عالمان به تأویل متشابهات: تفاوت میان نسخه‌ها

(بارگزاری اولیه)
 
(تکمیل و بارگزاری)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
در خصوص آيات محكم و متشابه كه خداوند فرموده: «تأويل آن به عهده خداوند است...» (آل عمران / ۷) توضيح دهيد؟
در خصوص آيات محكم و متشابه كه عالم به تأویل را، فقط خدا معرفی کرده است توضیح دهید؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
خداوند مي‌فرمايد: «او كسي است كه اين كتاب را بر تو نازل كرد كه قسمتي از آن آيات محكم است كه اساس اين كتاب مي‌باشد و قسمتي از آن متشابه است. اما آن‌ها كه در قلوب شان انحراف است، پيروي از متشابهات مي‌كنند تا فتنه‌انگيزي ‌كنند و تفسيرنادرستي به آن مي‌طلبند. در حالي كه تفسير آنها را جز خدا و راسخان در علم نمي‌دانند ...»}}<ref>آل عمران/ ۷.</ref>
عالمان به [[محکمات و متشابهات]] قرآن، در آیه هتفم [[سوره آل عمران]]، خدا یا خدا و راسخان در علم که منظور از آن‌ها پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) است، دانسته شده است. منشأ این اختلاف در تفسیر معنای واو در عبارت {{قرآن|وَ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ}} است، که عده ای آن را به معنای شروع جمله جدید می دادند، و علم به تأویل را منحصر در خدا دانسته‌اند. اما بیشتر مفسرین واو را به معنای عاطفه و عالمان به تأویل متشابهات را خدا و راسخان در علم می‌دانند.


==اصطلاحات آيه==
==متن آیه==
{{قرآن بزرگ|... وَ مَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلا اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلا أُولُو الألْبَابِ|ترجمه=در حالى كه تأويل آن را جز خداى نمى‌داند. و آنان كه قدم در دانش استوار كرده‌اند مى‌گويند: ما بدان ايمان آورديم، همه از جانب پروردگار ماست. و جز خردمندان پند نمى‌گيرند|سوره=آل عمران|آیه=۷}}


==۱. محكم==
==معنای تأویل==
{{اصلی|محکم و متشابه}}
در لغت به معني «بازگشت دادن چيزي» است. هر كار و يا سخني كه به مقصود برگردد، تأويل ناميده مي‌شود.<ref>مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، انتشارات تهران، دار الكتب السلاميه، ج۲۶، ۱۳۷۳، ج۲، ص۳۲.</ref> و در اصطلاح قرآني، رجوع آيات مشابه به معناي حقيقي و واقعي است.<ref>معرفت، محمد هادي، التفسير والمسفرون، آستان رضويه مقدسه، ۱۴۱۸، ج۱، ص۱۹.</ref>


از «حكم» به معناي «منع و استواري» است، به همين دليل موضوعات پايدار و استوار را «محكم» مي‌گويند. آيه محكم، آيه‌اي است كه دلالت بر مراد و مقصودش، متقن، صريح و مستحكم باشد.
==انحصار علم به تأویل در خدا==
[[علامه طباطبائي]] مي‌فرمايد: از ظاهر تعبير قرآن انحصار استفاده مي‌شود و روشن مي گردد كه علم به تأويلات متشابهات، فقط مخصوص خداست.<ref>طباطبائي، سيد محمد حسين، تفسير الميزان فی علوم القرآن، انتشارات اسراء، ج۳، ص۵۸ .</ref> و تأويلات قرآن را فقط خدا مي‌داند و به هركسي بخواهد مي‌آموزد. مانند [[پيامبر(ص)]] و [[اهل بيت(ع)]].


==۲. متشابه==
در واقع منشأ اختلاف در معنای «واو» در عبارت {{قرآن|وَ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ}} بعضي از مفسّرين که اين آيه را انحصار در خداوند تفسير مي‌كنند و علم تأويل را مخصوص خدا گرفته‌اند؛ «واو» را به معنای استيناف و به منزله شروع جمله مي‌دانند و قائل هستند كه هرچند راسخان در علم، پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) هستند و تأويل قرآن را مي‌دانند، اما این مطلب از روایات و آیات دیگر قابل اثبات است نه از این آیه.<ref>ر .ك؛ الميزان، ج۳، ص۶۲ ـ ۵۸.</ref>


در اصل به معناي شبيه بودن چيزي به چيز ديگر است و در اصطلاح به جمله‌ها و كلماتي مي گويند كه احتمالات مختلف درباره معناي آن ها داده شود.  
==عالم به تأویل خدا و راسخان در علم==
اما بيشتر مفسرين از ظاهر آيه اين طور نتيجه گرفته‌اند كه تأويل [[متشابهات]] را [[خدا]] و [[راسخان در علم]] مي‌دانند. راسخان در علم؛ كساني هستند كه در علم و دانش، ثابت قدم و صاحب نظراند. روايات متعددي وارد شده است كه راسخان در علم را پيامبر(ص) و اهل بیت(ع) تفسير نموده‌اند. این افراد معنای «واو» را عاطفه می دانند و راسخان به علم را به خدا عطف می کنند، بنابر این معنای آیه اینطور می‌شود که «در حالی که تأویل آن را جز خدا و راسخان در علم نمی دانند.»<ref>ر .ك؛ تفسير نمونه، ج۲، ص۳۲۵.</ref>


