تأثیر محل دفن بر سرنوشت انسان

سؤال

آیا دفن میت در سرزمینی خاص، در سرنوشت او اثر دارد؟

تأثیر محل دفن بر سرنوشت انسان، را چنین ندانسته‌اند که سرنوشت کلی انسان را تغییر دهد. ملاک اصلی در تعیین سرنوشت انسان را عقاید و اعمال انسان می‌دانند؛ کسانی که در مراتب بالایی از ایمان قرار دارند، دفن شدن آنها در هر مکانی، از مقام آن‌ها نمی‌کاهد. در مقابل، افرادی که در مراتب بالای دشمنی با خدا قرار دارند، در هر سرزمینی دفن شوند، ارواحشان در آسایش نخواهد بود. براساس آموزه‌های اسلامی، عالم پس از مرگ به مانند دنیا، بدون تلاش، پاداشی به همراه نخواهد داشت و تنها براساس اعمال صالحی خواهد بود که در دنیا انجام شده است.

البته از برخی روایات به دست آورده‌اند که مکان دفن بر ارواح دفن‌شدگان تأثیر دارد؛ امام علی(ع) در حالی که به قبرستان وادی السلام کوفه نگاه می‌کرد، فرمود: چقدر چشم‌انداز تو زیبا و فضای تو خواستنی است، بار الها! قبر مرا در آنجا قرار بده. مؤثر بودن سرزمین دفن، در سرنوشت میت را به این معنا ندانسته‌اند که سرزمین مقدس و محترم، باعث افزایش ثواب و پاداش شود یا اینکه سرزمین بد، باعث افزایش عذاب گردد. محققان معتقدند سرزمین‌های مقدس، حرم ائمه(ع) و … از باب شفاعت و رحمت، باعث شادی فرد مرده می‌شود یا اماکن پلید، سبب ناراحتی او شود و سرنوشت کلی انسان را تغییر نمی‌دهند.