بداء در تعداد روزهای میقات حضرت موسی(ع)

سؤال

آیا در داستان حضرت موسی که سی شب به میقات رفت و سپس ده شب دیگر به آن اضافه شد، مصداق بداء است؟

بداء در مورد خداوند به این معنا است که آنچه خداوند از قبل می‌دانسته ولی برای انسان‌ها معلوم نبوده، آن را اظهار و آشکار می‌سازد. در مورد میقات حضرت موسی(ع) نیز خداوند از ابتدا این میقات را چهل روز قرار داده بود که به جهت دلايلی از جمله امتحان قوم بنی‌اسرائیل، این میقات را سی روزه اعلام کرد و سپس در میقات به حضرت موسی(ع) گفت ده روز دیگر در میقات بماند.

میقات حضرت موسی(ع)

سی شب به حضرت موسی(ع) وعده میقات داده شد. سپس ۱۰ شب دیگر به آن اضافه شد. میقات موسی(ع) در علم خداوند چهل شب بود، اما خداوند در دو مرحله به موسی(ع) خبر داد. در ابتدا موسی(ع) را امر به میقات در ۳۰ روز می‌کند و در مرحله بعد به ادامه آن در ۱۰ روز دیگر امر می‌کند: ﴿وَ واعَدْنا مُوسى‏ ثَلاثينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ؛ و ما با موسى، سى شب وعده گذاشتيم سپس آن را با ده شب (ديگر) تكميل نمودیم﴾(اعراف:۱۴۲)

این میقات از ابتدا در علم الهی ۴۰ شب بود و برای همین امر هم در قرآن کریم می‌فرماید: ﴿وَ إِذْ واعَدْنا مُوسى‏ أَرْبَعينَ لَيْلَة؛ هنگامى را كه با موسى چهل شب وعده گذاردیم﴾(بقره:۵۱)

علت تغییر در مدت میقات

امام باقر(ع) فرموده‌اند: هنگامی که حضرت موسی(ع) برای وفای به عهد خداوند از میان قومش خارج می‌شد به آنها فرمود که ظرف ۳۰ روز بر می‌گردم. اما هنگامی که خداوند بر آن ۳۰ روز ۱۰ روز اضافه کرد، قومش گفتند موسی(ع) خلاف وعده عمل کرد. و بسیاری از آن‌ها گوساله‌پرست شدند.

اگر خداوند به موسی(ع) از ابتدا وعده چهل شب می‌داد و او نیز به قومش خبر می‌داد؛ فرصتی برای امتحان قوم بنی اسرائیل و امتحان ایمانشان به وجود نمی‌آید.