مسافرت دریایی در قرآن

سؤال

آیات مربوط به سفر دریایی در قرآن کدامند؟

قرآن حرکت کشتی‌ها در دریا را به فرمان خدا دانسته و تسخیر دریاها و کشتی‌ها توسط خداوند برای انسان را نشانه‌ای برای شکرگزاران قرار داده است. آیات مختلف قرآنی به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم به دریاها و سفرهای دریایی پرداخته‌اند.

آیات بسیاری تسخیر دریاها، دریانوردی و حرکت کشتی‌ها را وسیله عِبرت و شُکر خوانده‌اند. قرآن از کشتی حضرت نوح، سفر دریایی حضرت یونس، سوراخ کردن کشتی توسط خضر(ع) را یاد کرده است.

حرکت کشتی‌ها در دریا به فرمان خدا

• ﴿او کسی است که شما را در خشکی و دریا سیر می‌دهد؛ زمانی که در کشتی قرار می‌گیرید، و بادهای موافق آنان را (بسوی مقصد) حرکت می‌دهد و خوشحال می‌شوند، ناگهان طوفان شدیدی می‌وزد؛ و امواج از هر سو به سراغ آنها می‌آید؛ و گمان می‌کنند هلاک خواهند شد؛ در آن هنگام، خدا را از روی اخلاص می‌خوانند که اگر ما را از این گرفتاری نجات دهی، حتماً از سپاسگزاران خواهیم بود!﴾(یونس:۲۲)
• ﴿و کشتی‌ها را مسخّر شما گردانید، تا بر صفحه دریا به فرمان او حرکت کنند؛ و نهرها را (نیز) مسخّر شما نمود﴾(ابراهیم:۳۲)
• ﴿خداوند همان کسی است که دریا را مسخّر شما کرد تا کشتی‌ها بفرمانش در آن حرکت کنند و بتوانند از فضل او بهره گیرید، و شاید شکر نعمت‌هایش را بجا آورید!﴾(جاثیه:۱۲)

دریانوردی، جلوه‌ای از تکریم خداوند نسبت به انسان‌ها

• ﴿ما آدمی‌زادگان را گرامی داشتیم؛ و آنها را در خشکی و دریا، (بر مرکب‌های راهوار) حمل کردیم؛ ... و آنها را بر بسیاری از موجوداتی که خلق کرده‌ایم، برتری بخشیدیم.﴾(اسراء:۷۰)

• ﴿پروردگارتان کسی است که کشتی را در دریا برای شما به حرکت درمی‌آورد، تا از نعمت او بهره‌مند شوید؛ او نسبت به شما مهربان است.﴾(اسراء:۶۶)
• ﴿آیا ندیدی که خداوند آنچه را در زمین است مسخّر شما کرد؛ و (نیز) کشتی‌هایی را که به فرمان او بر صفحه اقیانوسها حرکت می‌کنند؛ و آسمان را نگه می‌دارد، تا جز بفرمان او، بر زمین فرو نیفتند؟ خداوند نسبت به مردم رحیم و مهربان است!﴾(حج:۶۵)
• ﴿و از آیات (عظمت) خدا این است که بادها را بعنوان بشارتگرانی می‌فرستد تا شما را از رحمتش بچشاند و کشتی‌ها بفرمانش حرکت کنند و از فضل او بهره گیرید؛ شاید شکرگزاری کنید.﴾(روم:۴۶)

دریانوردی، نعمتی شایان شکرگزاری

• ﴿خداوند همان کسی است که دریا را مسخّر شما کرد تا کشتی‌ها بفرمانش در آن حرکت کنند و بتوانند از فضل او بهره گیرید، و شاید شکر نعمت‌هایش را بجا آورید!﴾(جاثیه:۱۲)
• ﴿آیا ندیدی کشتی‌ها بر دریاها به فرمان خدا، و به نعمت او حرکت می‌کنند تا بخشی از آیاتش را به شما نشان دهد؟! در اینها نشانه‌هایی است برای کسانی که شکیبا و شکرگزارند!﴾(لقمان:۳۱)

سفر دریایی پیامبران

• سفر دریایی حضرت نوح(ع): ﴿و (اکنون) در حضور ما و طبق وحی ما، کشتی بساز! و درباره آنها که ستم کردند شفاعت مکن، که (همه) آنها غرق شدنی هستند!»﴾(هود:۳۷)

• سفر دریایی حضرت یونس: ﴿و یونس از رسولان است. به خاطر بیاور زمانی را که به سوی کشتی پر (از جمعیّت و بار) فرار کرد.﴾(صافت:۱۴۰–۱۳۹)

• دریانوردی توسط حضرت خضر و حضرت موسی: ﴿آن دو به راه افتادند؛ تا آن که سوار کشتی شدند، (خضر) کشتی را سوراخ کرد. (موسی) گفت: آیا آن را سوراخ کردی که اهلش را غرق کنی؟! راستی که چه کار بدی انجام دادی﴾(کهف:۷۱)