نزول جبرئیل بر حضرت فاطمه(س)

سؤال

آیا حضرت فاطمه(س) پیامبر بود که جبرئیل بر او نازل می‌شد؟

نزول جبرئیل به حضرت فاطمه(س)، از مسلمات شیعه است و به همین دلیل حضرت زهرا(س) را «محدثه» نامیده‌اند. در قرآن مواردی که خداوند با غیر از انبیاء نیز سخن گفته است، وحی نامیده شده است. مواردی مانند سخن با زنبور عسل، وحی به مادر حضرت موسی(ع) از این موارد است. تفاوت وحی به انبیاء با وحی دیگران، در محتوای وحی است که وحی به انبیاء، وحی تشریعی نامیده می‌شود.

انواع وحی

مقالهٔ اصلی: انواع وحی

قرآن، مواردی غیر از آنچه را که به عنوان وحی بر انبیاء نازل شده است را، وحی نامیده است. از جمله وحی به زنبور عسل، وحی به ملائکه وحی به مادر حضرت موسی(ع) وحی به حواریون حضرت عیسی(ع) و نیز نزول جبرئیل به صورت انسان بر حضرت مریم و سخن گفتن با وی.

آنچه از وحی الهی بر پیامبران نازل شده است، «وحی تشریعی» نامیده می‌شود. وحیی که به غیر از انبیاء الهی نازل می‌شود، «وحی انبائی» (انباء به معنی اخبار) نامیده می‌شود. تفاوت این دو قسم وحی در آن است که براساس وحی تشریعی، فرد به مقام نبوت نایل آمده ولی در وحی انبائی، بدون اینکه فرد از مقام نبوت برخوردار شود، به اخبار غیبی دست می‌یابد. نزول وحی درباره حضرت زهرا(س) نیز از قبیل وحی انبائی بوده است.

نزول جبرئیل بر حضرت فاطمه

در کتاب کافی به سند معتبر آمده است که فاطمه(س) پس از مرگ رسول خدا(ص) دچار اندوهی عمیق شد. جبرئیل جهت تسلیت خدمت ایشان آمد، و اخباری از آینده را برایش بیان نموده و علی(ع) آنها را می‌نوشت. این نوشته‌ها بعدها به «مصحف فاطمه» مشهور شد. و به عنوان یکی از منابع علم ائمه(ع)، از امامی به امام دیگر سپرده شد. تا اینکه سرانجام به دست امام عصر(عج) رسید. از این رو فاطمه(س) را «محدثه» می‌نامند. یعنی کسی که با فرشتگان گفت و شنود دارد.

امام خمینی درباره شایستگی وجودی حضرت فاطمه(س) برای دریافت وحی می‌گوید: «مسئله فرود آمدن جبرئیل (بر حضرت زهرا) یک مسئله ساده نیست. خیال نشود که جبرئیل برای هر کس امکان نزول دارد. یک تناسب کامل میان مقام و عظمت جبرئیل که روح اعظم است، و روح آن شخصی که جبرئیل بر او وارد می‌شود، لازم است.»