نقش تولی و تبری در ايمان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
تولّی و تبرّی به معنای دوستی با دوستان [[خدا]] و دشمنی با دشمنان | تولّی و تبرّی به معنای دوستی با دوستان [[خدا]] و دشمنی با دشمنان خدا، از واجبات در [[اسلام]] و از [[ارکان ایمان]] هستند. در اعتقادات شیعه بدون تولی و تبری، ایمان ناقص است و هیچ عملی از انسان پذیرفته نیست. ایمان دوست داشتن انبیاء، امامان و اولیاء خدا و دشمن داشتن دشمنان پیامبران و اهل بیت(ع) بیان شده‌است و بدون تولی و تبری ایمان کامل برای فرد بوجود نمی‌آید. | ||
===تولی، تبری و | ===تولی، تبری و کمال انسانی=== | ||
ابعاد و شیوه زندگی انسان، بر پایه حب و بغض استوار است. در مورد معیار حب و بغض و ضابطه و قانون آن، هرکسی باید ارزیابی کند که میل و نفرت خویش را بر پایه چه ارزش‌هایی استوار سازد. درستی ملاک، زندگی را در جهت شایسته، صحیح و باطل بودن آن انسان را به تباهی سوق می‌دهد. | |||
کمال معنوی با حقیقت نظام هستی و انسانی مطابقت دارد. کمال معنوی در سایه حرکت در مسیر حق تحقق پذیر است. دوستی‌ها و دشمنی‌ها باید بر این اصل معنوی تنظیم گردد که دوستی [[خداوند]] اصل باشد و با دیگران نیز بر این اساس دوستی و دشمنی شود زیرا مقصود از تولّی در فرهنگ اعتقادی اسلام این است که انسان ولایت خدا، پیامبران، ائمه معصومین(ع) و اولیاءالله را قبول کند و با هر فرد و نظامی که دوست خدا، رسول، ائمه(ع) و مؤمنان باشند دوست باشند و تبرّی عبارت است از کینه داشتن نسبت به دشمنان خدا، پیامبران، ائمه و مؤمنان.<ref>شکوری، ابوالفضل، فقه سیاسی اسلام، چاپ دوم، چاپ خانه دفتر تبلیغات اسلامی، نشر دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۷، ج۲، ص۴۳۲، و روز بهانی، فضل الله، فنجی اصفهان، وسیله الحشادم الی المندوم در شرح صلواه چهارده معصوم(ع)، قم، نشر کتاب‌خانه عمومی مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۳۷۲، ص۲۸۱.</ref> | |||
مسلّم است که برای ایجاد دوستی، [[خداوند]] به عنوان کمال و زیبائی مطلق و منزه از هر عیبی معرّفی شده‌است، زیرا او از هر کسی نسبت به بندگانش مهربانتر و نزدیکتر است. دوستی او، شور، عشق و طروات درانسان می‌آفریند و او را بی‌قرار و خالص می‌سازد و به سبب این دوستیِ خدا، آثار دوستی در اعمال و کردار انسان تجلّی می‌کند، همه رفتارها رنگ خدایی می‌گیرد در منظومه هستی از ارزش والا برخوردار می‌گردد. بدین ترتیب، بین انسان و خدا رابطه دوستی ایجاد می‌شود و خداوند به عنوان یگانه آرزو و هدف تبلور می‌کند که تنها او را باید دوست داشت و به او عشق ورزید و مشتاق شد. | مسلّم است که برای ایجاد دوستی، [[خداوند]] به عنوان کمال و زیبائی مطلق و منزه از هر عیبی معرّفی شده‌است، زیرا او از هر کسی نسبت به بندگانش مهربانتر و نزدیکتر است. دوستی او، شور، عشق و طروات درانسان می‌آفریند و او را بی‌قرار و خالص می‌سازد و به سبب این دوستیِ خدا، آثار دوستی در اعمال و کردار انسان تجلّی می‌کند، همه رفتارها رنگ خدایی می‌گیرد در منظومه هستی از ارزش والا برخوردار می‌گردد. بدین ترتیب، بین انسان و خدا رابطه دوستی ایجاد می‌شود و خداوند به عنوان یگانه آرزو و هدف تبلور می‌کند که تنها او را باید دوست داشت و به او عشق ورزید و مشتاق شد. | ||
