استفاده از مهر در نماز: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (منبع کنز العمال حذف و به منبع اصلی آدرس دهی شد) |
(←استفاده از سنگ در روایات اهل سنت: اصلاح ارقام) |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
مسلمانان به تبعیت از پیامبر(ص) بر خاک سجده می‌کردند؛ در برخی روایات آمده [[ابوبکر]]، خلیفه اول، همیشه بر روی زمین نماز می‌خواند و پیشانی را بر زمین می‌چسباند.<ref>صّنعاني، عبدالرزاق بن همام، المصنف، تعليق: حبيب الرحمن الاعظمي، من منشورات العلمي، ج۱، ص۳۹۷، حدیث ۱۵۵۲.</ref> او فردی که بر روی پارچه، نماز می‌خواند را نهی کرد.<ref>عطائی اصفهانی، ص۵۱.</ref> [[عمر بن خطاب|عمر]]، خلیفه دوم، سجده را به معنای گذاشتن پیشانی و صورت بر روی زمین می‌دانست و بر روی زمین سجده می‌نمود.<ref>عطائی اصفهانی، ص۵۲.</ref> [[عثمان]]، خلیفه سوم، نیز بر روی زمین سجده می‌کرد.<ref>عطائی اصفهانی، ص۵۵.</ref> [[عبدالله بن مسعود]]، از [[صحابه|صحابه پیامبر(ص)]] و محدثین صدر اسلام نیز، فقط بر روی زمین نماز می‌خواند.<ref>عرفانیان یزدی خراسانی، غلام‌رضا، الوضوء و السجود فی الکتاب و السنه، قم، حوزه علمیه، اول، ۱۳۷۲ش، ص۵۷.</ref> برخی مسلمانان هنگامی که به مسافرتی می‌رفتند، از خاک [[مدینه]] برای خود مهری ساخته با خود می‌بردند تا با آن نماز بخوانند.<ref>عطائی اصفهانی، صص ۶۹–۶۷.</ref> | مسلمانان به تبعیت از پیامبر(ص) بر خاک سجده می‌کردند؛ در برخی روایات آمده [[ابوبکر]]، خلیفه اول، همیشه بر روی زمین نماز می‌خواند و پیشانی را بر زمین می‌چسباند.<ref>صّنعاني، عبدالرزاق بن همام، المصنف، تعليق: حبيب الرحمن الاعظمي، من منشورات العلمي، ج۱، ص۳۹۷، حدیث ۱۵۵۲.</ref> او فردی که بر روی پارچه، نماز می‌خواند را نهی کرد.<ref>عطائی اصفهانی، ص۵۱.</ref> [[عمر بن خطاب|عمر]]، خلیفه دوم، سجده را به معنای گذاشتن پیشانی و صورت بر روی زمین می‌دانست و بر روی زمین سجده می‌نمود.<ref>عطائی اصفهانی، ص۵۲.</ref> [[عثمان]]، خلیفه سوم، نیز بر روی زمین سجده می‌کرد.<ref>عطائی اصفهانی، ص۵۵.</ref> [[عبدالله بن مسعود]]، از [[صحابه|صحابه پیامبر(ص)]] و محدثین صدر اسلام نیز، فقط بر روی زمین نماز می‌خواند.<ref>عرفانیان یزدی خراسانی، غلام‌رضا، الوضوء و السجود فی الکتاب و السنه، قم، حوزه علمیه، اول، ۱۳۷۲ش، ص۵۷.</ref> برخی مسلمانان هنگامی که به مسافرتی می‌رفتند، از خاک [[مدینه]] برای خود مهری ساخته با خود می‌بردند تا با آن نماز بخوانند.<ref>عطائی اصفهانی، صص ۶۹–۶۷.</ref> | ||
== استفاده از سنگ در روایات اهل سنت == | == استفاده از سنگ خشت در روایات اهل سنت == | ||
