دعای یا علی و یا عظیم: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
'''دعای یا علی و یا عظیم''' از اعمال مشترک ماه رمضان است و قرائت آن در ماه رمضان بعد از نمازهای واجب، توصیه شده است.<ref>آیین رحمت، ص40.</ref> سید بن طاووس از امام صادق(ع) و امام کاظم(ع) روایت کرده است که فرمودند: از اول ماه تا آخر ماه مبارک بعد از هر نماز فریضه ای، آن دعای شریف زمزمه شود.<ref>کلیات مفاتیح نوین، ص697.</ref> | '''دعای یا علی و یا عظیم''' از اعمال مشترک ماه رمضان است و قرائت آن در ماه رمضان بعد از نمازهای واجب، توصیه شده است.<ref>آیین رحمت، ص40.</ref> سید بن طاووس از امام صادق(ع) و امام کاظم(ع) روایت کرده است که فرمودند: از اول ماه تا آخر ماه مبارک بعد از هر نماز فریضه ای، آن دعای شریف زمزمه شود.<ref>کلیات مفاتیح نوین، ص697.</ref> | ||
{{دعا|ِیَا عَلِیُّ یَا عَظِیمُ، یَا غَفُورُ یَا رَحِیمُ، أَنْتَ الرَّبُّ الْعَظِیمُ الَّذِی لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ | {{دعا|ِیَا عَلِیُّ یَا عَظِیمُ، یَا غَفُورُ یَا رَحِیمُ، أَنْتَ الرَّبُّ الْعَظِیمُ الَّذِی لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ، وَ هٰذَا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَ کَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ فَضَّلْتَهُ عَلَی الشُّهُورِ، وَ هُوَ الشَّهْرُ الَّذِی فَرَضْتَ صِیامَهُ عَلَیَّ، وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ هُدیً لِلنَّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدیٰ وَ الْفُرْقانِ وَ جَعَلْتَ فِیهِ لَیْلَةَ الْقَدْرِ وَ جَعَلْتَها خَیْراً مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ، فَیا ذَا الْمَنِّ وَ لَا یُمَنُّ عَلَیْکَ مُنَّ عَلَیَّ بِفَکاکِ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ فِی مَنْ تَمُنُّ عَلَیْهِ وَ أَدْخِلْنِی الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ. | ||
|ترجمه = ای بلندمرتبه، ای بزرگ، ای آمرزنده، ای مهربان، تویی پروردگار بزرگ که چیزی همانندش نیست و اوست شنوای بینا و این ماهی است که به آن عظمت و ارزش و برتری و مزیّت بخشیدی و بر سایر ماه‌ها برتری دادی و ماهی است که روزه‌اش را بر ما واجب کردی و آن ماه رمضان است که قرآن را در آن فرود آوردی، برای هدایت مردم و بیان دلایل روشن از هدایت و تشخیص حق از باطل و شب قدر را در آن قرار دادی و آن را از هزار ماه بهتر ساختی، ای صاحب مهر و محبت که بر تو منّتی گذاشته نشود، بر من به آزادی از آتش منّت نه در جمع آنان که بر آن‌ها منّت نهی و وارد بهشتم گردان، ای مهربان‌ترین مهربانان.}} | | ترجمه = ای بلندمرتبه، ای بزرگ، ای آمرزنده، ای مهربان، تویی پروردگار بزرگ که چیزی همانندش نیست و اوست شنوای بینا و این ماهی است که به آن عظمت و ارزش و برتری و مزیّت بخشیدی و بر سایر ماه‌ها برتری دادی و ماهی است که روزه‌اش را بر ما واجب کردی و آن ماه رمضان است که قرآن را در آن فرود آوردی، برای هدایت مردم و بیان دلایل روشن از هدایت و تشخیص حق از باطل و شب قدر را در آن قرار دادی و آن را از هزار ماه بهتر ساختی، ای صاحب مهر و محبت که بر تو منّتی گذاشته نشود، بر من به آزادی از آتش منّت نه در جمع آنان که بر آن‌ها منّت نهی و وارد بهشتم گردان، ای مهربان‌ترین مهربانان. | ||
}} | |||
==شرح دعا== | |||
