استحباب و فضیلت سرپرستی یتیم
آیا پیرامون استحباب و فضیلت تکفّل یتیم آیه و حدیثی از کلام معصومین وجود دارد؟
قرآن کریم سفارش زیادی درباره یتیمان کرده است. بخصوص رعایت اموال آنها و مراقب از این که به آنها هیچ گونه ظلمی نشود. و به کسانی که اموال یتیمان می‌خورند عذاب جهنم را وعده داده است. در روایات تأکید بسیاری شده است درباره این فضیلت که سرپرستی و تکفل یتیمان ثواب و پاداش زیادی دارد.
مراقبت شدید از اموال یتیمان و محبت به آنها
در قرآن کریم، و روایات مردم به رعایت امانت و نگهداری اموال یتیمان فراخوانده شدند و با کسانی که اموال یتیمان را ظالمانه حیف و میل می‌کنند، سخت برخورد شده است. قرآن کریم، در سوره نساء آیه ۲، سوره اسراء آیه ۳۴، سوره انعام آیه ۱۵۲ و سوره نساء آیه ۱۰ با عبارات مختلف مردم را به مراقبت از اموال یتیم و رعایت حقوق آنها فراخوانده است به عنوان نمونه خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: ﴿إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوَالَ الْیَتَامَی ظُلْمًا إِنَّمَا یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ نَارًا وَسَیَصْلَوْنَ سَعِیرًا؛ کسانی که اموال یتیمان را از روی ظلم و ستم می‌خورند، تنها آتش می‌خورند و به زودی به آتش سوزانی می‌سوزند.﴾(نساء:۱۰)
قرآن کریم، برای برانگیختن مردم در برابر وضع یتیمان، اشاره به حقیقتی می‌کند که گاهی مردم از آن غافل می‌شوند و آن این است که شما با یتیمان مردم همان‌گونه رفتار کنید که دوست می‌دارید در آینده با یتیمان شما رفتار نمایند.[۱]
نیازمندی کودک یتیم منحصر به خوراک و پوشاک نیست، بلکه جواب گفتن به عواطف و احساسات قلبی او مهم‌تر است و در ساختمان آینده او فوق‌العاده مؤثّر می‌باشد، زیرا طفل یتیم بسان دیگران انسان است و باید از نظر نیازهای عاطفی نیز تغذیه شود.[۲]
تشویق به سرپرستی یتیمان و احسان به آنها
قرآن کریم، در آیات مختلف مردم را تشویق به احسان و رفع حوائج مادی یتیمان نموده از قبیل آیات ۸۳ و ۱۷۷ و ۲۲۰ سوره بقره، آیات ۱۷ و ۱۸ سوره الفجر و آیات ۲ و ۳ سوره الماعون. در روایات مختلفی هم پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) مردم را به سرپرستی یتیمان تشویق نموده‌اند که استحباب و فضیلت ایتام را می‌رساند که به عنوان نمونه تعدادی از این روایات ذکر می‌شود:
۱. پیامبر اکرم(ص): «هرکس یتیمی را سرپرستی کند تا آن که بی‌نیاز گردد، خداوند به سبب این کار، بهشت را بر او واجب سازد، همچنان که آتش دوزخ را بر خورنده مال یتیم واجب ساخته است.»
۲. امام علی(ع): «هیچ مرد و زن مؤمنی نیست که دست محبت بر سر یتیمی بگذارد، مگر این که خداوند به اندازه هر تار مویی که بر آن دست کشیده است، ثوابی برایش بنویسد.»
۳. پیامبر اکرم(ص): «هر که سه یتیم را سرپرستی کند، مانند کسی است که شبش را به عبادت گذراند و روزش را به روزه سپری کند و شب و روز در راه خدا شمشیر کشد.»[۳]
مطالعه بیشتر
۱. تفسیر نمونه، ج۳، ۲۶، ۲۷ آیت الله مکارم شیرازی.
۲. میزان الحکمه، ج۱۴، (ترجمه فارسی)، محمدی ری‌شهری.
۳. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۷۹، ص۲۶۷.