همسران و فرزندان امام زمان(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (اصلاح) |
جز (ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = | | شاخه اصلی = | ||
|شاخه فرعی۱ = | |شاخه فرعی۱ = | ||
|شاخه فرعی۲ = | |شاخه فرعی۲ = | ||
|شاخه فرعی۳ = | |شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
آیا امام زمان(عج) دارای همسر و اولاد می‌باشند؟ | |||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
در مورد این که، امام زمان(عج) دارای همسر و فرزندانی هستند یا نه؟ دلیل قطعی بر وجود یا عدم آن نداریم و بین علما اختلاف است و هر کدام برای اثبات مدعای خود و ردّ ادله دیگری، تلاش نموده‌اند. کسانی که قائل هستند برای حضرت همسر و فرزندانی است ادله‌ای دارند که عبارتند از: | |||
==۱. قواعد | == ۱. قواعد کلی == | ||
احکام کلی شریعت محمدی (صلی الله علیه و آله و سلّم) اقتضا دارد که امام زمان(عج) نیز مانند دیگر پیشوایان معصوم(ع)، تشکیل خانواده داده و از سنت جدّ بزرگوارش پیروی نماید. مرحوم «محدث نوری» می‌فرماید: «(امام زمان(عج)) چگونه ترک خواهند نمود چنین سنت عظیمه جدّ بزرگوار خود را، با آن همه ترغیب و تشویق، که در فعل آن، و تهدید و تخویف که در ترک آن شده است. سزاوارترین امّت درگرفتن سنت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلّم) امام هر عصر است و تاکنون کسی ترک آن را از خصایص آن جناب نشمرده است».<ref>میرزا حسین نوری، نجم الثاقب، قم، انتشارات مسجد مقدس جمکران، چ ۱، ص۲۲۴.</ref> علمای دیگر، نیز به این مطلب اشاره نموده‌اند.<ref>نهاوندی، العبقری الحسان، ج۲، ص۱۳۴.</ref> بنابراین، طبق قواعد کلی باید حضرت(ع)، دارای همسر و فرزندانی باشد. | |||
== ۲. روایات == | |||
در رابطه با همسر یا همسران امام زمان(عج) تنها یک روایت به دست ما رسیده است که مرحوم «کفعمی» در کتاب شریف «مصباح» نقل کرده است،<ref>میر زا حسین نوری، همان، ص۲۲۵.</ref> امّا درباره اولاد آن حضرت روایات زیادی نقل شده است که مرحوم مجلسی در کتاب «بحارالانوار» بابی را به اولاد حضرت مهدی(ع) اختصاص داده است.<ref>محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، دوم، ۱۴۰۳ ق، ج۵۳، ص۱۴۹–۱۴۵.</ref> مرحوم شیخ حر عاملی نیز در کتاب «الایقاظ من الهجعه» از صفحه «۳۹۲ تا ۴۰۵» بابی را به بحث از دولت فرزندان مهدی (علیه السّلام) اختصاص داده است. | |||
امام صادق (علیه السّلام) می‌فرماید: «برای صاحب این امر، دو غیبت است، یکی از آنها به قدری طولانی می‌شود که برخی مردم می‌گویند: وفات کرده و برخی می‌گویند: کشته شده، و برخی می‌گویند: آمده و رفته است. جز تعدادی اندک از شیعیان، کسی بر باور خود استوار نمی‌ماند؛ و کسی از اقامتگاه او مطلع نمی‌شود، حتی فرزندان او جایگاه او را نمی‌دانند، به جز کسی که متصدی امور اوست.»<ref>محمد باقر مجلسی، همان، ج۵۳، ص۱۴۸.</ref> در روایت دیگر از امام صادق (علیه السّلام) آمده است که می‌فرماید: «گویا نزول قائم را با اهل و عیالش، در مسجد سهله می‌بینم».<ref>میرزا حسین نوری، همان، ص۲۲۵.</ref> چنان‌که ملاحظه کردید روایات متعددی وارد شده است که امام زمان(عج) دارای همسر و اولاد می‌باشد. | |||
== ۳. دعاها == | |||
علاوه بر روایات و قواعد کلی، برخی دعاها نیز که از معصومین (علیهم السّلام) صادر شده، دلالت دارند بر این‌که برای حضرت اهل و عیال و فرزندانی است و در حق آنها دعا شده است. در این دعاها تعبیر «وُلد»، «ذرّیه»، «اهل‌بیت»، «آل‌بیت» به کار رفته، که همه این‌ها وجود فرزندان و همسر را برای آن حضرت اثبات می‌کند. ما به اختصار به دو دعا اشاره می‌کنیم: | |||
