هول مطلع: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
هول مطلع چیست؟ | هول مطلع چیست؟ | ||
{{پایان سوال}}'''هَوْل مُطَّلَع''' تعبیری در دعاها و روایات، که مراد از آن را وحشت قبر دانسته‌اند. عده‌ای نیز هول مطلع را مکانی در آسمان معرفی کرده‌اند که پس از [[مرگ]]، روح انسان به آنجا برده می‌شود و وحشت بسیار دارد. [[امام علی(ع)]] مردم را | {{پایان سوال}}'''هَوْل مُطَّلَع''' تعبیری در دعاها و روایات، که مراد از آن را وحشت قبر دانسته‌اند. عده‌ای نیز هول مطلع را مکانی در آسمان معرفی کرده‌اند که پس از [[مرگ]]، روح انسان به آنجا برده می‌شود و وحشت بسیار دارد. [[امام علی(ع)]] مردم را توصیه می‌کرد که خود را برای هول مطلع آماده کنند. در برخی دعاها نقل شده {{عربی|يَا رَبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَوْلِ الْمُطَّلَع|ترجمه=خدایا، از هول مطلع، به تو پناه می‌برم.}} [[ابوذر غفاری]] در زمان به خاک سپردن فرزندش گفت: «اگر هول مطلع نبود، دوست داشتم به جای تو بودم.» | ||
در روایات به [[زیارت قبر امام حسین(ع)]] و روزه گرفتن آخر [[ماه رجب]] برای رفع ترس از هول مطلع سفارش شده است. | در روایات به [[زیارت قبر امام حسین(ع)]] و روزه گرفتن آخر [[ماه رجب]] برای رفع ترس از هول مطلع سفارش شده است. | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
لغت‌شناسان «هَوْل» را به معنای ترس و فریاد بزرگ<ref>طريحى، مجمع البحرين، ج۴، ص۴۴۴.</ref> و «مُطَّلَع»را به جایگاهی بلند که از بالای آن به چیزی آگاهی حاصل شود، معنا کرده‌اند.<ref>طريحى، مجمع البحرين، ج۳، ص۵۵.</ref> برای اصطلاح «هول مطلع» دو معنا ذکر شده است: | لغت‌شناسان «هَوْل» را به معنای ترس و فریاد بزرگ<ref>طريحى، مجمع البحرين، ج۴، ص۴۴۴.</ref> و «مُطَّلَع»را به جایگاهی بلند که از بالای آن به چیزی آگاهی حاصل شود، معنا کرده‌اند.<ref>طريحى، مجمع البحرين، ج۳، ص۵۵.</ref> برای اصطلاح «هول مطلع» دو معنا ذکر شده است: | ||
* وحشت قبر: این معنا در روایتی از سلمان فارسی نقل شده است.<ref>کفایه الموحدین، ج۳، ص۲۲۵; و معاد و عدل، ص۹۲.</ref> همچنین ترمذی از عالمان اهل‌سنت روایتی را نقل کرده که مرده در زمان | * وحشت قبر: این معنا در روایتی از سلمان فارسی نقل شده است.<ref>کفایه الموحدین، ج۳، ص۲۲۵; و معاد و عدل، ص۹۲.</ref> همچنین ترمذی از عالمان اهل‌سنت روایتی را نقل کرده که مرده در زمان خاکسپاری، به استقبال هول مطّلع و سؤال [[نکیر و منکر]] می‌رود.<ref>سیوطی، شرح الصدور، ص۱۵۵.</ref> | ||
* مکانی در آسمان که | * مکانی در آسمان که فرشتگان، روح انسان را پس از قبض، به سوی آن می‌برند. اگر شخص، کافر یا گنه‌کار باشد، وحشت بر او چیره می‌شود.<ref>طبرسی نوری، کفایه الموحدین، ج۳، ص۲۲۴؛ علم الهدی، معاد و عدل، ص۸۸ و ۸۹.</ref> از امام صادق(ع) نقل شده چون روح مؤمن از بدنش خارج شد، ملائکه آن را به آسمان می‌برند و بر او ترحم و طلب مغفرت می‌کنند. ... آنجا خداوند دستور می‌دهد که روح او را، نزد جسدش برگردانید.<ref>علم الهدى، معاد و عدل، ص۸۸ و ۸۹.</ref> [[امام باقر(ع)]] فرمود: روح کافر را پس از مرگ، به آسمان می‌برند، ... و ملائکه او را لعنت می‌کنند.<ref>علم الهدى، معاد و عدل، ص۸۸ و ۸۹.</ref> | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = | نقل‌قول = [[امام صادق(ع)]]:{{-}}'''«اللَّهُمَّ أَعِنِّي عَلَى هَوْلِ الْمُطَّلَعِ ... ؛ خداوندا، مرا در مقابل هول مطلع يارى كن، ... .»'''<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۳۹.</ref>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = 14px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان = | نقل‌قول = [[امام صادق(ع)]]:{{-}}'''«اللَّهُمَّ أَعِنِّي عَلَى هَوْلِ الْمُطَّلَعِ ... ؛ خداوندا، مرا در مقابل هول مطلع يارى كن، ... .»'''<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۳۹.</ref>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = 14px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