==۳. تأويل==
[[امام صادق(ع)]] فرمودند: «پيامبرخدا(ص) بزرگ ترين راسخان در علم بود و تمام آنچه را كه خداوند نازل فرمود از تأويل و تنزيل قرآن مي‌دانست، خداوند هرگز چيزي به او نازل نكرد كه تأويل آن را به او تعليم نكند، او و اوصياي وي همه اين‌ها را مي‌دانسته‌اند».<ref>ر. ك: العروسي الحويزي، نور الثقلين، انتشارات اسماعيليان، ذيل سوره ال عمران آيه ۷ ؛ و ر. ك: البحراني،هاشم ، البرهان، ذيل آيه ۷ سوره آل عمران.</ref>


در لغت به معني «بازگشت دادن چيزي» است؛ بنابراين هر كار و يا سخني را كه به مقصود اصلي برگردانيم، تأويل ناميده مي‌شود.<ref>مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، انتشارات تهران، دار الكتب السلاميه، ج۲۶، ۱۳۷۳، ج۲، ص۳۲.</ref> و در اصطلاح قرآني،رجوع آيات مشابه به معناي حقيقي و واقعي است.<ref>معرفت، محمد هادي، التفسير والمسفرون، آستان رضويه مقدسه، ۱۴۱۸، ج۱، ص۱۹.</ref>
==تأويل متشابهات را چه كسي مي‌داند؟ ==
علامه طباطبائي (ره) مي‌فرمايد: از ظاهر تعبير قرآن انحصار استفاده مي‌شود و روشن مي گردد كه علم به تأويلات متشابهات، فقط مخصوص خداست.<ref>طباطبائي، سيد محمد حسين، تفسير الميزان فی علوم القرآن، انتشارات اسراء، ج۳، ص۵۸ .</ref>
يعني تأويلات قرآن را فقط خدا مي‌داند و به هركسي بخواهد مي‌آموزد، مانند پيامبران و اهل بيت(ع) ،اما بيشتر مفسرين از ظاهر آيه اين طور نتيجه گرفته‌اند كه تأويل متشابهات را خدا و راسخان در علم مي‌دانند. راسخان در علم؛ كساني هستند كه در علم و دانش، ثابت قدم و صاحب نظراند. روايات متعددي وارد شده است كه راسخان در علم را پيامبر(ص) و ائمه هدي(ع) تفسير نموده‌اند.
امام صادق(ع) فرمودند: «پيامبرخدا(ص) بزرگ ترين راسخان در علم بود و تمام آنچه را كه خداوند نازل فرمود از تأويل و تنزيل قرآن مي‌دانست، خداوند هرگز چيزي به او نازل نكرد كه تأويل آن را به او تعليم نكند، او و اوصياي وي همه اين‌ها را مي‌دانسته‌اند».<ref>ر. ك: العروسي الحويزي، نور الثقلين، انتشارات اسماعيليان، ذيل سوره ال عمران آيه ۷ ؛ و ر. ك: البحراني،هاشم ، البرهان، ذيل آيه ۷ سوره آل عمران.</ref>
منشاء اختلاف واو «وَالرَّاسِخُونَ» در تفسير آيه {{قرآن|...وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلا أُولُو الألْبَابِ<ref>آل عمران/ ۷</ref> است.
بعضي از مفسّرين که اين آيه را انحصاري تفسير مي‌كنند و علم تأويل را مخصوص خدا گرفته‌اند؛ «واو» را استيناف مي‌دانند و قائل هستند كه هرچند راسخان در علم، اهل بيت عصمت و طهارت(ع) هستند و تأويل قرآن را مي‌دانند ،ولي دليل اين تفسير را آيه هاي ديگر و روايات مي دانند نه همين آيه. <ref>ر .ك؛ الميزان، ج۳، ص۶۲ ـ ۵۸.</ref>
امّا كساني كه معتقدند معناي آيه اين است که علم به تأويل را خدا و راسخان در علم مي‌دانند؛ «واو» را در «وَالرَّاسِخُونَ » عاطفه انگاشته اند نه استيناف.<ref>ر .ك؛ تفسير نمونه، ج۲، ص۳۲۵.</ref>
نتيجه: تشابه در قرآن به سبب معناي بلند آيات قرآن و محدود بودن افكار ما به وجود آمده و تأويل اين تشابه را خدا با فرستادن وحي قرآن و وحي قدسي به پيامبر اسلام(ص) و اعطاء كردن علوم بر پيامبر و ائمه هدي(ع) روشن ساخته و دانشمندان معاصر نيز، تأويل صحيح را مي توانند از کلام اهل بيت(ع) برگيرندو تفاوتي نمي کند که بگوييم علم تاويل براي رسول خدا(ص) و ائمه اطهار(ع) از اين آيه استفاده مي شود و يا اينکه از آيات ديگر و روايات مستند مي توان به عالم بودن رسول خدا(ص) و ائمه اطهار(ع) برتاويل قرآن يقين پيدا کرد ، ون نتيجه هر دو اين است که معصومين(ع) بر تاويل قرآن آگاهي دارند و اين آگاهي را خداوند متعال داده است.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
خط ۵۵: خط ۴۳:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه =شد
  | تیترها =  
  | تیترها = شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =  
  | نمایه =  
  | نمایه =  
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =  
  | بازبینی =  
  | بازبینی =  
  | تکمیل =  
  | تکمیل =  
  | اولویت =  
  | اولویت = ب
  | کیفیت =  
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ ‏۱۵ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۰۴