=== تجلّی تولی در دوستی امامان(ع) === | ===تجلّی تولی در دوستی امامان(ع)=== | ||
پر واضح است که دوستی خداوند اصلی و واقعی است، دوستی پیامبران، [[امامان معصوم(ع)]] و اهل ایمان بر اساس دوستی خداوند استوار شده و در راستای محبت او قرار دارد دوستی پیامبر و عترتش برای اطاعت و پذیرش ولایت آن‌هاست زیرا حجت‌های خداوند هستند و عترت پیامبر، تنها مفسرّین [[کلام خدا]] و دومین منبع آگاهی و هدایت می‌باشند؛ لذا دشمنی با اهل بیت و خارج شدن از ولایت و اطاعت آن‌ها به معنای خروج از دایرهٔ اطاعت و محبت خداوند است. «کسی که سر بر فرمان آل پیامبر ندارد… اعمالش در ضلالت انجام شده است چون انسانی است که بگوید اسلام را قبول دارم… اما [[پیامبر اسلام]] را قبول ندارم، اسلام، [[قرآن]] و اهل بیت یکی است هدایت بر محور اهل بیت می‌چرخد کسی که در هدایت نیست از کمال بهره ای ندارد»<ref>واثقی راد، محمد حسین، اخلاق و تربیت اسلامی، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی چاپ ورامین، چاپ اول، ۱۳۷۰، ص۱۹۲.</ref> | پر واضح است که دوستی خداوند اصلی و واقعی است، دوستی پیامبران، [[امامان معصوم(ع)]] و اهل ایمان بر اساس دوستی خداوند استوار شده و در راستای محبت او قرار دارد دوستی پیامبر و عترتش برای اطاعت و پذیرش ولایت آن‌هاست زیرا حجت‌های خداوند هستند و عترت پیامبر، تنها مفسرّین [[کلام خدا]] و دومین منبع آگاهی و هدایت می‌باشند؛ لذا دشمنی با اهل بیت و خارج شدن از ولایت و اطاعت آن‌ها به معنای خروج از دایرهٔ اطاعت و محبت خداوند است. «کسی که سر بر فرمان آل پیامبر ندارد… اعمالش در ضلالت انجام شده است چون انسانی است که بگوید اسلام را قبول دارم… اما [[پیامبر اسلام]] را قبول ندارم، اسلام، [[قرآن]] و اهل بیت یکی است هدایت بر محور اهل بیت می‌چرخد کسی که در هدایت نیست از کمال بهره ای ندارد»<ref>واثقی راد، محمد حسین، اخلاق و تربیت اسلامی، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی چاپ ورامین، چاپ اول، ۱۳۷۰، ص۱۹۲.</ref> | ||
بدین جهت دوستی و اطاعت آن‌ها واجب شده است. قرآن فرموده است: {{قرآن|قل لا اسئلکم علیه اجراً الا الموده فی القربی}}<ref>شوری/ ۲۳.</ref> بگو پاداشی برای رسالتم جز دوستی خویشانم از شما نمی‌طلبم. [[امام صادق(ع)]] نیز می‌فرماید: ''لکل شیء اساس و اساس الاسلام حبنا اهل البیت''<ref>واثقی راد، محمد حسین، اخلاق و تربیت اسلامی، همان، ص ۱۹۱. نقل از بحارالانوار، ج ۷، ص ۵۲۸، محاسن، ج ۱، ص ۱۵۰.</ref> هر چیز مبنا و اساسی دارد و اساس اسلام دوستی با ما اهل بیت است؛ بنابراین، تولی همان دوستی و اطاعت خدا، پیامبران، امامان معصوم(ع) و مؤمنین می‌باشد و تبری نیز بیزاری جستن از دشمنان خدا و ائمه(ع) است. | بدین جهت دوستی و اطاعت آن‌ها واجب شده است. قرآن فرموده است: {{قرآن|قل لا اسئلکم علیه اجراً الا الموده فی القربی}}<ref>شوری/ ۲۳.