خودشناسی: تفاوت میان نسخه‌ها
(←محورها) |
(ابرابزار) |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
|شاخه فرعی۱ = تهذیب نفس | |شاخه فرعی۱ = تهذیب نفس | ||
|شاخه فرعی۲ = خودشناسی | |شاخه فرعی۲ = خودشناسی | ||
|شاخه فرعی۳ = | |شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
==جایگاه و اهمیت == | == جایگاه و اهمیت == | ||
خودشناسی در مکتب‌های مادی و غیر مادی مورد بحث قرار گرفته است. در مکاتب مادی، خودشناسی مورد توجه قرار گرفته تا انسان بتواند استعدادهای خودش را شناخته، از آن بیشترین فایده و لذت مادّی را ببرد؛ ولی در مکتب‌های الهی، به ویژه اسلام، خودشناسی از آن جهت مورد توجه قرار گرفته که می‌تواند سعادت مادی و معنوی انسان را تأمین کند. | |||
پرداختن به خودشناسی، پیشنیه‌ای طولانی داشته که در آثار تاریخ‌نویسان باستان به آن اشاره شده است. برای نمونه بر سردر یکی از معابد در یکی از شهرهای باستانی یونان نوشته شده بود «خود را بشناس!»، که این کلام در دوره [[سقراط]] و [[فیثاغورث]] مبنای فلسفه یونان قرار گرفت.<ref>مصباح یزدی، محمد تقی، به سوی خودسازی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی جدوم، ۱۳۸۱، ص۲۰ و ۱۹.</ref> | |||
همه حکیمان، اولیاء، پیامبران و امامان(ع) سفارش به خودشناسی کرده‌اند. مکتب‌های آسمانی، به ویژه اسلام که ریشه در وحی و الهام دارد، شناختی را از انسان ارائه می‌دهند که واقع بینانه تر و شامل همه ابعاد وجودی او است. | |||
همه حکیمان، اولیاء، پیامبران و امامان(ع) سفارش به | |||
== انواع == | == انواع == | ||
{{اصلی|انواع خودشناسی}} | {{اصلی|انواع خودشناسی}} | ||
برای خودشناسی، انواع گوناگونی مانند نوعی، اخلاقی، فطری، انسانی و عارفانه ذکر کرده‌اند، که یکی از مهمترین آنها خودشناسی اخلاقی است. | برای خودشناسی، انواع گوناگونی مانند نوعی، اخلاقی، فطری، انسانی و عارفانه ذکر کرده‌اند، که یکی از مهمترین آنها خودشناسی اخلاقی است. | ||
=== | === خودشناسی اخلاقی === | ||
خودشناسی اخلاقی یعنی شناخت انسان از آن نظر که دارای استعدادها و نیروهایی برای تکامل خود است.<ref>به سوی خودسازی، ص۱۹.</ref> خودشناسی یعنی شناختن استعدادها، گرایش‌ها، بینش‌ها، و سرمایه‌هایی که خداوند در اختیار انسان گذاشته است. خودشناسی به پاسخ به این سه سؤال می‌پردازد که چه بوده‌ایم، چه شده‌ایم و چه باید بشویم. | |||
== محورها == | |||
==محورها== | |||
برای رسیدن به خودشناسی اخلاقی، لازم است اصول و محورهایی را رعایت کرد، که برخی از آنها چنین است: | برای رسیدن به خودشناسی اخلاقی، لازم است اصول و محورهایی را رعایت کرد، که برخی از آنها چنین است: | ||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
* | * خودکاوی و اندیشه در خود؛ | ||
* شناخت استعدادهای مثبت و منفی؛ | * شناخت استعدادهای مثبت و منفی؛ | ||
* مغرور نشدن از صفات مثبت و ناامید نشدن از صفات | * مغرور نشدن از صفات مثبت و ناامید نشدن از صفات منفی؛ | ||
* شناخت علاقه‌ها و | * شناخت علاقه‌ها و گرایش‌های خود؛ | ||
* شناخت ارزش خود، | * شناخت ارزش خود، کرامت، فضیلت انسانی و مقام خلیفه اللهیِ انسان. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
* [[فایده‌های خودشناسی]] | |||
*[[فایده‌های خودشناسی]] | |||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
* به | == مطالعه بیشتر == | ||