== ْترس از هول مطلع == | == ْترس از هول مطلع == | ||
امام علی(ع) مردم را انذار می‌داد که خود را برای هول مطلع آماده کنند.<ref>صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۰۹، خ ۱۹۰.</ref> | امام علی(ع) مردم را انذار می‌داد که خود را برای هول مطلع آماده کنند.<ref>صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۰۹، خ ۱۹۰.</ref> امام، همچنین پس از مذمت دنیا و بیان سختی‌های آن، هول مطلع، [[سکرات موت]] و ایستادن در برابر عدل الهی را پس از دنیا دانست.<ref>صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۳، خ ۸۳، ب ۲۴.</ref> | ||
روایتی در کافی نقل شده که [[امام حسن(ع)]] در زمان شهادت گریه بسیار می‌کرد. از او پرسیدند چرا چنین گریه می‌کنی در حالی که جایگاه شما، در کنار پیامبر است، بیست حج به‌صورت پیاده انجام دادی و سه بار تمام زندگی‌ات را به نیازمندان دادی؟ امام پاسخ داد: برای دو چیز گریه می‌کنم: از هول مطلع و جدایی از آن‌هایی که دوستشان دارم.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۶۱.</ref> در برخی دعاها نیز آمده {{عربی|يَا رَبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَوْلِ الْمُطَّلَع|ترجمه=خدایا، از هول مطلع، به تو پناه می‌برم.}}<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۷۶.</ref> ابوذر غفاری در زمان به خاک سپردن فرزندش گفت: اگر هول مطلع نبود، دوست داشتم به جای تو بودم.<ref>الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۵۰، باب نوادر، ح ۴.</ref> | روایتی در کافی نقل شده که [[امام حسن(ع)]] در زمان شهادت گریه بسیار می‌کرد. از او پرسیدند چرا چنین گریه می‌کنی در حالی که جایگاه شما، در کنار پیامبر است، بیست حج به‌صورت پیاده انجام دادی و سه بار تمام زندگی‌ات را به نیازمندان دادی؟ امام پاسخ داد: برای دو چیز گریه می‌کنم: از هول مطلع و جدایی از آن‌هایی که دوستشان دارم.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۶۱.</ref> در برخی دعاها نیز آمده {{عربی|يَا رَبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَوْلِ الْمُطَّلَع|ترجمه=خدایا، از هول مطلع، به تو پناه می‌برم.}}<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۷۶.</ref> ابوذر غفاری در زمان به خاک سپردن فرزندش گفت: اگر هول مطلع نبود، دوست داشتم به جای تو بودم.<ref>الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۵۰، باب نوادر، ح ۴.</ref> | ||
در روایات به [[زیارت قبر امام حسین(ع)]] برای رفع ترس از هول مطلع سفارش شده است.<ref>کامل الزیارات، ص۱۵۰.</ref> همچنین به روزه گرفتن آخر ماه رجب نیز برای رهایی از هول مطلع توصیه | در روایات به [[زیارت قبر امام حسین(ع)]] برای رفع ترس از هول مطلع سفارش شده است.<ref>کامل الزیارات، ص۱۵۰.</ref> همچنین به روزه گرفتن آخر ماه رجب نیز برای رهایی از هول مطلع توصیه گردیده است.<ref>شیخ صدوق، فضائل الأشهر الثلاثة، ۱۳۹۶ق، ص۱۸.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
نسخهٔ ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۳۵
سؤال
هول مطلع چیست؟
هَوْل مُطَّلَع تعبیری در دعاها و روایات، که مراد از آن را وحشت قبر دانسته‌اند. عده‌ای نیز هول مطلع را مکانی در آسمان معرفی کرده‌اند که پس از مرگ، روح انسان به آنجا برده می‌شود و وحشت بسیار دارد. امام علی(ع) مردم را توصیه می‌کرد که خود را برای هول مطلع آماده کنند. در برخی دعاها نقل شده «يَا رَبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَوْلِ الْمُطَّلَع؛ خدایا، از هول مطلع، به تو پناه می‌برم.» ابوذر غفاری در زمان به خاک سپردن فرزندش گفت: «اگر هول مطلع نبود، دوست داشتم به جای تو بودم.»
