پیامبر اکرم(ص) چه کسی بود؟

در متون تاریخی و حدیثی اهل سنت و شیعه اولین ایمان آورندگان به پیامبر اسلام (ص) علی بن ابی طالب(ع) و حضرت خدیجه (س) ذکر شده است و سپس درباره این اختلاف کرده اند که آیا امام علی (ع) پیش از حضرت خدیجه (س) ایمان آورده است یا حضرت خدیجه قبل از او ایمان آورده است.

اولین مؤمن به پیامبر (ص) از مردان علی بن ابی طالب و از زنان حضرت خدیجه

مورخان و شرح‌حال‌نگاران تاریخ صدر اسلام به اتفاق، اولین ایمان آورنده به پیامبر(ص) از مردان را علی بن ابی طالب(ع) و از زنان را حضرت خدیجه(س) همسر پیامبر دانسته‌اند.^[۱]

برخی گفته‌اند که امام علی(ع) پیش از حضرت خدیجه(س) اولین مؤمن به اسلام است.^[۲] و خدیجه(س) بعد از او به پیامبر(ص) ایمان آورده است. این سخن به دلایلی درست است، چون خود امیرالمؤمنین فرمود: من در کودکی که نزد آن حضرت تربیت می‌شدم آن حضرت مرا با خود به کوه حراء می‌برد و غیر از من کسی از جای او مطلع نبود، و من همیشه با او همراه بودم. در این صورت وقتی وحی نازل شده، علی(ع) در کنار او شاهد نزول وحی بوده است، از این‌روی می‌تواند اولین گرونده به پیامبر(ص) باشد.

سخن پیامبر اسلام درباره ایمان علی (ع)

رسول خدا(ص) نیز در جمله‌ای خطاب به علی فرمود: «إِنَّكَ تَسْمَعُ مَا أَسْمَعُ وَ تَرَى مَا أَرَى إِلاَّ أَنَّكَ لَسْتَ بِنَبِيٍّ..؛ آنچه من می‌شنوم تو نیز می‌شنوی و آنچه من می‌بینم تو نیز می‌بینی غیر از اینکه تو نبی نیستی»^[۳]

ابن سعد در الطبقات، ابن قتیبه دینوری در الامامة و السیاسة، ابن اعثم کوفی در الفتوح و ابن حجر عسقلانی در الاصابه روایتی از پیامبر(ص) نقل کرده‌اند مبنی بر این که علی اولین ایمان آورنده بر من است ملازم او باشید و هیچگاه از او جدا نشوید.^[۴]

بلاذری نیز روایتی آورده مبنی بر این که اول ایمان آورنده علی است.^[۵]

بنابراین برخی از گزارش‌های تاریخی خدیجه علیها السلام را اولین مؤمن به پیامبر(ص) معرفی کرده و برخی علی(ع) را، اما این گزارش‌ها معارض نیستند بلکه جمع بین آن روایات این است که علی از مردان و خدیجه از زنان اول هستند، چون در برخی از روایات نیز گزارش شده که علی و خدیجه و پیامبر هفت سال قبل از همه با پیامبر(ص) نماز خوانده‌اند. قراینی دیگر نیز حاکی از ایمان آنان به پیامبر(ص) قبل از همه است.

مطالعه بیشتر

قرآن و معصومان در آینه علوی، امیر علی حسنلو.
تاریخ پیامبر اسلام، محمد ابراهیم آیتی.

منابع

↑ ابن عبدالبر، یوسف بن عبد الله، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، بیروت، دار الجیل، ج۴، ص۱۸۱۹–۱۸۲۰.
↑ ابن عبدالبر، همان، ج۳، ص۱۰۹۰، ۱۰۹۵ ابن اثیرجزری، اسدالغابه فی معرفه الصحابه، ج۳، ص۵۹۳.
↑ نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، سید جعفر، چاپ پنجم، تهران، انتشارات انقلاب اسلامی، ۱۳۷۳ش، ص۲۲۲۰، ص۱۰۱–۱۰۳.
↑ ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق؛ طبقات ابن سعد، ج۱۳، ص۱۵ دینوری، الامامه و السیاسه، بیروت دارالاضواء ۱۴۱، ج۱، ص۲۲، ابن عثم، الفتوح، ج۳، ص۱۶۹
↑ بلاذری انساب الاشراف، ج۱، ص۱۱۲

[1] ابن عبدالبر، یوسف بن عبد الله، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، بیروت، دار الجیل، ج۴، ص۱۸۱۹–۱۸۲۰.

[2] ابن عبدالبر، همان، ج۳، ص۱۰۹۰، ۱۰۹۵ ابن اثیرجزری، اسدالغابه فی معرفه الصحابه، ج۳، ص۵۹۳.

[3] نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، سید جعفر، چاپ پنجم، تهران، انتشارات انقلاب اسلامی، ۱۳۷۳ش، ص۲۲۲۰، ص۱۰۱–۱۰۳.

[4] ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق؛ طبقات ابن سعد، ج۱۳، ص۱۵ دینوری، الامامه و السیاسه، بیروت دارالاضواء ۱۴۱، ج۱، ص۲۲، ابن عثم، الفتوح، ج۳، ص۱۶۹

[5] بلاذری انساب الاشراف، ج۱، ص۱۱۲

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]