الف:در دعایی که به هنگام وداع سرداب مقدّس وارد شده، چنین آمده است: «و صلّ علی ولیّکَ و وُلاتِ عهدک و الائمه مِن وُلده…»<ref>محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۲، ص۲۲۸.</ref> «درود و سلام خود را به ولی امرت و اولیای هم پیمانت و پیشوایان از فرزندانش بفرست…». | |||
ب: دعایی را که امام رضا (علیه السّلام) تعلیم فرموده که در عصر غیبت خوانده شود چنین است: «اللهم اعطه فی نفسه و اهله و ولده و ذُرّیّته و اُمّته و جمیع رعیّته…»<ref>محمد باقر مجلسی، همان، ج۹۵، ص۳۳۲.</ref> «بار خدایا! به او درباره خودش و اهلش و فرزندانش و امتش و همه رعیتش عطا بفرما…».<ref>ر. ک. حبیب‌الله طاهری، سیمای آفتاب، قم،انتشارات مشهدی، اول، ۱۳۷۸، ص۴۹۸–۴۹۴.</ref> | |||
امّا کسانی که قائل به عدم وجود همسر و فرزندان برای امام زمان(عج) هستند (مانند: شیخ مفید، طبرسی، بیاضی،...) تمام ادله و سند احادیث و اسناد دعاها را ضعیف و غیرموثق و غیرقابل اعتنا می‌دانند.<ref>جعفر مرتضی عاملی، جزیره الخضراء، ترجمه:محمد سپهری، قم، انتشارات دفتر تبلیغات، دوم، ۱۳۷۴، ص۲۲۵–۲۱۷.</ref> آنها نیز در مقابل این روایات یک روایت که مدعای آنان را اثبات می‌کند آورده‌اند: آن روایت این است که: «علی بن حمزه به امام رضا (علیه السّلام) عرض کرد: که از پدرانت روایت کرده‌ایم که امام از دنیا نمی‌رود تا این‌که فرزندش را ببیند. حضرت فرمود: آیا در حدیث روایت کردید: الا القائم، به جز قائم؟ عرض کردم، بلی».<ref>طوسی، الغیبه، قم، معارف اسلامی، دوم، ۱۴۱۷ ق، ص۱۳۴.</ref> ولی بزرگان شیعه، مانند محدث نوری،<ref>میرزا حسین نوری، نجم الثاقب، ص۲۲۶.</ref> و شیخ طوسی،<ref>طوسی، همان، ص۱۳۷.</ref> و… این روایت را با این بیان که امام زمان(عج) مانند سایرائمه(ع)، پسر امام ندارد، نه آن‌که اصلاً پسر ندارد، تفسیر کرده‌اند. | |||
علاوه بر مطالب فوق، شبهات دیگری نیز پیش می‌آید، مانند: اگر داشتن عمر طولانی، اختصاص به امام زمان(عج) دارد؛ آیا همسر امام(عج) از این عمر طولانی بهره‌مند است؟ یا این‌که حضرت دارای همسران متعدد است؟ فرزندان آن حضرت در کجا زندگی می‌کنند؟ … همه این شبهات سبب می‌شود، انسان به داشتن فرزند و همسر برای امام زمان(ع) با تردید نگاه کند. در نتیجه، با وجود این‌که، هر دو گروه برای خود دلیل‌هایی آورده‌اند، باز هم نمی‌توان به وجود یا عدم وجود همسر و اولاد برای امام زمان(عج) قطع و یقین پیدا کرد آنچه مهم است وجود مقدس آن حضرت است که هم‌چون، خورشید در پشت ابرها می‌درخشد و مردم از نعمت انوارش بهره‌مند می‌شوند. | |||
علاوه بر مطالب فوق، شبهات | |||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
{{پایان مطالعه بیشتر}} | {{پایان مطالعه بیشتر}} | ||
۱. | == برای مطالعه بیشتر به کتاب‌های زیر رجوع شود == | ||
۱. سیمای آفتاب، نویسنده:حبیب‌الله طاهری، انتشارات مشهور، ص۴۹۸–۴۹۴. | |||
۲. | ۲. جزیره خضراء، نویسنده:سید جعفر مرتضی عاملی، قم، انتشارات دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، ص۲۲۵–۲۱۷. | ||
۳. | ۳. زندگانی حضرت صاحب‌الزمان(ع)، نویسنده:حسین عمادزاده، انتشارات محمودی، ششم. | ||