این دعا را از جمله دعاهایی دانسته‌اند که از مضامین و محتوای بسیار بلندی برخوردار است<ref>کلیات مفاتیح نوین، ص716.</ref> و زمینه های مختلف شناخت خدا، ماه رمضان، قرآن و شب قدر مورد توجه قرار گرفته شده است. | |||
=== خداشناسی === | |||
به باور برخی محققان چون آیت الله مکارم شیرازی ابتدای دعا پیرامون مباحث خداشناسی است که در ابتدا دو صفت علو مقام و عظمت خداوند که در قرآن نیز آمده، یادآوری شده است<ref>تفسير نمونه، ج20، ص349</ref> و در ادامه صفات مهرآمیز خداوند<ref>سوره توبه، آیه 99.</ref> مورد توجه قرار گرفته شده که بیان‌کننده نهایت لطف و رحمت خداست و به جنبه آمرزش خداوند اشاره دارد که بیان غفران و رحمت الهی جنبه امیدواری را در میان دعا کنندگان غلبه می‌دهد.<ref>چهره منافقان در قرآن با استفاده از تفسير پر ارزش نمونه، ص126.</ref> | |||
واژه «ربّ» که به معنای پرورش و تربیت کننده و سوق دهنده به کمال است و هنگامی که به طور مطلق به کار رود تنها بر خداوند اطلاق می‌شود چرا که او مالک حقیقی و مربی و مصلح همه چیز است.<ref>پيام قرآن، ج3، ص377.</ref> تعبیر به «رب» در این دعا، بهترین محرک برای تفکر و اندیشه است، چرا که مهم‌ترین مساله در زندگی انسان این است که بداند از ناحیه چه کسی آفریده شده؟ و امروز صاحب اختیار و مربی و ولی نعمت او کیست؟<ref>تفسير نمونه، ج19، ص141.</ref> در ادامه به صفات دیگر خداوند مانند نداشتن مانند، شنوا و بینا بودن او اشاره شده است. | |||
=== جایگاه ماه رمضان === | |||
در ادامه این دعا به برتری و عظمت این ماه نسبت به ماه های دیگر اشاره شده و آن را ماه خدا و ماهی پرفضیلت معرفی شده است. این دعا اهمیت و ارزش ماه رمضان را به خاطر نزول قرآن در این ماه عنوان کرده است. گفته شده است که جایگاه و عظمت قرآن به اندازه ای ارزشمند و والاست که ماه رمضان به عنوان ظرفی برای نزول قرآن نیز گران بها خواهد بود.<ref>سوگندهاى پر بار قرآن، ص30.</ref> | |||
در تبیین ارتباط ماه رمضان و نزول قرآن در این ماه گفته شده است که ماه رمضان ماه تربیت است و تربیت بدون تعلیم ممکن نخواهد بود و قرآن بالاترین تعلیم دهنده انسان است.<ref>گفتار معصومين(ع)، ج2، ص120.</ref> | |||
== | === شناخت قرآن === | ||
این | بخش سوم دعا به توصیف قرآن در سه جمله «هدی للناس»، «بینات من الهدی» و «الفرقان» می‌پردازد. طبق این فرازها، قرآن در مرحله اول مایه هدایت تمامی انسان ها دانسته شده<ref>سوگندهاى پر بار قرآن، ص30.</ref> و در مرحله بعد شامل هدایت های مخصوصی دانسته شده ویژه گروهی خاص است<ref>سوگندهاى پر بار قرآن، ص30.</ref> و در مرحله سوم ویژه اخص الخواص دانسته شده است کسانی که مراحل ایمان و تقوا را پیموده و قادر به تشخیص حق از باطل هستند.<ref>سوگندهاى پر بار قرآن، ص31.</ref> اینها به مرحله ای از کمال دست یافته‌اند که چنانچه حق و باطل در مسائل مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اعتقادی، و مانند آن مشتبه شود، با نور فرقان خویش، به راحتی راه را از چاه تشخیص داده، و به سوی حق گام برمی‌دارند.<ref>سوگندهاى پر بار قرآن، ص31.</ref> | ||
== منابع == | === شناخت شب قدر و آداب دعا === | ||