* | * به سوی خودسازی، محمدتقی مصباح یزدی، قم مؤسسه امام خمینی. | ||
* عوامل | * خودشناسی برای خودسازی، محمدتقی مصباح یزدی، مؤسسه در راه حق. | ||
* خلاصه معراج السعاده، | * عوامل کنترل غرائز، حسین مظاهری، تهران مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر. | ||
* اصول و | * خلاصه معراج السعاده، شیخ عباس قمی، مؤسسه در راه حق. | ||
* اصول و روش‌های تربیت در اسلام، سید احمد احمدی، مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی (ماجد). | |||
==منابع== | == منابع == | ||
{{پانویس}} | |||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = | ||
| تیترها = | | تیترها = | ||
| ویرایش = | | ویرایش = | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی = | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت = | ||
| کیفیت = | | کیفیت = | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
نسخهٔ ۱۰ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۴۹
سؤال
خودشناسی چیست؟
جایگاه و اهمیت
خودشناسی در مکتب‌های مادی و غیر مادی مورد بحث قرار گرفته است. در مکاتب مادی، خودشناسی مورد توجه قرار گرفته تا انسان بتواند استعدادهای خودش را شناخته، از آن بیشترین فایده و لذت مادّی را ببرد؛ ولی در مکتب‌های الهی، به ویژه اسلام، خودشناسی از آن جهت مورد توجه قرار گرفته که می‌تواند سعادت مادی و معنوی انسان را تأمین کند.
پرداختن به خودشناسی، پیشنیه‌ای طولانی داشته که در آثار تاریخ‌نویسان باستان به آن اشاره شده است. برای نمونه بر سردر یکی از معابد در یکی از شهرهای باستانی یونان نوشته شده بود «خود را بشناس!»، که این کلام در دوره سقراط و فیثاغورث مبنای فلسفه یونان قرار گرفت.[۱]
همه حکیمان، اولیاء، پیامبران و امامان(ع) سفارش به خودشناسی کرده‌اند. مکتب‌های آسمانی، به ویژه اسلام که ریشه در وحی و الهام دارد، شناختی را از انسان ارائه می‌دهند که واقع بینانه تر و شامل همه ابعاد وجودی او است.
انواع
برای خودشناسی، انواع گوناگونی مانند نوعی، اخلاقی، فطری، انسانی و عارفانه ذکر کرده‌اند، که یکی از مهمترین آنها خودشناسی اخلاقی است.
خودشناسی اخلاقی
خودشناسی اخلاقی یعنی شناخت انسان از آن نظر که دارای استعدادها و نیروهایی برای تکامل خود است.[۲] خودشناسی یعنی شناختن استعدادها، گرایش‌ها، بینش‌ها، و سرمایه‌هایی که خداوند در اختیار انسان گذاشته است. خودشناسی به پاسخ به این سه سؤال می‌پردازد که چه بوده‌ایم، چه شده‌ایم و چه باید بشویم.
محورها
برای رسیدن به خودشناسی اخلاقی، لازم است اصول و محورهایی را رعایت کرد، که برخی از آنها چنین است:
- خودکاوی و اندیشه در خود؛
- شناخت استعدادهای مثبت و منفی؛
- مغرور نشدن از صفات مثبت و ناامید نشدن از صفات منفی؛
- شناخت علاقه‌ها و گرایش‌های خود؛
- شناخت ارزش خود، کرامت، فضیلت انسانی و مقام خلیفه اللهیِ انسان.
جستارهای وابسته
مطالعه بیشتر
- به سوی خودسازی، محمدتقی مصباح یزدی، قم مؤسسه امام خمینی.
- خودشناسی برای خودسازی، محمدتقی مصباح یزدی، مؤسسه در راه حق.
- عوامل کنترل غرائز، حسین مظاهری، تهران مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر.
- خلاصه معراج السعاده، شیخ عباس قمی، مؤسسه در راه حق.
- اصول و روش‌های تربیت در اسلام، سید احمد احمدی، مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی (ماجد).