از [[عبدالله بن عمر]]، فرزند خلیفه دوم نقل شده که در یک شب بارانی برای نماز صبح به مسجد رفت، فردی، سنگ مناسبی برای نماز برداشت، پارچه‌ای را پهن کرده و سنگ را بر روی آن گذاشت و نماز خواند، پیامبر(ص) او را دید و کار او را زیبا و خوب دانست.<ref>عطائی اصفهانی، ص۳۸ و ۳۹.</ref> | از [[عبدالله بن عمر]]، فرزند خلیفه دوم نقل شده که در یک شب بارانی برای نماز صبح به مسجد رفت، فردی، سنگ مناسبی برای نماز برداشت، پارچه‌ای را پهن کرده و سنگ را بر روی آن گذاشت و نماز خواند، پیامبر(ص) او را دید و کار او را زیبا و خوب دانست.<ref>عطائی اصفهانی، ص۳۸ و ۳۹.</ref> | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
جابر بن عبدالله انصاري مي‌گويد: {{عربی| کنت اصلّي الظّهر مع رسول اللَّه صلي الله عليه و سلم فآخذ قبضه من الحصاء لتبرد في کفّي أضعها لجبهتي أسجد عليها لشدّه الحرّ|ترجمه=با پيامبر نماز ظهر مي‌گزاردم، مشتي سنگريزه برگرفته و در دست خود نگه مي‌داشتم تا خنک شود و به هنگام سجده بر آنها پيشاني گذاردم و اين به خاطر شدت گرما بود}}.<ref>سجستاني، سليمان بن الأشعث، سنن أبي داود، تحقيق وتعليق : سعيد محمد اللحام، دار الفكر للطباعه والنشر والتوزيع، چاپ اول، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م، ج۱، ص۱۰۰. بيهقي، أحمد بن الحسين، السنن الكبرى، بی‌جا، دار الفكر، بی‌تا، ج۱، ص۴۳۹.</ref> | جابر بن عبدالله انصاري مي‌گويد: {{عربی| کنت اصلّي الظّهر مع رسول اللَّه صلي الله عليه و سلم فآخذ قبضه من الحصاء لتبرد في کفّي أضعها لجبهتي أسجد عليها لشدّه الحرّ|ترجمه=با پيامبر نماز ظهر مي‌گزاردم، مشتي سنگريزه برگرفته و در دست خود نگه مي‌داشتم تا خنک شود و به هنگام سجده بر آنها پيشاني گذاردم و اين به خاطر شدت گرما بود}}.<ref>سجستاني، سليمان بن الأشعث، سنن أبي داود، تحقيق وتعليق : سعيد محمد اللحام، دار الفكر للطباعه والنشر والتوزيع، چاپ اول، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م، ج۱، ص۱۰۰. بيهقي، أحمد بن الحسين، السنن الكبرى، بی‌جا، دار الفكر، بی‌تا، ج۱، ص۴۳۹.</ref> | ||
مسروق بن اجدع یکی از بزرگان اهل سنت که در سال ۶۲ه.ق، وفات کرد، وقتی به سفر می رفت خشت خامی را با خود بر می داشت تا در کشتی به آن سجده کند.<ref>ابن سعد، محمد، الطبقات الكبرى، بيروت، دار صادر، بی‌تا، ج۶، ص۷۹. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، فتح الباري، دار المعرفة للطباعة والنشر بيروت، دار المعرفة للطباعة والنشر، چاپ دوم، بی‌تا، ج۱، ص۴۱۰.</ref> | |||
== استفاده از مهر توسط اهل‌بیت(ع) == | == استفاده از مهر توسط اهل‌بیت(ع) == | ||
نسخهٔ ۲۴ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۰۰
دلیل سجده شیعیان بر مهر چیست؟
شیعیان استفاده از مهر را عمل به سنت پیامبر می‌دانند که در سجده، پیشانی بر خاک می‌گذاشت. براساس روایات، پیامبر(ص) شخصی را که روی فرش سجده می‌کرد نهی کردند و همچنین فردی را که با خود سنگی به مسجد آورده بود و روی آن سجده کرد تأیید کردند. حضرت فاطمه(س) از خاک مزار حمزه عموی پیامبر، مهر ساختند. امام سجاد(ع) نیز پس از شهادت امام حسین(ع)، از خاک کربلا مهر ساختند و با آن نماز می‌خواندند.