</ref> بگو پاداشی برای رسالتم جز دوستی خویشانم از شما نمی‌طلبم. [[امام صادق(ع)]] نیز می‌فرماید: ''لکل شیء اساس و اساس الاسلام حبنا اهل البیت''<ref>واثقی راد، محمد حسین، اخلاق و تربیت اسلامی، همان، ص ۱۹۱. نقل از بحارالانوار، ج ۷، ص ۵۲۸، محاسن، ج ۱، ص ۱۵۰.</ref> هر چیز مبنا و اساسی دارد و اساس اسلام دوستی با ما اهل بیت است؛ بنابراین، تولی همان دوستی و اطاعت خدا، پیامبران، امامان معصوم(ع) و مؤمنین می‌باشد و تبری نیز بیزاری جستن از دشمنان خدا و ائمه(ع) است. | ||
=== تولی، تبری و قبول ایمان و هدایت === | ===تولی، تبری و قبول ایمان و هدایت=== | ||
باید دانست که تولّی و تبرّی، نقش بنیادی در قبولی ایمان و اسلام دارد. زیرا هدایت بر محور خاندان عصمت(ع) دور می‌زند و کسی که از دایرهٔ هدایت آن‌ها دور شد در گمراهی به سر خواهد برد. تولّی و تبرّی از واجبات و [[فروع دین]] اسلام است و جزء ایمان و از بزرگ‌ترین شعبه‌های ایمان شمرده شده‌است. در گفتار معصومین(ع) شرط قبولی اعمال و بندگی به حساب آمده‌است. علما و بزرگان شیعه نقش تولی و تبرّی را که جزء ایمان است ازجمله این امر دانسته‌اند که ایمان بدون آن را ناتمام خوانده‌اند و به برخی از آیات و روایات نیز استدلال کرده‌اند و ایمان بدون محبت پیامبر(ص) تمام ندانسته‌اند. | باید دانست که تولّی و تبرّی، نقش بنیادی در قبولی ایمان و اسلام دارد. زیرا هدایت بر محور خاندان عصمت(ع) دور می‌زند و کسی که از دایرهٔ هدایت آن‌ها دور شد در گمراهی به سر خواهد برد. تولّی و تبرّی از واجبات و [[فروع دین]] اسلام است و جزء ایمان و از بزرگ‌ترین شعبه‌های ایمان شمرده شده‌است. در گفتار معصومین(ع) شرط قبولی اعمال و بندگی به حساب آمده‌است. علما و بزرگان شیعه نقش تولی و تبرّی را که جزء ایمان است ازجمله این امر دانسته‌اند که ایمان بدون آن را ناتمام خوانده‌اند و به برخی از آیات و روایات نیز استدلال کرده‌اند و ایمان بدون محبت پیامبر(ص) تمام ندانسته‌اند. | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۶: | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
==مطالعه بیشتر == | ==مطالعه بیشتر== | ||
۱ـ اصول کافی، ج ۲، باب حب فی الله و بغض فی الله. | ۱ـ اصول کافی، ج ۲، باب حب فی الله و بغض فی الله. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۶: | ||
{{پایان مطالعه بیشتر}} | {{پایان مطالعه بیشتر}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۳: | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
<references /> | |||
نسخهٔ ۲۲ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۵۹
نقش تولّی و تبرّی در ایمان چیست؟
تولّی و تبرّی به معنای دوستی با دوستان خدا و دشمنی با دشمنان خدا، از واجبات در اسلام و از ارکان ایمان هستند. در اعتقادات شیعه بدون تولی و تبری، ایمان ناقص است و هیچ عملی از انسان پذیرفته نیست. ایمان دوست داشتن انبیاء، امامان و اولیاء خدا و دشمن داشتن دشمنان پیامبران و اهل بیت(ع) بیان شده‌است و بدون تولی و تبری ایمان کامل برای فرد بوجود نمی‌آید.