۴. | ۴. ، دادگستر جهان، نویسنده: ابراهیم امینی قم، شفق، شانزدهم، ۱۳۷۶. | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | |||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = | ||
| تیترها = | | تیترها = | ||
| ویرایش = | | ویرایش = | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی = | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت = | ||
| کیفیت = | | کیفیت = | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
نسخهٔ ۱۵ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۶:۵۱
آیا امام زمان(عج) دارای همسر و اولاد می‌باشند؟
در مورد این که، امام زمان(عج) دارای همسر و فرزندانی هستند یا نه؟ دلیل قطعی بر وجود یا عدم آن نداریم و بین علما اختلاف است و هر کدام برای اثبات مدعای خود و ردّ ادله دیگری، تلاش نموده‌اند. کسانی که قائل هستند برای حضرت همسر و فرزندانی است ادله‌ای دارند که عبارتند از:
۱. قواعد کلی
احکام کلی شریعت محمدی (صلی الله علیه و آله و سلّم) اقتضا دارد که امام زمان(عج) نیز مانند دیگر پیشوایان معصوم(ع)، تشکیل خانواده داده و از سنت جدّ بزرگوارش پیروی نماید. مرحوم «محدث نوری» می‌فرماید: «(امام زمان(عج)) چگونه ترک خواهند نمود چنین سنت عظیمه جدّ بزرگوار خود را، با آن همه ترغیب و تشویق، که در فعل آن، و تهدید و تخویف که در ترک آن شده است. سزاوارترین امّت درگرفتن سنت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلّم) امام هر عصر است و تاکنون کسی ترک آن را از خصایص آن جناب نشمرده است».[۱] علمای دیگر، نیز به این مطلب اشاره نموده‌اند.[۲] بنابراین، طبق قواعد کلی باید حضرت(ع)، دارای همسر و فرزندانی باشد.
۲. روایات
در رابطه با همسر یا همسران امام زمان(عج) تنها یک روایت به دست ما رسیده است که مرحوم «کفعمی» در کتاب شریف «مصباح» نقل کرده است،[۳] امّا درباره اولاد آن حضرت روایات زیادی نقل شده است که مرحوم مجلسی در کتاب «بحارالانوار» بابی را به اولاد حضرت مهدی(ع) اختصاص داده است.[۴] مرحوم شیخ حر عاملی نیز در کتاب «الایقاظ من الهجعه» از صفحه «۳۹۲ تا ۴۰۵» بابی را به بحث از دولت فرزندان مهدی (علیه السّلام) اختصاص داده است.
امام صادق (علیه السّلام) می‌فرماید: «برای صاحب این امر، دو غیبت است، یکی از آنها به قدری طولانی می‌شود که برخی مردم می‌گویند: وفات کرده و برخی می‌گویند: کشته شده، و برخی می‌گویند: آمده و رفته است. جز تعدادی اندک از شیعیان، کسی بر باور خود استوار نمی‌ماند؛ و کسی از اقامتگاه او مطلع نمی‌شود، حتی فرزندان او جایگاه او را نمی‌دانند، به جز کسی که متصدی امور اوست.»[۵] در روایت دیگر از امام صادق (علیه السّلام) آمده است که می‌فرماید: «گویا نزول قائم را با اهل و عیالش، در مسجد سهله می‌بینم».[۶] چنان‌که ملاحظه کردید روایات متعددی وارد شده است که امام زمان(عج) دارای همسر و اولاد می‌باشد.
۳. دعاها
علاوه بر روایات و قواعد کلی، برخی دعاها نیز که از معصومین (علیهم السّلام) صادر شده، دلالت دارند بر این‌که برای حضرت اهل و عیال و فرزندانی است و در حق آنها دعا شده است. در این دعاها تعبیر «وُلد»، «ذرّیه»، «اهل‌بیت»، «آل‌بیت» به کار رفته، که همه این‌ها وجود فرزندان و همسر را برای آن حضرت اثبات می‌کند. ما به اختصار به دو دعا اشاره می‌کنیم:
الف:در دعایی که به هنگام وداع سرداب مقدّس وارد شده، چنین آمده است: «و صلّ علی ولیّکَ و وُلاتِ عهدک و الائمه مِن وُلده…»[۷] «درود و سلام خود را به ولی امرت و اولیای هم پیمانت و پیشوایان از فرزندانش بفرست…».
