ابن ابی‌جمهور احسایی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
== استادان == | == استادان == | ||
{{ستون|۲}} | {{ستون|۲}} | ||
* | *علی بن ابراهیم بن ابی جمهور (پدر ابن ابی جمهور)؛ | ||
*حسن بن عبدالکریم فتال | *شرف‌الدین حسن بن عبدالکریم فتال غروی؛ | ||
*عبدالله بن فتح الله واعظ | *عبدالله بن فتح الله واعظ قمی؛ | ||
*علی بن هلال | *علی بن هلال جزائری؛ | ||
*حرزالدین | *حرزالدین اوالی؛ | ||
*سید محمد بن موسی موسوی حسینی احسائی | *سید محمد بن موسی موسوی حسینی احسائی. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== شاگردان == | == شاگردان == | ||
نسخهٔ ۲ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۰۲
ابن ابی جمهور چه کسی بوده؟ آیا او صوفی بوده است؟
.
جایگاه
محمد بن زین‌الدین علی بن ابراهیم بن حسن بن ابراهیم بن ابی جمهور اَحْسائی یا لحَصْاوی، محدث، فقیه و متكلم صوفی‌مشرب شیعی امامی، در نیمه اول قرن نهم است.[۱]
ابن ابی جمهور و فلسفه و تصوف
.[۲]
زندگی
در احساء (لحصاء) بحرین در خانواده علم تقوا به دنیا آمد.[۳] برخی با استناد اطلاعات مجلس مناظره ابن ابی جمهور با متكلمی از اهلسنت تولد او را سال ۸۳۸ق دانسته‌‌اند.[۴] پدر ابن ابی جمهور شیخ زين‌الدين على و جدش شيخ ابراهيم از علمای بحرین به‌‌شمار مى‌رفتند. او در ابتدا نزد عالمان احساء، از جمله پدرش، علوم متداول زمان خود را فراگرفت و سپس برای کسب دانش به نجف و جبل عامل مسافرت کرد.[۵] ابن ابی جمهور پس از زیارت حج به بحرین بازگشت و پس از مدتی به عراق رفت و آنجا را به قصد خراسان ترک کرد.[۶]
تحصیلات
ابن ابی جمهور در سفر خراسان رساله زادالمسافرين فى اصول الدين را تأليف كرد. او بعدها به درخواست یکی از بزرگان و مشاهیر شهر مشهد، شرحى به نام كشف البراهين بر آن نوشت. ابن ابى جمهور بقيه عمر خود را در خراسان گذرانيد و همواره ميان طوس و مناطق دیگر رفت و آمد می‌کرد. ابن اب جمهور در طوس، علاوه بر تدريس و تأليف، با علمای اهلسنت درباره حقانيت مذهب تشيع و خلافت امام على(ع) مناظراتى داشته است؛ مهم‌ترين اين مناظرات، مناظره او با فاضل هروی بوده است. او در این مناظره، که در ۸۷۸ق انجام گرفته، فاضل هروی را مجاب كرده است.[۷]
سال دقيق وفات ابن ابى جمهور مشخص نيست، امّا از قراين موجود مشخص است كه شيخ تا ذيقعده سال ۹۰۴ق زنده بوده است؛ زيرا در اين تاريخ به درخواست شاگردان خود شرحى به نام معين الفكر بر كتاب باب حادی عشر علامه حلی نوشته است. ابن ابى جمهور با فقيه معروف، محقق ثانى، على بن عبدالعال كَرَكى (درگذشته ۹۴۰ق)، معاصر بوده است.[۸]
استادان
- علی بن ابراهیم بن ابی جمهور (پدر ابن ابی جمهور)؛
- شرف‌الدین حسن بن عبدالکریم فتال غروی؛
- عبدالله بن فتح الله واعظ قمی؛
- علی بن هلال جزائری؛
- حرزالدین اوالی؛
- سید محمد بن موسی موسوی حسینی احسائی.
شاگردان
برخی از شاگردان ابن ابی جمهور و کسانی که از او اجازه روایت داشتند عبارت‌اند از:
- سید محسن بن محمد رضوی قمی؛ ابن ابی جمهور اجازه قرائت و املای كتاب عوالی اللئالی را به او داده است. همچنین، این شخص کسی است که از ابن ابی جمهور خواست تا شرحی بر کتاب زادالمسافرین خود (كشف البراهين فی شرح زادالمسافرین) بنویسد. [۹]
- شیخ ربیعة بن جمعه
- شیخ شرف‌الدین محمود طالقانی
- شیخ شمس‌الدین محمد بن صالح غروی.
- جلال‌الدین بهرام بن بهرام استرآبادی
- محمد بن صالح غروی
- سیف‌الدین احسائی
- عطاءالله بن نصرالله سروی استرآبادی[۱۰]
آثار
- عوالی اللئالی العزیزیة فی الاحادیث الدینیة
- مُجْلی مِرآة المُنجی
- رسالة البرمکیة فی فقه الصلوة الیومیة
- الانوار المشهدیة فی شرح الرسالة البرمکیة
- رسالة الاقطاب الفقهیة و الوظائف الدینیة علی مذهب الامامیة،
- التحفة الحسینیة فی شرح الرسالة الالفیة
- المسالک الجامعیة فی شرح الالفیة الشهیدیة
- تحفة القاصدین فی معرفة اصطلاح المحدثین
- بدایة النهایة فی الحکمة الاشراقیة
- رسالة معین الفکر
- زادالمسافرین فی اصول الدّین
- كشف البراهين فی شرح زادالمسافرین
نقدها
ابن ابى جمهور با وجود مقام فقاهت و تبحرش در علم كلام و دانش حدیث، همواره مورد اعتراض گروهى از بزرگان و فقهای شيعه بوده است. برخی محققان علت این اعتراض را چنین برشمرده‌اند:
- تمايل به فلسفه و تصوف، مخصوصاً در كتاب مجلى؛
- سهل‌انگاری در نقل اخبار؛
- استفاده از روايات اهلسنت؛
- نقل روایات مرسل (روایاتی که نام راوی آن در سلسله سند ثبت نشده است)؛
- نقل روایات آحاد (روایاتی که صدور آنها از معصوم قطعی نیست)، به‌‌خصوص در كتاب عوالى
منابع
- ↑ موحد، صمد، «ابن ابی جمهور»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۶۳۴.
- ↑ اشمیتکه، «تاثیر شمس الدین شهرزوری ابن ابی جمهور احسایی»
- ↑ موحد، صمد، «ابن ابی جمهور»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۶۳۴-۶۳۵.
- ↑ الشیبی، مصطفی کامل، تشیع و تصوف (تا آخر سده دوازدهم هجری)، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۷ش، ص۳۳۱.
- ↑ موحد، «ابن ابی جمهور»، ج۲، ص۶۳۵.
- ↑ شوشتری، سید نورالله بن شریف‌الدین حسینی، مجالس المؤمنین، تهران، انتشارات اسلامیه، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۵۸۱-۵۸۲.
- ↑ موحد، «ابن ابی جمهور»، ج۲، ص۶۳۵؛ برای اطلاع از صورت جلسه مفصل این مناظره ن.ک: شوشتری، مجالس المؤمنین، ج۱، ص۵۸۲-۵۸۹.
- ↑ موحد، «ابن ابی جمهور»، ج۲، ص۶۳۵.
- ↑ شوشتری، مجالس المؤمنین، ج۱، ص۵۸۲.
- ↑ سید محمدعلی روضاتی، پژوهشی درباره ابن ابی‌جمهور احسائی و کتاب عوالی اللآلی