تولی، تبری و کمال انسانی
ابعاد و شیوه زندگی انسان، بر پایه حب و بغض استوار است. در مورد معیار حب و بغض و ضابطه و قانون آن، هرکسی باید ارزیابی کند که میل و نفرت خویش را بر پایه چه ارزش‌هایی استوار سازد. درستی ملاک، زندگی را در جهت شایسته، صحیح و باطل بودن آن انسان را به تباهی سوق می‌دهد.
کمال معنوی با حقیقت نظام هستی و انسانی مطابقت دارد. کمال معنوی در سایه حرکت در مسیر حق تحقق پذیر است. دوستی‌ها و دشمنی‌ها باید بر این اصل معنوی تنظیم گردد که دوستی خداوند اصل باشد و با دیگران نیز بر این اساس دوستی و دشمنی شود زیرا مقصود از تولّی در فرهنگ اعتقادی اسلام این است که انسان ولایت خدا، پیامبران، ائمه معصومین(ع) و اولیاءالله را قبول کند و با هر فرد و نظامی که دوست خدا، رسول، ائمه(ع) و مؤمنان باشند دوست باشند و تبرّی عبارت است از کینه داشتن نسبت به دشمنان خدا، پیامبران، ائمه و مؤمنان.[۱]
مسلّم است که برای ایجاد دوستی، خداوند به عنوان کمال و زیبائی مطلق و منزه از هر عیبی معرّفی شده‌است، زیرا او از هر کسی نسبت به بندگانش مهربانتر و نزدیکتر است. دوستی او، شور، عشق و طروات درانسان می‌آفریند و او را بی‌قرار و خالص می‌سازد و به سبب این دوستیِ خدا، آثار دوستی در اعمال و کردار انسان تجلّی می‌کند، همه رفتارها رنگ خدایی می‌گیرد در منظومه هستی از ارزش والا برخوردار می‌گردد. بدین ترتیب، بین انسان و خدا رابطه دوستی ایجاد می‌شود و خداوند به عنوان یگانه آرزو و هدف تبلور می‌کند که تنها او را باید دوست داشت و به او عشق ورزید و مشتاق شد.
تجلّی تولی در دوستی امامان(ع)
پر واضح است که دوستی خداوند اصلی و واقعی است، دوستی پیامبران، امامان معصوم(ع) و اهل ایمان بر اساس دوستی خداوند استوار شده و در راستای محبت او قرار دارد دوستی پیامبر و عترتش برای اطاعت و پذیرش ولایت آن‌هاست زیرا حجت‌های خداوند هستند و عترت پیامبر، تنها مفسرّین کلام خدا و دومین منبع آگاهی و هدایت می‌باشند؛ لذا دشمنی با اهل بیت و خارج شدن از ولایت و اطاعت آن‌ها به معنای خروج از دایرهٔ اطاعت و محبت خداوند است. «کسی که سر بر فرمان آل پیامبر ندارد… اعمالش در ضلالت انجام شده است چون انسانی است که بگوید اسلام را قبول دارم… اما پیامبر اسلام را قبول ندارم، اسلام، قرآن و اهل بیت یکی است هدایت بر محور اهل بیت می‌چرخد کسی که در هدایت نیست از کمال بهره ای ندارد»[۲]
بدین جهت دوستی و اطاعت آن‌ها واجب شده است. قرآن فرموده است: ﴿قل لا اسئلکم علیه اجراً الا الموده فی القربی﴾[۳] بگو پاداشی برای رسالتم جز دوستی خویشانم از شما نمی‌طلبم. امام صادق(ع) نیز می‌فرماید: لکل شیء اساس و اساس الاسلام حبنا اهل البیت[۴] هر چیز مبنا و اساسی دارد و اساس اسلام دوستی با ما اهل بیت است؛ بنابراین، تولی همان دوستی و اطاعت خدا، پیامبران، امامان معصوم(ع) و مؤمنین می‌باشد و تبری نیز بیزاری جستن از دشمنان خدا و ائمه(ع) است.