ب: دعایی را که امام رضا (علیه السّلام) تعلیم فرموده که در عصر غیبت خوانده شود چنین است: «اللهم اعطه فی نفسه و اهله و ولده و ذُرّیّته و اُمّته و جمیع رعیّته…»[۸] «بار خدایا! به او درباره خودش و اهلش و فرزندانش و امتش و همه رعیتش عطا بفرما…».[۹]
امّا کسانی که قائل به عدم وجود همسر و فرزندان برای امام زمان(عج) هستند (مانند: شیخ مفید، طبرسی، بیاضی،...) تمام ادله و سند احادیث و اسناد دعاها را ضعیف و غیرموثق و غیرقابل اعتنا می‌دانند.[۱۰] آنها نیز در مقابل این روایات یک روایت که مدعای آنان را اثبات می‌کند آورده‌اند: آن روایت این است که: «علی بن حمزه به امام رضا (علیه السّلام) عرض کرد: که از پدرانت روایت کرده‌ایم که امام از دنیا نمی‌رود تا این‌که فرزندش را ببیند. حضرت فرمود: آیا در حدیث روایت کردید: الا القائم، به جز قائم؟ عرض کردم، بلی».[۱۱] ولی بزرگان شیعه، مانند محدث نوری،[۱۲] و شیخ طوسی،[۱۳] و… این روایت را با این بیان که امام زمان(عج) مانند سایرائمه(ع)، پسر امام ندارد، نه آن‌که اصلاً پسر ندارد، تفسیر کرده‌اند.
علاوه بر مطالب فوق، شبهات دیگری نیز پیش می‌آید، مانند: اگر داشتن عمر طولانی، اختصاص به امام زمان(عج) دارد؛ آیا همسر امام(عج) از این عمر طولانی بهره‌مند است؟ یا این‌که حضرت دارای همسران متعدد است؟ فرزندان آن حضرت در کجا زندگی می‌کنند؟ … همه این شبهات سبب می‌شود، انسان به داشتن فرزند و همسر برای امام زمان(ع) با تردید نگاه کند. در نتیجه، با وجود این‌که، هر دو گروه برای خود دلیل‌هایی آورده‌اند، باز هم نمی‌توان به وجود یا عدم وجود همسر و اولاد برای امام زمان(عج) قطع و یقین پیدا کرد آنچه مهم است وجود مقدس آن حضرت است که هم‌چون، خورشید در پشت ابرها می‌درخشد و مردم از نعمت انوارش بهره‌مند می‌شوند.
برای مطالعه بیشتر به کتاب‌های زیر رجوع شود
۱. سیمای آفتاب، نویسنده:حبیب‌الله طاهری، انتشارات مشهور، ص۴۹۸–۴۹۴.
۲. جزیره خضراء، نویسنده:سید جعفر مرتضی عاملی، قم، انتشارات دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، ص۲۲۵–۲۱۷.
۳. زندگانی حضرت صاحب‌الزمان(ع)، نویسنده:حسین عمادزاده، انتشارات محمودی، ششم.
۴. ، دادگستر جهان، نویسنده: ابراهیم امینی قم، شفق، شانزدهم، ۱۳۷۶.
منابع
- ↑ میرزا حسین نوری، نجم الثاقب، قم، انتشارات مسجد مقدس جمکران، چ ۱، ص۲۲۴.
- ↑ نهاوندی، العبقری الحسان، ج۲، ص۱۳۴.
- ↑ میر زا حسین نوری، همان، ص۲۲۵.
- ↑ محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، دوم، ۱۴۰۳ ق، ج۵۳، ص۱۴۹–۱۴۵.
- ↑ محمد باقر مجلسی، همان، ج۵۳، ص۱۴۸.
- ↑ میرزا حسین نوری، همان، ص۲۲۵.
- ↑ محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۲، ص۲۲۸.
- ↑ محمد باقر مجلسی، همان، ج۹۵، ص۳۳۲.
- ↑ ر. ک. حبیب‌الله طاهری، سیمای آفتاب، قم،انتشارات مشهدی، اول، ۱۳۷۸، ص۴۹۸–۴۹۴.
- ↑ جعفر مرتضی عاملی، جزیره الخضراء، ترجمه:محمد سپهری، قم، انتشارات دفتر تبلیغات، دوم، ۱۳۷۴، ص۲۲۵–۲۱۷.
- ↑ طوسی، الغیبه، قم، معارف اسلامی، دوم، ۱۴۱۷ ق، ص۱۳۴.
- ↑ میرزا حسین نوری، نجم الثاقب، ص۲۲۶.
- ↑ طوسی، همان، ص۱۳۷.