سجده بر خاک در سنت پیامبر(ص) و اصحاب
شیعیان و اهل‌سنت، روایات فراوانی نقل کرده‌اند که پیامبر(ص) برای سجده، پیشانی خود را بر خاک می‌گذاشتند.[۲] بر اساس روایات، پیامبر(ص) معتقد بود، زمین برای او سجده‌گاه و مایه طهارت قرار داده شده است.[۳] طبق روایتی در کتاب کنز العمال، پیامبر(ص) کسی را که بر روی فرش نماز می‌خواند (بر روی فرش سجده می‌کرد) از این کار نهی کرده و فرش را کنار زدند.[۴]
عالمان شیعه براساس همین روایات، معتقدند سجده باید بر زمین یا چیزی که در سنت پیامبر، سجده بر آنها مجاز است، انجام گیرد.
مسلمانان به تبعیت از پیامبر(ص) بر خاک سجده می‌کردند؛ در برخی روایات آمده ابوبکر، خلیفه اول، همیشه بر روی زمین نماز می‌خواند و پیشانی را بر زمین می‌چسباند.[۵] او فردی که بر روی پارچه، نماز می‌خواند را نهی کرد.[۶] عمر، خلیفه دوم، سجده را به معنای گذاشتن پیشانی و صورت بر روی زمین می‌دانست و بر روی زمین سجده می‌نمود.[۷] عثمان، خلیفه سوم، نیز بر روی زمین سجده می‌کرد.[۸] عبدالله بن مسعود، از صحابه پیامبر(ص) و محدثین صدر اسلام نیز، فقط بر روی زمین نماز می‌خواند.[۹] برخی مسلمانان هنگامی که به مسافرتی می‌رفتند، از خاک مدینه برای خود مهری ساخته با خود می‌بردند تا با آن نماز بخوانند.[۱۰]
استفاده از سنگ خشت در روایات اهل سنت
از عبدالله بن عمر، فرزند خلیفه دوم نقل شده که در یک شب بارانی برای نماز صبح به مسجد رفت، فردی، سنگ مناسبی برای نماز برداشت، پارچه‌ای را پهن کرده و سنگ را بر روی آن گذاشت و نماز خواند، پیامبر(ص) او را دید و کار او را زیبا و خوب دانست.[۱۱]
از ابن عباس نقل شده است: «انّ النبي صلي الله عليه و سلم سجد علي الحجر؛ پيامبر صلي الله عليه و سلم، بر سنگ سجده کرد.»[۱۲]
جابر بن عبدالله انصاري مي‌گويد: «کنت اصلّي الظّهر مع رسول اللَّه صلي الله عليه و سلم فآخذ قبضه من الحصاء لتبرد في کفّي أضعها لجبهتي أسجد عليها لشدّه الحرّ؛ با پيامبر نماز ظهر مي‌گزاردم، مشتي سنگريزه برگرفته و در دست خود نگه مي‌داشتم تا خنک شود و به هنگام سجده بر آنها پيشاني گذاردم و اين به خاطر شدت گرما بود».[۱۳]
مسروق بن اجدع یکی از بزرگان اهل سنت که در سال ۶۲ه.ق، وفات کرد، وقتی به سفر می رفت خشت خامی را با خود بر می داشت تا در کشتی به آن سجده کند.[۱۴]
استفاده از مهر توسط اهل‌بیت(ع)
حضرت فاطمه(س) پس از شهادت حمزه بن عبدالمطلب، عموی پیامبر(ص) در جنگ اُحُد، از خاک قبر حمزه، تسبیح برای ذکر و مهر برای نماز خواندن ساخت.[۱۵]
امام سجاد(ع) نیز پس از شهادت امام حسین(ع)، از خاک کربلا تسبیح ساخته، با آن ذکر می‌گفتند، مهر ساخته و با آن نماز می‌خواندند. شیعیان نیز به تبعیت از امامان خود از مهر کربلا استفاده می‌کردند تا اینکه به شعار و سنت شیعیان تبدیل شد.[۱۶]
مطالعه بیشتر
- سجده بر تربت يا نهايت تواضع در پيشگاه خدا، حسيني نسب.