تولی، تبری و قبول ایمان و هدایت
باید دانست که تولّی و تبرّی، نقش بنیادی در قبولی ایمان و اسلام دارد. زیرا هدایت بر محور خاندان عصمت(ع) دور می‌زند و کسی که از دایرهٔ هدایت آن‌ها دور شد در گمراهی به سر خواهد برد. تولّی و تبرّی از واجبات و فروع دین اسلام است و جزء ایمان و از بزرگ‌ترین شعبه‌های ایمان شمرده شده‌است. در گفتار معصومین(ع) شرط قبولی اعمال و بندگی به حساب آمده‌است. علما و بزرگان شیعه نقش تولی و تبرّی را که جزء ایمان است ازجمله این امر دانسته‌اند که ایمان بدون آن را ناتمام خوانده‌اند و به برخی از آیات و روایات نیز استدلال کرده‌اند و ایمان بدون محبت پیامبر(ص) تمام ندانسته‌اند.
ایمان را همان تولی و تبرّی تشکیل می‌دهد. امام باقر(ع) فرموده است: ایمان دوستی و دشمنی است[۵] و امام صادق(ع) نیز در جواب کسی که پرسید آیا حب و بغض از ایمان است؟ فرمود: هل الایمان الا الحب و البغض[۶] ایمان جز حبّ و بغض چیز دیگری نیست.
روشن است که مقبولیت اطاعت و بندگی پروردگار بستگی به اصل تولی و تبری دارد؛ و ایمان بدون آن ناتمام است. زیرا ایمان جز همان حبّ خدا، پیامبر و امامان معصوم(ع) و بغض و بیزاری از دشمنان آنان نیست. نقش تولی و تبرّی در ایمان همانند دو بال است که در صورت فقدان یکی از آنان، توانائی رسیدن به هدف سلب می‌شود و از رسیدن به مقصد بازمی‌ماند.
مطالعه بیشتر
۱ـ اصول کافی، ج ۲، باب حب فی الله و بغض فی الله.
۲ـ وسیله الحشادم الی المندوم در شرح… از فضل الله بن روز بهان اصفهانی، از ص ۸۸–۲۸۱.
۳ـ تفسیر موضوعی قرآن، ج ۲ ,جوادی آملی، ص ۴۱۱–۴۲۲ و ص ۳۴۷–۳۵۹.
۴ـ اخلاق و تربیت اسلامی، حسین واثقی راد، ص ۱۶۹–۱۹۸.
منابع
- ↑ شکوری، ابوالفضل، فقه سیاسی اسلام، چاپ دوم، چاپ خانه دفتر تبلیغات اسلامی، نشر دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۷، ج۲، ص۴۳۲، و روز بهانی، فضل الله، فنجی اصفهان، وسیله الحشادم الی المندوم در شرح صلواه چهارده معصوم(ع)، قم، نشر کتاب‌خانه عمومی مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۳۷۲، ص۲۸۱.
- ↑ واثقی راد، محمد حسین، اخلاق و تربیت اسلامی، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی چاپ ورامین، چاپ اول، ۱۳۷۰، ص۱۹۲.
- ↑ شوری/ ۲۳.
- ↑ واثقی راد، محمد حسین، اخلاق و تربیت اسلامی، همان، ص ۱۹۱. نقل از بحارالانوار، ج ۷، ص ۵۲۸، محاسن، ج ۱، ص ۱۵۰.
- ↑ واثقی راد، محمد حسین، همان، ص ۱۷۸، به نقل از تحف العقول، ص ۲۱۵.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ناشر دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، ۱۳۸۸ هـ، ج ۲، ص ۱۲۵.