سوره عصر

سؤال

سوره والعصر و محتوای آن را معرفی کنید؟

سوره عصر، از سوره‌های مکی و در جزو سی قرآن قرار داد. این سوره جزو سوره‌های مفصلات است. احتمالاتی در مورد مراد از عصر، نظیر عصر ظهور اسلام، عصر قیام امام زمان(عج)، نماز عصر، زمان غروب آفتاب توسط مفسرین داده شده‌است. در این سوره به خسران انسان در اتلاف عمر خویش اشاره شده‌است. در انتهای سوره اشاره به این موضوع شده‌است که انسان با ایمان، عمل صالح، توصیه به صبر و حق خسران خارج می‌شود.

معرفی سوره

سوره عصر صد و سومین سوره قرآن و از سوره‌های مکی است. این سوره در جزء سی ام قرآن و جزو سوره‌های مفصلات است. وجه نام گذاری این سوره به عصر، قسم خوردن به عصر ﴿و العصر﴾ در آیه ابتدایی این سوره می‌باشد.

مراد از عصر

قسم و سوگند یادکردن به هر چیزی نشانه اهمیت آن چیز می‌باشد. در معنای مراد از عصر چند احتمال داده شده‌است:

• مراد عصر ظهور و طلوع خورشید اسلام و پیامبر (ص) است.
• مراد عصر قیام حضرت مهدی(عج) و عملی شدن شریعت اسلام بطور کامل
• مراد نماز عصر می‌باشد.
• مراد از آن آخر روز و هنگام غروب آفتاب است.
• منظور تمام عصرها و زمان‌ها باشد

مراد از خسران انسان

خسران به معنای از دست دادن سرمایه است، بدون آن که چیزی جایگزین آن شود. گاهی این سرمایه از امور مربوط به آخرت است و خسران نفس این است که انسان نفس را در معرض هلاکت و بدبختی قرار دهد و چنین خسرانی را قرآن کریم خسارت حقیقی می‌داند ﴿إِنَّ الْخَاسِرِینَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَأَهْلِیهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ؛ زیانکاران واقعی آنانند که سرمایه وجود خویش و بستگانشان را در روز قیامت از دست داده‌اند﴾(زمر:۱۵)

مطلبی که خدا برای آن سوگند یاد کرده این است که انسان هر روز پاره‌ای از سرمایه عمر خود را از دست می‌دهد. انسان چه بخواهد و چه نخواهد در برابر چنین خسران قهری و بزرگی قرار دارد که هر لحظه سرمایه عمر او نابود می‌شود. بر اساس روایتی از امام هادی(ع)، دنیا بازاری است که عده ای در آن سود می‌برد و عده ای زیان می‌بیند.

هر کسی در این دنیا در عمل و عقیده از حق پیروی کند تجارتش سودبخش و از این خسارت خارج شده‌است و در آخرت از عذاب ایمن خواهد بود.

شرایط خروج از خسران

در آیه سوم سوره عصر، ۴ رکن اساسی برای خروج از خسران ذکر شده‌است

• ایمان: شامل ایمان به خدا، ایمان به تمام انبیا، کتب آسمانی، اوصیا و ایمان به قیامت و معاد.
• عمل صالح و شایسته
• تواصی به حق و شناخت آن: توصیه به حق هم شامل امر به معروف و نهی از منکر می‌شود و هم تعلیم و ارشاد جاهل و تنبیه غافل و هم تبلیغ ایمان و کارهای شایسته را در بر می‌گیرد.
• تواصی به صبر. تا انسان استقامت نداشته باشد هرگز در مسیر انجام اعمال صالح هنگام برخورد با موانع، موفق نخواهد بود.