بازگشت مردگان نزد خانواده در دنیا

سؤال

آیا این چنین روایتی وجود دارد: «شب‌های جمعه، مردگان به آسمان دنیا و خانه‌های خود سر می‌زنند و التماس خیرات می‌کنند.»؟

دیدار اموات از خانواده خود در دنیا در روایات ائمه نقل شده‌است. بنابر این روایات، حضور اموات در خانه و کنار خانواده‌شان پس از مرگ اتفاق می‌افتد. طبق این روایات، با توجه به درجه ایمان و جایگاه معنوی افراد تعداد این دیدارها بیشتر یا کمتر است. اموات با دیدار خود از خانواده از ایشان طلب خیرات دارند.

ادامه ارتباط ارواح با دنیا

طبق روایات، روح انسان پس از مرگ در عالمی بنام عالم برزخ قرار می‌گیرد ولی ارتباطش به کلی با دنیا قطع نمی‌شود. مقدار این ارتباط بستگی به درجه ایمان و فضیلت‌های ارواح دارد؛ آنها که نزد خداوند مقربتر و محبوب‌ترند، از اجاره بیشتری برای دیدار از دنیا، برخوردار خواهند بود، و آنهایی که درجه ایمانشان کمتر است، ارتباط کمتری با دنیا خواهند داشت.

در روایتی از امام کاظم نقل شده است که روح مومن می‌تواند پس از مرگ هم به دیدار خانواده‌اش برود. برخی هر روز، برخی دو روز یکبار و برخی چند روز یکبار می‌توانند خانواده‌شان را در دنیا ببیند و میزان رفت و آمد هر کس وابسته به قدر منزلت و جایگاه معنوی است.

همچنین امام کاظم در پاسخ کسی که از دیدار اموات از خانواده‌اش پرسیده بود، فرمود: هر کس به قدر منزلتش، در هر جمعه، در هر ماه و یا در هر سال می تواند به خانواده‌اش سر بزند.

در روایتی است از امام صادق(ع) که فرمودند: «إن المؤمن لیزور اهله فیری ما یحبّ و یستر عنه ما یکره و إن الکافر لیزور اهله فیری ما یکره و یستر عنه ما یحبّ».

طلب خیرات اموات از خانواده

روایات بسیاری بیان کرده اند که اموات برای طلب خیرات نزد خانواده خود می روند و از ایشان انتظار دارند، کار نیکی انجام داده و ثواب آن را به مردگان خویش هدیه کنند:

• از پیامبر نقل شده است که فرمود: هدیه بفرستید برای مردگان خود. پرسیدند که چیست هدیه؟ فرمود: صدقه و دعا. فرمود ارواح مؤمنین هر جمعه مقابل خانه‌ها و منزل‌های می‌آیند و به آواز حزین و گریه فریاد می‌کنند؛ ای اهل من و ای پدر من و مادر من و خویشان من مهربانی کنید بر ما، به آنچه بود در دست ما و عذاب و حساب آن بر ماست و نفعش برای غیر ما و هر یک فریاد می‌کنند خویشان خود را که مهربانی کنید بر ما به درهمی یا قرص نانی یا جامه‌ای که خداوند بپوشاند شما را از جامه بهشت... .

مطالعه بیشتر

• کلینی، فروع کافی، ج۳، ص۲۳۰، باب إن المیّت یزور اهلَه.
• علامه طباطبائی، حیات پس از مرگ، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
• علی راجی، ابعاد تربیتی معاد، قم، انتشارات زائر.