بررسی روایت منع سوادآموزی زنان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{حا:ویرایش}} | |||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}}در روایتی آمده است | {{سوال}}در روایتی آمده است به زنان نوشتن نياموزيد، بلكه آنها را به ريسندگي وادارید و سوره نور را به آنها بياموزيد. آیا این روایت به لحاظ سندی معتبر است؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
این روایت به لحاظ سندی ضعیف است و از لحاظ محتوایی با آیات و روایات معتبر که فراگیری دانش را بر هر مرد و زنی لازم می‌دانند، تعارض دارد. | این روایت به لحاظ سندی ضعیف است و از لحاظ محتوایی با آیات و روایات معتبر که فراگیری دانش را بر هر مرد و زنی لازم می‌دانند، تعارض دارد. بنابراین، باتوجه به آیات و روایات معتبر که انسان را (اعم از مرد و زن) به فراگیری علم دانش‌اندوزی تشویق و ترغیب می‌کنند و با توجه به نیازهای مبرم جامعه بشری، هیچگونه منع شرعی، اخلاقی و عقلی برای علم‌آموزی زنان وجود ندارد. | ||
== بررسی روایت == | |||
روایت «وَ لَا تُعَلِّمُوهُنَّ الْكِتَابَه وَ مُرُوهُنَّ بِالْغَزْلِ وَ عَلِّمُوهُنَّ سُورَه النُّور؛ به زنان نوشتن نياموزيد، بلكه آنها را به ريسندگي وادارید و سوره نور را به آنها بياموزيد» در برخی از کتاب‌های روایی مانند من لايحضره الفقيه<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، من لايحضره الفقيه، ج۱، ص۳۷۴.</ref> آمده و دارای اشکالات فراوانی است که به برخی از آنها اشاره می‌شود. | |||
كسب علم به ويژه علوم ديني يكي از فضایل | === بررسی سند روایت === | ||
اين حديث از امام باقر و امام صادق (عليهما السلام) با سند آبایي از رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) نقل شده است و در طبقه اول راويان این حدیث سكوني<ref>محمد اردبيلي، جامع الرواه، ج۱، ص۹۱.</ref> و اسماعيل بن ابي زياد<ref>محمد اردبيلي، جامع الرواه، ج۱، ص۹۱.</ref> قرار دارند كه اولي ضعيف و دومي مشترك بين ثقه و ضعيف است. بنابراین این روايت را قابل استناد ندانسته‌اند. | |||
=== دلالت حديث === | |||
محتوای این روایت با آیات و روایات معتبر که فراگیری دانش را بر هر مرد و زنی لازم می‌دانند و انسان ها را به علم آموزی و فراگیری دانش توصیه و سفارش می کنند، تعارض دارد. | |||
== کسب علم در اسلام == | |||
كسب علم به ويژه علوم ديني در اسلام يكي از فضایل و حتی از واجبات به شمار مي‌رود، پيامبر اكرم (ص) فرمود: «طلب العلم فريضه علي كل مسلم».<ref>کلینی، محمد، اصول كافي، تصحيح غفاري، ج۱، ص۳۰ ؛ دانش اندوزي بر هر مسلماني واجب است.</ref> در آيات قرآن كريم، دانشمندان مورد ستايش قرار گرفته‌اند: «يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبيرٌ».<ref>مجادله، ۱۱؛ خداوند مومنان تان را بالا و اهل علم را بسيار بالاتر مي برد.</ref> در احاديث صحيحه به دانش آموزي توصيه و سفارش اکید شده است؛ به طوري كه ارزشمندي افراد را در سه مقام عالم، متعلم و دوستدار علم بودن خلاصه نموده است. | |||
از جمله مسایلی كه بايد فرا گرفته شود، احكام ديني است كه فقها بر لزوم و وجوب فراگیری آن اتفاق نظر دارند.<ref>خمینی، روح الله، توضيح المسائل؛، تحقیق محمد حسين بني هاشمي، ج۱، ص۲۴.</ref> زنان به عنوان افراد مكلف نيز مشمول اين فتوا هستند. | از جمله مسایلی كه بايد فرا گرفته شود، احكام ديني است كه فقها بر لزوم و وجوب فراگیری آن اتفاق نظر دارند.<ref>خمینی، روح الله، توضيح المسائل؛، تحقیق محمد حسين بني هاشمي، ج۱، ص۲۴.</ref> زنان به عنوان افراد مكلف نيز مشمول اين فتوا هستند. | ||
افزون بر مسایل ديني، جامعه بشری برای رفع نيازهای اختصاصی زنان در مسایل پزشکی و پیراپزشکی به زنان آموزش‌دیده نیاز مبرم دارد و زنان زمانی می‌توانند مصدر و منشا خدمت برای | افزون بر مسایل ديني، جامعه بشری برای رفع نيازهای اختصاصی زنان در مسایل پزشکی و پیراپزشکی به زنان آموزش‌دیده نیاز مبرم دارد و زنان زمانی می‌توانند مصدر و منشا خدمت برای همجنسان‌شان در مسایل اختصاصی آنها واقع شوند که به صورت رسمی و آکادمیک آموزش ببینند. | ||
كسب علم و با سواد بودن مادران در خانه‌داري، همسرداری و بچه‌داري بهتر نیز نقش مهم و اساسی دارد و به تجربه ثابت شده كه مادران عالمه و فاضله در پرورش تن و روان كودك موفق‌تر بوده‌اند و در خانه مديريت بهتري داشته‌اند. | كسب علم و با سواد بودن مادران در خانه‌داري، همسرداری و بچه‌داري بهتر نیز نقش مهم و اساسی دارد و به تجربه ثابت شده كه مادران عالمه و فاضله در پرورش تن و روان كودك موفق‌تر بوده‌اند و در خانه مديريت بهتري داشته‌اند. | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
نسخهٔ ۱۷ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۱۶
این روایت به لحاظ سندی ضعیف است و از لحاظ محتوایی با آیات و روایات معتبر که فراگیری دانش را بر هر مرد و زنی لازم می‌دانند، تعارض دارد. بنابراین، باتوجه به آیات و روایات معتبر که انسان را (اعم از مرد و زن) به فراگیری علم دانش‌اندوزی تشویق و ترغیب می‌کنند و با توجه به نیازهای مبرم جامعه بشری، هیچگونه منع شرعی، اخلاقی و عقلی برای علم‌آموزی زنان وجود ندارد.