در روایات به زیارت قبر امام حسین(ع) و روزه گرفتن آخر ماه رجب برای رفع ترس از هول مطلع سفارش شده است.
مفهوم‌شناسی
لغت‌شناسان «هَوْل» را به معنای ترس و فریاد بزرگ[۱] و «مُطَّلَع»را به جایگاهی بلند که از بالای آن به چیزی آگاهی حاصل شود، معنا کرده‌اند.[۲] برای اصطلاح «هول مطلع» دو معنا ذکر شده است:
- وحشت قبر: این معنا در روایتی از سلمان فارسی نقل شده است.[۳] همچنین ترمذی از عالمان اهل‌سنت روایتی را نقل کرده که مرده در زمان خاکسپاری، به استقبال هول مطّلع و سؤال نکیر و منکر می‌رود.[۴]
- مکانی در آسمان که فرشتگان، روح انسان را پس از قبض، به سوی آن می‌برند. اگر شخص، کافر یا گنه‌کار باشد، وحشت بر او چیره می‌شود.[۵] از امام صادق(ع) نقل شده چون روح مؤمن از بدنش خارج شد، ملائکه آن را به آسمان می‌برند و بر او ترحم و طلب مغفرت می‌کنند. ... آنجا خداوند دستور می‌دهد که روح او را، نزد جسدش برگردانید.[۶] امام باقر(ع) فرمود: روح کافر را پس از مرگ، به آسمان می‌برند، ... و ملائکه او را لعنت می‌کنند.[۷]
امام صادق(ع):«اللَّهُمَّ أَعِنِّي عَلَى هَوْلِ الْمُطَّلَعِ ... ؛ خداوندا، مرا در مقابل هول مطلع يارى كن، ... .»[۸]
ْترس از هول مطلع
امام علی(ع) مردم را انذار می‌داد که خود را برای هول مطلع آماده کنند.[۹] امام، همچنین پس از مذمت دنیا و بیان سختی‌های آن، هول مطلع، سکرات موت و ایستادن در برابر عدل الهی را پس از دنیا دانست.[۱۰]
روایتی در کافی نقل شده که امام حسن(ع) در زمان شهادت گریه بسیار می‌کرد. از او پرسیدند چرا چنین گریه می‌کنی در حالی که جایگاه شما، در کنار پیامبر است، بیست حج به‌صورت پیاده انجام دادی و سه بار تمام زندگی‌ات را به نیازمندان دادی؟ امام پاسخ داد: برای دو چیز گریه می‌کنم: از هول مطلع و جدایی از آن‌هایی که دوستشان دارم.[۱۱] در برخی دعاها نیز آمده «يَا رَبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَوْلِ الْمُطَّلَع؛ خدایا، از هول مطلع، به تو پناه می‌برم.»[۱۲] ابوذر غفاری در زمان به خاک سپردن فرزندش گفت: اگر هول مطلع نبود، دوست داشتم به جای تو بودم.[۱۳]
در روایات به زیارت قبر امام حسین(ع) برای رفع ترس از هول مطلع سفارش شده است.[۱۴] همچنین به روزه گرفتن آخر ماه رجب نیز برای رهایی از هول مطلع توصیه گردیده است.[۱۵]
منابع
- ↑ طريحى، مجمع البحرين، ج۴، ص۴۴۴.
- ↑ طريحى، مجمع البحرين، ج۳، ص۵۵.
- ↑ کفایه الموحدین، ج۳، ص۲۲۵; و معاد و عدل، ص۹۲.
- ↑ سیوطی، شرح الصدور، ص۱۵۵.
- ↑ طبرسی نوری، کفایه الموحدین، ج۳، ص۲۲۴؛ علم الهدی، معاد و عدل، ص۸۸ و ۸۹.
- ↑ علم الهدى، معاد و عدل، ص۸۸ و ۸۹.
- ↑ علم الهدى، معاد و عدل، ص۸۸ و ۸۹.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۳۹.
- ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۰۹، خ ۱۹۰.
- ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۳، خ ۸۳، ب ۲۴.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۶۱.
- ↑ سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۷۶.
- ↑ الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۵۰، باب نوادر، ح ۴.
- ↑ کامل الزیارات، ص۱۵۰.
- ↑ شیخ صدوق، فضائل الأشهر الثلاثة، ۱۳۹۶ق، ص۱۸.