فهرست فرزندان امام علی(ع)

سؤال

تعداد فرزندان علی(ع) را بیان فرمائید؟

امام علی(ع) بعد از شهادت فاطمه زهرا(س) هم ازدواج نمودند و از همسرانشان فرزندانی متولد شدند. مورخان در تعداد همسران و فرزندان ایشان اختلاف نظر دارند و تعداد فرزندان را بین ۲۸ و ۵۳ نفر برشمرده اند. اسامی بیشتر فرزندانشان در تاریخ ثبت شده است.

همسران و فرزندان

مشهور میان مورخان تعداد فرزندان حضرت علی(ع) را بیست و هشت گفته‌اند، دوازده پسر و شانزده دختر، به ترتیب زیر:

1. فاطمه زهرا(س): امام حسن مجتبی(ع)، امام حسین(ع)، زینب کبری، زینب صغری، محسن.
2. ام البنین دختر خرام بن خالد کلابیّه: عباس، جعفر، عثمان، عبدالله. هر چهار برادر در کربلا همراه سید الشهداء(ع) به شهادت رسیدند.
3. خوله بنت جعفر بن قیس حنفیّه: محمد حنفیّه.
4. ام حبیب بنت ربیعه: عمر و رقیه که دوقلو به دنیا آمدند.
5. لیلی دختر مسعود نهشلی از تیره تمیم: ابوبکر، محمد، اصغر، عبیدالله.
6. اسماء بنت عمیس: یحیی.
7. أم مسعود (أم سعید) دختر عروه بن مسعود ثقفی: أم الحسن و رمله.
8. سایر همسران: نفیسه، زینت صغری، رقیه صغری، امّ هانی، أمّ الکرام، جمانه (أمّ جعفر)، اُمامه، امّ سلمه، خدیجه، فاطمه.

شیخ مفید در کتاب ارشاد، تعداد فرزندان حضرت علی(ع) را بیست و هفت فرزند ذکر کرده و وجود پسری به نام «محسن» سقط شده را به نظر گروهی از شیعیان نسبت می‌دهد.

بیان موارد اختلافی

برخی از مورخان فرزندان دیگری را از همسرانی دیگر برای آن حضرت نوشته‌اند، از جمله:

1. محمد اوسط، مادر وی اُمامه دختر أبی العاص بن ربیع، که مادرش دختر رسول الله(ص) است.
2. دختری که در سنین کودکی از دنیا رفت، مادرش محیاه دختری امری القیس کلبی است.
3. بنا به قولی اسماء بنت عمیس از حضرت علی(ع) پسری به نام «عون» نیز به دنیا آورده است.
4. تمیمه و میمونه را هم از دختران حضرت علی(ع) به شمار آورده‌اند، مادران این دو دختر أمّ ولد (کنیز) بوده‌اند.
5. عباس اصغر، عبدالرحمان عمر اصغر، عثمان اصغر و جعفر اصغر و یک دختر به نام «امه الله» بدون بیان نام مادر.

منشاء اختلاف با یکی از دو روش زیر برطرف می شود:

• ممکن است بعضی از فرزندان آن حضرت به دو اسم مشهور و خوانده شده باشند.
• مورخانی که آمار کمتری برای شمار فرزندان آن امام گفته‌اند، برخی از فرزندان حضرت علی(ع) را که در دوران کودکی از دنیا رفته‌اند، به حساب نیاورده باشند.

مطالعه بیشتر

1. ارشاد، شیخ مفید.
2. منتهی الامال، شیخ عباس قمی.
3. مناقب، ابن شهر آشوب.
4. زندگانی نامه امیرالمؤمنین علی(ع)، سید هاشم معروف الحسنی.
5. شرح زندگانی حضرت علی(ع)، مهدی پیشوایی.