بررسی روایت
روایت «وَ لَا تُعَلِّمُوهُنَّ الْكِتَابَه وَ مُرُوهُنَّ بِالْغَزْلِ وَ عَلِّمُوهُنَّ سُورَه النُّور؛ به زنان نوشتن نياموزيد، بلكه آنها را به ريسندگي وادارید و سوره نور را به آنها بياموزيد» در برخی از کتاب‌های روایی مانند من لايحضره الفقيه[۱] آمده و دارای اشکالات فراوانی است که به برخی از آنها اشاره می‌شود.
بررسی سند روایت
اين حديث از امام باقر و امام صادق (عليهما السلام) با سند آبایي از رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) نقل شده است و در طبقه اول راويان این حدیث سكوني[۲] و اسماعيل بن ابي زياد[۳] قرار دارند كه اولي ضعيف و دومي مشترك بين ثقه و ضعيف است. بنابراین این روايت را قابل استناد ندانسته‌اند.
دلالت حديث
محتوای این روایت با آیات و روایات معتبر که فراگیری دانش را بر هر مرد و زنی لازم می‌دانند و انسان ها را به علم آموزی و فراگیری دانش توصیه و سفارش می کنند، تعارض دارد.
کسب علم در اسلام
كسب علم به ويژه علوم ديني در اسلام يكي از فضایل و حتی از واجبات به شمار مي‌رود، پيامبر اكرم (ص) فرمود: «طلب العلم فريضه علي كل مسلم».[۴] در آيات قرآن كريم، دانشمندان مورد ستايش قرار گرفته‌اند: «يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبيرٌ».[۵] در احاديث صحيحه به دانش آموزي توصيه و سفارش اکید شده است؛ به طوري كه ارزشمندي افراد را در سه مقام عالم، متعلم و دوستدار علم بودن خلاصه نموده است.
از جمله مسایلی كه بايد فرا گرفته شود، احكام ديني است كه فقها بر لزوم و وجوب فراگیری آن اتفاق نظر دارند.[۶] زنان به عنوان افراد مكلف نيز مشمول اين فتوا هستند.
افزون بر مسایل ديني، جامعه بشری برای رفع نيازهای اختصاصی زنان در مسایل پزشکی و پیراپزشکی به زنان آموزش‌دیده نیاز مبرم دارد و زنان زمانی می‌توانند مصدر و منشا خدمت برای همجنسان‌شان در مسایل اختصاصی آنها واقع شوند که به صورت رسمی و آکادمیک آموزش ببینند.
كسب علم و با سواد بودن مادران در خانه‌داري، همسرداری و بچه‌داري بهتر نیز نقش مهم و اساسی دارد و به تجربه ثابت شده كه مادران عالمه و فاضله در پرورش تن و روان كودك موفق‌تر بوده‌اند و در خانه مديريت بهتري داشته‌اند.
منابع
- ↑ شیخ صدوق، محمد بن علی، من لايحضره الفقيه، ج۱، ص۳۷۴.
- ↑ محمد اردبيلي، جامع الرواه، ج۱، ص۹۱.
- ↑ محمد اردبيلي، جامع الرواه، ج۱، ص۹۱.
- ↑ کلینی، محمد، اصول كافي، تصحيح غفاري، ج۱، ص۳۰ ؛ دانش اندوزي بر هر مسلماني واجب است.
- ↑ مجادله، ۱۱؛ خداوند مومنان تان را بالا و اهل علم را بسيار بالاتر مي برد.
- ↑ خمینی، روح الله، توضيح المسائل؛، تحقیق محمد حسين بني هاشمي، ج۱، ص۲۴.