در اینکه شب قدر در ماه رمضان است تردیدی نیست، چرا که در آیات قرآن نیز به آن اشاره شده است.<ref>سوره بقره، آیه 185، سوره قدر، آیه1.</ref> در این دعا بهتر بودن این شب از هزار ماه به خاطر ارزش عبادت و احیای آن شب دانسته شده است؛ چنانکه روایات فضیلت لیلة القدر و فضیلت عبادت آن، که در کتب شیعه و اهل سنت فراوان است این معنی را کاملا تأیید می‌کند.<ref>برگزيده تفسير نمونه، ج5، ص549.</ref> در آخر دعا به شناخت برخی از آداب دعا اشاره شده است. به باور برخی از محققان طاعات و عبادات، منتی از جانب خدا است که سبب اصلاح انسان می‌شود.<ref>انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى، ص568.</ref> | |||
==منابع== | |||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = ماه‌ها | |||
| شاخه فرعی۱ = رمضان | |||
| شاخه فرعی۲ = اعمال ماه رمضان | |||
| شاخه فرعی۳ = | |||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = - | |||
| تیترها = شد | |||
| ویرایش = شد | |||
| لینک‌دهی = شد | |||
| ناوبری = | |||
| نمایه = | |||
| تغییر مسیر = شد | |||
| ارجاعات = | |||
| بازبینی = | |||
| تکمیل = | |||
| اولویت = ج | |||
| کیفیت = ب | |||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
نسخهٔ ۱۲ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۱۳
 | این مقاله هماکنون به دست Golpoor در حال ویرایش است. |
دعای یا علی و یا عظیم از اعمال مشترک ماه رمضان است و قرائت آن در ماه رمضان بعد از نمازهای واجب، توصیه شده است.[۱] سید بن طاووس از امام صادق(ع) و امام کاظم(ع) روایت کرده است که فرمودند: از اول ماه تا آخر ماه مبارک بعد از هر نماز فریضه ای، آن دعای شریف زمزمه شود.[۲]
| « | ِیَا عَلِیُّ یَا عَظِیمُ، یَا غَفُورُ یَا رَحِیمُ، أَنْتَ الرَّبُّ الْعَظِیمُ الَّذِی لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ، وَ هٰذَا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَ کَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ فَضَّلْتَهُ عَلَی الشُّهُورِ، وَ هُوَ الشَّهْرُ الَّذِی فَرَضْتَ صِیامَهُ عَلَیَّ، وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ هُدیً لِلنَّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدیٰ وَ الْفُرْقانِ وَ جَعَلْتَ فِیهِ لَیْلَةَ الْقَدْرِ وَ جَعَلْتَها خَیْراً مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ، فَیا ذَا الْمَنِّ وَ لَا یُمَنُّ عَلَیْکَ مُنَّ عَلَیَّ بِفَکاکِ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ فِی مَنْ تَمُنُّ عَلَیْهِ وَ أَدْخِلْنِی الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ. | ای بلندمرتبه، ای بزرگ، ای آمرزنده، ای مهربان، تویی پروردگار بزرگ که چیزی همانندش نیست و اوست شنوای بینا و این ماهی است که به آن عظمت و ارزش و برتری و مزیّت بخشیدی و بر سایر ماه‌ها برتری دادی و ماهی است که روزه‌اش را بر ما واجب کردی و آن ماه رمضان است که قرآن را در آن فرود آوردی، برای هدایت مردم و بیان دلایل روشن از هدایت و تشخیص حق از باطل و شب قدر را در آن قرار دادی و آن را از هزار ماه بهتر ساختی، ای صاحب مهر و محبت که بر تو منّتی گذاشته نشود، بر من به آزادی از آتش منّت نه در جمع آنان که بر آن‌ها منّت نهی و وارد بهشتم گردان، ای مهربان‌ترین مهربانان. | » |
شرح دعا
این دعا را از جمله دعاهایی دانسته‌اند که از مضامین و محتوای بسیار بلندی برخوردار است[۳] و زمینه های مختلف شناخت خدا، ماه رمضان، قرآن و شب قدر مورد توجه قرار گرفته شده است.
