آداب احوال‌پرسی

سؤال

آداب و شیوه احوالپرسی موقع دیدن همدیگر از نظر احادیث چگونه است؟

روایات اسلامی به سلام کردن، احوال‌پرسی‌ها، مُصافحه (دست دادن با همدیگر) و مُعانقه (در آغوش گرفتن همدیگر و دست به گردن همدیگر انداختن) در ملاقات همدیگر توصیه کرده است. مراعات آداب اسلامی در احوالپرسی و ملاقات با یکدیگر را مایه رحمت خدا، بخشش گناهان و لطف الهی برشمرده‌اند.

سلام کردن و آثار آن

همچنین ببینید: سلام

سلام به معنای عافیت، درود، سلامتی، نامی از نام‌های خدا، تسلیم و بهشت است. تعبیر «سلام علیکم» که توسط عموم مردم استفاده می‌شود به این معنا است که از جانب خداوند سلامت بر شما ارزانی باد.

روایاتی بیانگر آثار و اهمیت سلام دادن می‌باشد:

• نشانه تواضع: امام صادق(ع): «مِنَ التَّوَاضُعِ أَنْ تُسَلِّمَ عَلَى مَنْ لَقِيتَ؛ از تواضع است كه به هر كس برخوردى سلام كنى.»
• سلام ندادن نشانه بُخل: امام صادق(ع): «إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ إِنَّ الْبَخِيلَ مَنْ يَبْخَلُ بِالسَّلَامِ؛ خدای عزوجل گوید: بخیل کسی است که در سلام کردن بُخل بورزد.»

دست دادن با همدیگر (مصافحه)

مُصافَحَة دست به هم دادن و رساندن کف دست‌ها به هم می‌باشد.

دست دادن نشانه رفتار پسندیده است و آثار فراوانی دارد:

• دست خدا میان دست دهندگان: امام باقر(ع): «إِنَّ الْمُؤْمِنَيْنِ إِذَا الْتَقَيَا وَ تَصَافَحَا أَدْخَلَ اللَّهُ يَدَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِمَا فَصَافَحَ أَشَدَّهُمَا حُبّاً لِصَاحِبِهِ؛ چون دو مؤمن بهم برخورند و مصافحه كنند، خدا دستش را ميان دست آنها گذارد و با آنكه رفيقش را بيشتر دارد مصافحه كند .»
• بخشش گناهان دست دهندگان: امام باقر(ع): «إِنَّ الْمُؤْمِنَيْنِ إِذَا الْتَقَيَا فَتَصَافَحَا أَقْبَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِمَا بِوَجْهِهِ وَ تَسَاقَطَتْ عَنْهُمَا الذُّنُوبُ كَمَا يَتَسَاقَطُ الْوَرَقُ مِنَ الشَّجَرِ؛ چون دو مؤمن بهم برخورند و مصافحه كنند، خداى عز و جل بآنها رو آورد و گناهان‌شان چون برگ درخت بريزد.»
• نگاه خداوند به مصافحه کننده: امام صادق(ع): «... إِنَّهُ لَيَلْقَى أَخَاهُ فَيُصَافِحُهُ فَيَنْظُرُ اللَّهُ إِلَيْهِمَا وَ الذُّنُوبُ تَحَاتُّ عَنْ وُجُوهِهِمَا حَتَّى يَتَفَرَّقَا كَمَا تَحُطُّ الرِّيحُ الشَّدِيدَةُ الْوَرَقَ عَنِ الشَّجَرِ؛ مؤمن هر گاه برادرش را ملاقات و با او مصافحه كند خداوند به آنان توجّه نمايد و گناهان از چهره‌شان فرو مى‌ريزد، همچنان كه باد شديد برگ را از درخت مى‌ريزد، تا اين كه از هم جدا شوند.»
• کینه زدایی: رسول خدا(ص): «تَصَافَحُوا فَإِنَّ التَّصَافُحَ يُذْهِبُ السَّخِيمَة؛ مصافحه کنید و دست دهید، چرا که آن، کینه و کدورت را می‌زداید.»

به آغوش گرفتن (معانقه)

معانقه دست در گردن یکدیگر انداختن و همدیگر را در آغوش کشیدن است.

فراگیری رحمت خدا و بخشش گناهان برای معانقه کردن از آثار به آغوش گرفتن همدیگر است: امام صادق(ع): «إِنَّ الْمُؤْمِنَيْنِ إِذَا اعْتَنَقَا غَمَرَتْهُمَا الرَّحْمَه فَإِذَا الْتَزَمَا لَا يُرِيدَانِ بِذَلِكَ إِلَّا وَجْهَ اللَّهِ وَ لَا يُرِيدَانِ غَرَضاً مِنْ أَغْرَاضِ الدُّنْيَا قِيلَ لَهُمَا مَغْفُوراً لَكُمَا فَاسْتَأْنِفَا…؛ چون دو مؤمن يك ديگر را در آغوش كشند رحمت خدا آنها را فرا گيرد و چون بيكديگر چسبند و از آن جز رضاى خدا نخواهند و غرض دنيوى نداشته باشند، بآنها گفته شود: آمرزيده شديد، عمل را از سر گيريد (كنايه از اينكه نامه گناهان گذشته شما باطل شد).»