محل سکونت اصحاب مدین
اصحاب مدین (که در قرآن به آن اشاره شده) در کجا ساکن بوده‌اند؟
کلمه «مدین» در قرآن در ده مورد آمده است.[۱] حضرت شعیب(ع) پیامبر منطقه مدین بود و مردم آنجا از فرزندان حضرت اسماعیل(ع) بودند که با کشور مصر، لبنان و فلسطین به تجارت مشغول بودند.[۲] میان آن‌ها بت‌پرستی، تقلب و کم‌فروشی رایج بود و چون شعیب(ع) را نپذیرفتند، بر اثر صیحه آسمانی در خانه‌های خود مردند.[۳]
نظرهای مختلفی در مورد مکان این قوم وجود دارد. برخی مدین را کنار دریای قلزم روبه‌روی تبوک می‌دانند. بعضی گفته‌اند: این شهر در هشت منزلی مصر بود و از قلمرو فرعونیان خارج بوده است.[۴] فخر رازی و طبرسی گفته‌اند: مدین نام یکی از فرزندان حضرت ابراهیم(ع) بود و چون فرزندان حضرت ابراهیم(ع)، در سرزمینی در طریق شام سکونت داشتند، به نام مدین معروف شد.[۵] بعضی از جغرافی‌دانان نام مدین را بر مردی اطلاق کردند که میان خلیج عقبه تا کوه سینا زندگی می‌کردند که شهری است در جنوب غربی اردن، در شرق خلیج عقبه.[۶] قاموس کتاب مقدس نام آن را مدیان گفته است که زمین مدیان از خلیج عقبه تا به مرآب و کوه سینا امتداد داشت و به قول بعضی از شبه جزیره سینا تا فرات امتداد داشت.[۷]
طبق آیه ۲۵ سوره قصص، مدین جزء مصر نبود چون زمانی که حضرت موسی(ع) از مصر به مدینه رفت حضرت شعیب(ع) به موسی(ع) گفت: ﴿مترس، از قوم ستمکاران خلاص شدی﴾ برخی نوشته‌اند: این شهر در شرق عقبه بوده است و نام آن شهر اکنون معان است که مرکز یکی از استان‌های اردن است و شاید «معان» همان «مدین» سابق باشد.[۸]
منابع
- ↑ سوره اعراف آیه ۸۵، سوره توبه آیه ۷۰، سوره هود آیه ۸۴ و ۹۵، سوره طه آیه ۴۰، سوره حج آیه ۴۴، سوره قصص آیه‌های ۲۲ و ۲۳ و ۴۵، سوره عنکبوت آیه ۳۶.
- ↑ شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن براساس تفسیر نمونه، مشهد، قدس رضوی، ۱۳۷۷، ج۴، ص۲۶۵.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۳ش، ج۹، ص۲۰۰.
- ↑ طباطبائی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، تهران، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۳، ج۱۶، ص۳۴.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۳، ج۶، ص۲۵۰.
- ↑ همان، ج۹، ص۲۰۰.
- ↑ قرشی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوازدهم، ۱۳۷۶، ج۶، ص۲۴۵.
- ↑ بلاغى، صدرالدين، قصص قرآن، تهران، امير كبير، چاپ هیجدهم، ۱۳۸۱ش، ص۴۰۷.