منابع
- ↑ عرفانیان یزدی خراسانی، غلام‌رضا، الوضوء و السجود فی الکتاب و السنه، قم، حوزه علمیه، اول، ۱۳۷۲ش، ص۴۶.
- ↑ عرفانیان یزدی خراسانی، غلام‌رضا، الوضوء و السجود فی الکتاب و السنه، قم، حوزه علمیه، اول، ۱۳۷۲ش، ص۵۷.
- ↑ امینی، راه و روش ما راه و روش پیامبر ما است، مترجم سید باقر موسوی، تهران، مکتبه الامام امیرالمؤمنین، چاپ دوم، ۱۳۹۴، ص۲۳۱.
- ↑ هندی، متقی بن حسام الدین، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، بیروت، مؤسسه الرساله، سال ۱۴۰۹ ق، ج۸، ص۱۲۷.
- ↑ صّنعاني، عبدالرزاق بن همام، المصنف، تعليق: حبيب الرحمن الاعظمي، من منشورات العلمي، ج۱، ص۳۹۷، حدیث ۱۵۵۲.
- ↑ عطائی اصفهانی، ص۵۱.
- ↑ عطائی اصفهانی، ص۵۲.
- ↑ عطائی اصفهانی، ص۵۵.
- ↑ عرفانیان یزدی خراسانی، غلام‌رضا، الوضوء و السجود فی الکتاب و السنه، قم، حوزه علمیه، اول، ۱۳۷۲ش، ص۵۷.
- ↑ عطائی اصفهانی، صص ۶۹–۶۷.
- ↑ عطائی اصفهانی، ص۳۸ و ۳۹.
- ↑ سنن الدارقطني، علی بن عمر، تحقيق، تعليق وتخريج : مجدي بن منصور سيد الشوري، بيروت دار الكتب العلميه، چاپ اول، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م، ج۲، ص۲۵۴، حدیث۲۷۱۵.
- ↑ سجستاني، سليمان بن الأشعث، سنن أبي داود، تحقيق وتعليق : سعيد محمد اللحام، دار الفكر للطباعه والنشر والتوزيع، چاپ اول، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م، ج۱، ص۱۰۰. بيهقي، أحمد بن الحسين، السنن الكبرى، بی‌جا، دار الفكر، بی‌تا، ج۱، ص۴۳۹.
- ↑ ابن سعد، محمد، الطبقات الكبرى، بيروت، دار صادر، بی‌تا، ج۶، ص۷۹. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، فتح الباري، دار المعرفة للطباعة والنشر بيروت، دار المعرفة للطباعة والنشر، چاپ دوم، بی‌تا، ج۱، ص۴۱۰.
- ↑ عرفانیان یزدی خراسانی، غلام‌رضا، الوضوء و السجود فی الکتاب و السنه، قم، حوزه علمیه، اول، ۱۳۷۲ش، ص۶۷–۶۴.
- ↑ عرفانیان یزدی خراسانی، غلام‌رضا، الوضوء و السجود فی الکتاب و السنه، قم، حوزه علمیه، اول، ۱۳۷۲ش، ص۶۶–۴۶.