کاهش علمای مشهور پس از انقلاب اسلامی

سؤال

جمعیت طلبه‌ها و روحانیون، بعد از انقلاب دهها برابر شده است. چرا علمای مشهور دیگری مانند مرحوم بروجردی، مرعشی نجفی و علامه طباطبایی وجود ندارند؟

درگاه‌ها

یکی از ثمرات پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تحول در وظایف و کارکردهای روحانیت و افزایش کمی و کیفی آنان ذکر شده است؛ به ویژه با توجه به فراهم شدن زمینه‌های تحصیل و تحقیق در حوزه‌های علمیه و نیازهایی که به لحاظ مذهبی در شرایط جدید برای کل جامعه احساس می‌شد، شمار طلاب با رشد قابل توجهی مواجه شد.

اگر چه شخصیت‌هایی همچون مرحوم آیت الله بروجردی، علامه طباطبایی و... که حق بزرگی بر گردن حوزه‌های علمیه و جهان تشیع دارند، امروزه در میان ما نیستند و شاید برخی کارهای عظیمی که آنان در دوران حیات شریفشان انجام دادند، امروزه قابل تکرار نباشد؛ اما ادعای نبودن هیچ چهره علمی در سطح بالا درست به نظر نمی‌رسد.

علت آنکه برخی چهره‌های نامدار گذشته این‌گونه نامشان بر سر زبان‌ها می‌چرخید؛ اما امروزه نام چهره‌های کمتری در سطح عموم مردم مطرح می‌شود، این است که در گذشته به دلایل متعدد از جمله کم بودن شخصیت‌های علمی وزین و سطح بالا، وقتی یکی از فضلای حوزه‌های علمیه همچون علامه طباطبایی، شهید مطهری و برخی دیگر با شکستن فضای موجود اقدام به نوآوری و ابتکار نموده و کاری جدید انجام می‌دادند، طبیعتاً در فضای علمی مطرح و حتی زبانزد عموم مردم می‌گردیدند. امروزه با پیروزی انقلاب اسلامی و نیازی که برای ورود حوزه‌های علمیه در عرصه‌های معرفتی گوناگون احساس شد، فضای حوزه‌ها نیز کاملاً تغییر یافت و به صورت جدی وارد عرصه‌های مختلف معرفتی شد.

علاوه بر تربیت طلاب و فضلای صاحب‌نام با روحیه ابتکاری و نوآورانه، آثار فراوانی نیز در عرصه‌های مختلف به وجود آمد که به دلیل تنوع حوزه‌های مورد بحث و تعداد بالای فضلایی که وارد این عرصه‌ها شدند و نیز عادی شدن ورود طلاب و فضلا در این عرصه‌ها، دیگر نام‌ها از برجستگی سابق برخوردار نیست. به عبارت دیگر در گذشته مثلا ده فرد فاضل وارد عرصه‌های علمی می‌شده و آثار بدیع به وجود می‌آوردند که این موضوع سبب برجسته شدن نام آنها می‌شد، اما در حال حاضر مثلا هزار نفر وارد این عرصه‌ها می‌شوند و اقدامات بسیار خوبی هم صورت می‌گیرد؛ اما به دلیل اینکه چنین فعالیت‌هایی امروزه تقریباً عادی شده و حتی به یک انتظار همگانی از حوزه‌های علمیه تبدیل شده است، دیگر نام‌ها برجستگی چندانی همچون سابق را ندارد، هر چند در فضای علمی حوزه‌ها این نام‌ها دارای شهرت بوده و متخصصان و صاحب نظران هر رشته، برجستگان رشته مرتبط با خود را به خوبی می‌شناسد.