سؤال

در خصوص آيات محكم و متشابه كه عالم به تأویل را، فقط خدا معرفی کرده است توضیح دهید؟

عالمان به محکمات و متشابهات قرآن، در آیه هتفم سوره آل عمران، خدا یا خدا و راسخان در علم که منظور از آن‌ها پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) است، دانسته شده است. منشأ این اختلاف در تفسیر معنای واو در عبارت ﴿وَ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ است، که عده ای آن را به معنای شروع جمله جدید می دادند، و علم به تأویل را منحصر در خدا دانسته‌اند. اما بیشتر مفسرین واو را به معنای عاطفه و عالمان به تأویل متشابهات را خدا و راسخان در علم می‌دانند.

متن آیه

معنای تأویل

در لغت به معني «بازگشت دادن چيزي» است. هر كار و يا سخني كه به مقصود برگردد، تأويل ناميده مي‌شود.[۱] و در اصطلاح قرآني، رجوع آيات مشابه به معناي حقيقي و واقعي است.[۲]

انحصار علم به تأویل در خدا

علامه طباطبائي مي‌فرمايد: از ظاهر تعبير قرآن انحصار استفاده مي‌شود و روشن مي گردد كه علم به تأويلات متشابهات، فقط مخصوص خداست.[۳] و تأويلات قرآن را فقط خدا مي‌داند و به هركسي بخواهد مي‌آموزد. مانند پيامبر(ص) و اهل بيت(ع).

در واقع منشأ اختلاف در معنای «واو» در عبارت ﴿وَ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ بعضي از مفسّرين که اين آيه را انحصار در خداوند تفسير مي‌كنند و علم تأويل را مخصوص خدا گرفته‌اند؛ «واو» را به معنای استيناف و به منزله شروع جمله مي‌دانند و قائل هستند كه هرچند راسخان در علم، پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) هستند و تأويل قرآن را مي‌دانند، اما این مطلب از روایات و آیات دیگر قابل اثبات است نه از این آیه.[۴]

عالم به تأویل خدا و راسخان در علم

اما بيشتر مفسرين از ظاهر آيه اين طور نتيجه گرفته‌اند كه تأويل متشابهات را خدا و راسخان در علم مي‌دانند. راسخان در علم؛ كساني هستند كه در علم و دانش، ثابت قدم و صاحب نظراند. روايات متعددي وارد شده است كه راسخان در علم را پيامبر(ص) و اهل بیت(ع) تفسير نموده‌اند. این افراد معنای «واو» را عاطفه می دانند و راسخان به علم را به خدا عطف می کنند، بنابر این معنای آیه اینطور می‌شود که «در حالی که تأویل آن را جز خدا و راسخان در علم نمی دانند.»[۵]

امام صادق(ع) فرمودند: «پيامبرخدا(ص) بزرگ ترين راسخان در علم بود و تمام آنچه را كه خداوند نازل فرمود از تأويل و تنزيل قرآن مي‌دانست، خداوند هرگز چيزي به او نازل نكرد كه تأويل آن را به او تعليم نكند، او و اوصياي وي همه اين‌ها را مي‌دانسته‌اند».[۶]


مطالعه بيشتر

۱ـ تفسير نمونه، حضرت آيه الله مكارم شيرازي، ج۲، ص۳۱۹.

۲ـ علوم قرآني، محمد هادي معرفت، ص۳۷۷.

۳ـ الميزان، علامه طباطبائي، ج۳، ص۵۸.


منابع

  1. مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، انتشارات تهران، دار الكتب السلاميه، ج۲۶، ۱۳۷۳، ج۲، ص۳۲.
  2. معرفت، محمد هادي، التفسير والمسفرون، آستان رضويه مقدسه، ۱۴۱۸، ج۱، ص۱۹.
  3. طباطبائي، سيد محمد حسين، تفسير الميزان فی علوم القرآن، انتشارات اسراء، ج۳، ص۵۸ .
  4. ر .ك؛ الميزان، ج۳، ص۶۲ ـ ۵۸.
  5. ر .ك؛ تفسير نمونه، ج۲، ص۳۲۵.
  6. ر. ك: العروسي الحويزي، نور الثقلين، انتشارات اسماعيليان، ذيل سوره ال عمران آيه ۷ ؛ و ر. ك: البحراني،هاشم ، البرهان، ذيل آيه ۷ سوره آل عمران.