خداشناسی
به باور برخی محققان چون آیت الله مکارم شیرازی ابتدای دعا پیرامون مباحث خداشناسی است که در ابتدا دو صفت علو مقام و عظمت خداوند که در قرآن نیز آمده، یادآوری شده است[۴] و در ادامه صفات مهرآمیز خداوند[۵] مورد توجه قرار گرفته شده که بیان‌کننده نهایت لطف و رحمت خداست و به جنبه آمرزش خداوند اشاره دارد که بیان غفران و رحمت الهی جنبه امیدواری را در میان دعا کنندگان غلبه می‌دهد.[۶]
واژه «ربّ» که به معنای پرورش و تربیت کننده و سوق دهنده به کمال است و هنگامی که به طور مطلق به کار رود تنها بر خداوند اطلاق می‌شود چرا که او مالک حقیقی و مربی و مصلح همه چیز است.[۷] تعبیر به «رب» در این دعا، بهترین محرک برای تفکر و اندیشه است، چرا که مهم‌ترین مساله در زندگی انسان این است که بداند از ناحیه چه کسی آفریده شده؟ و امروز صاحب اختیار و مربی و ولی نعمت او کیست؟[۸] در ادامه به صفات دیگر خداوند مانند نداشتن مانند، شنوا و بینا بودن او اشاره شده است.
جایگاه ماه رمضان
در ادامه این دعا به برتری و عظمت این ماه نسبت به ماه های دیگر اشاره شده و آن را ماه خدا و ماهی پرفضیلت معرفی شده است. این دعا اهمیت و ارزش ماه رمضان را به خاطر نزول قرآن در این ماه عنوان کرده است. گفته شده است که جایگاه و عظمت قرآن به اندازه ای ارزشمند و والاست که ماه رمضان به عنوان ظرفی برای نزول قرآن نیز گران بها خواهد بود.[۹]
در تبیین ارتباط ماه رمضان و نزول قرآن در این ماه گفته شده است که ماه رمضان ماه تربیت است و تربیت بدون تعلیم ممکن نخواهد بود و قرآن بالاترین تعلیم دهنده انسان است.[۱۰]
شناخت قرآن
بخش سوم دعا به توصیف قرآن در سه جمله «هدی للناس»، «بینات من الهدی» و «الفرقان» می‌پردازد. طبق این فرازها، قرآن در مرحله اول مایه هدایت تمامی انسان ها دانسته شده[۱۱] و در مرحله بعد شامل هدایت های مخصوصی دانسته شده ویژه گروهی خاص است[۱۲] و در مرحله سوم ویژه اخص الخواص دانسته شده است کسانی که مراحل ایمان و تقوا را پیموده و قادر به تشخیص حق از باطل هستند.[۱۳] اینها به مرحله ای از کمال دست یافته‌اند که چنانچه حق و باطل در مسائل مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اعتقادی، و مانند آن مشتبه شود، با نور فرقان خویش، به راحتی راه را از چاه تشخیص داده، و به سوی حق گام برمی‌دارند.[۱۴]
شناخت شب قدر و آداب دعا
در اینکه شب قدر در ماه رمضان است تردیدی نیست، چرا که در آیات قرآن نیز به آن اشاره شده است.[۱۵] در این دعا بهتر بودن این شب از هزار ماه به خاطر ارزش عبادت و احیای آن شب دانسته شده است؛ چنانکه روایات فضیلت لیلة القدر و فضیلت عبادت آن، که در کتب شیعه و اهل سنت فراوان است این معنی را کاملا تأیید می‌کند.[۱۶] در آخر دعا به شناخت برخی از آداب دعا اشاره شده است. به باور برخی از محققان طاعات و عبادات، منتی از جانب خدا است که سبب اصلاح انسان می‌شود.[۱۷]
منابع
- ↑ آیین رحمت، ص40.
- ↑ کلیات مفاتیح نوین، ص697.
- ↑ کلیات مفاتیح نوین، ص716.
- ↑ تفسير نمونه، ج20، ص349
- ↑ سوره توبه، آیه 99.
- ↑ چهره منافقان در قرآن با استفاده از تفسير پر ارزش نمونه، ص126.
- ↑ پيام قرآن، ج3، ص377.
- ↑ تفسير نمونه، ج19، ص141.
- ↑ سوگندهاى پر بار قرآن، ص30.
- ↑ گفتار معصومين(ع)، ج2، ص120.
- ↑ سوگندهاى پر بار قرآن، ص30.
- ↑ سوگندهاى پر بار قرآن، ص30.
- ↑ سوگندهاى پر بار قرآن، ص31.
- ↑ سوگندهاى پر بار قرآن، ص31.
- ↑ سوره بقره، آیه 185، سوره قدر، آیه1.
- ↑ برگزيده تفسير نمونه، ج5، ص549.
- ↑ انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى، ص568.