شأن نزول آیه «سأل سائل بعذاب واقع»: تفاوت میان نسخه‌ها

(بارگزاری اولیه)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
شأن نزول آيه {{قرآن|سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ}} (معارج / ۱) تقاضا كننده‌اي تقاضاي عذابي كرد كه واقع شد.» چيست؟ آيا در زمان پيامبر اكرم(ص) باز هم عذاب نازل مي شد؟
شأن نزول آیه {{قرآن|سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ}} چیست؟ آیا در زمان پیامبر اکرم(ص) هم عذاب نازل شد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}'''شأن نزول آیه «سأل سائل بعذاب واقع»''' را برخی مفسران به غدیرخم مرتبط دانسته‌اند که فردی که امامت امام علی(ع) را نپذیرفته بود، درخواست عذاب کرد و همانجا عذابی نازل شد.
==شأن نزول==


بسياري از مفسران و محدثان در شأن نزول آيه ياد شده گفته اند: هنگامي كه رسول گرامي خدا(ص) طبق وحی الهی حضرت علي ـ عليه‎ السلام ـ را در روز غدير خم به جانشيني خود منصوب كرد، درباره او گفت:
== متن و ترجمه آیه ==
 
{{قرآن بزرگ|سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ
«مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِيٌّ مَولاهُ؛ هر كس من مولي و ولي او هستم، علي مولي و ولي او است»
| سوره = معراج
 
| آیه = ۱
چيزي نگذشت كه موضوع غدير خم در شهرها و مناطق منتشر شد.
| ترجمه = تقاضاکننده‌ای تقاضای عذابی کرد که واقع شد!
 
}}
شخصي به نام نعمان بن حارث فهري خدمت پيامبر اكرم(ص) رسيد و عرض كرد: تو به ما دستور دادي شهادت به يگانگي خدا و اين كه تو فرستاده او هستي دهيم،ما هم شهادت داديم. سپس دستور به جهاد، حج، روزه، نماز و زكات را دادي، ما همه اين ها را نيز پذيرفتيم، ولي به اينها راضي نشدي تا اين كه اين جوان (حضرت علي بن ابيطالب ـ عليه‎ السلام ـ) را به جانشيني خود منصوب كردي، و گفتي: «مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِيٌّ مَولاهُ» آيا اين سخني از ناحيه خودت است يا از سوي خداوند است؟!  
 
پيامبر اكرم(ص) فرمود: «قسم به خدايي كه معبودي جز او نيست، اين از ناحيه خداوند است.»
 
نعمان روي برگرداند در حالي كه مي گفت: خداوندا! اگر اين سخن حق است و از ناحيه تو، سنگي از آسمان بر ما بباران!
 
اين جا بود كه سنگي از آسمان بر سرش فرود آمد و او را كشت و در همين هنگام آيه يک از سوره معارج نازل گشت.}}<ref>ر.ك: طبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، بيروت، دارالمعرفه، چاپ دوم، ۱۴۰۸ ق، ج۹ـ۱۰، ص۵۲۹.</ref>


خداوند متعال در آيه بعد چنين عذابي را مخصوص كافران و منكران پيامبر اكرم(ص) مي داند و اين که كسي نمي تواند از آن جلوگيري كند.  
== شأن نزول ==
[[پرونده:سوره معارج.jpg|صفحه نخست از سوره معارج|250px|جایگزین=صفحه نخست از سوره معارج|بندانگشتی]]
برخی از مفسران و محدثان در شأن نزول آیه ۱ [[سوره معراج]] گفته‌اند هنگامی که [[حضرت محمد(ص)]] بر اساس [[وحی]] الهی [[حضرت علی(ع)]] را در روز [[غدیر خم]] به جانشینی خود منصوب کرد، چیزی نگذشت که موضوع غدیر خم در شهرها و مناطق منتشر شد. شخصی به نام نعمان بن حارث فهری خدمت پیامبر اکرم(ص) رسید و عرض کرد: تو به ما دستور دادی که به یگانگی خدا و این که تو فرستاده او هستی شهادت دهیم، ما هم شهادت دادیم. سپس دستور به [[جهاد]]، [[حج]]، [[روزه]]، [[نماز]] و [[زکات]] را دادی، ما همه این‌ها را نیز پذیرفتیم، ولی به اینها راضی نشدی تا این که این جوان را به جانشینی خود منصوب کردی، و گفتی: «مَن کُنتُ مَولاهُ فَعَلِیٌّ مَولاهُ» آیا این سخنی از ناحیه خودت است یا از سوی خداوند است؟! پیامبر(ص) فرمود: «قسم به خدایی که معبودی جز او نیست، این از ناحیه خداوند است.» نعمان روی برگرداند در حالی که می‌گفت: خداوندا! اگر این سخن حق است و از ناحیه تو، سنگی از آسمان بر ما بباران! این‌جا بود که سنگی از آسمان بر سرش فرود آمد و او را کشت و در همین هنگام آیه یک از سوره معارج نازل گشت.<ref>ر. ک. طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دارالمعرفه، چاپ دوم، ۱۴۰۸ ق، ج۹–۱۰، ص۵۲۹.</ref>


بنابراين، عذاب هاي خداوند متعال همواره ممكن است در هر عصر و زماني و هر مكاني بر سر كافران ، منكران ، معاندان دين حق نازل شود؛ چنان كه در زمان پيامبر اكرم(ص) بر سر آن كافر لجوج از آسمان عذاب نازل شد و او هلاك شد.  
[[قرآن]] ضمن تهدید و هشدار به کافران و مشرکان زمان پیامبر(ص) به آنان گوشزد می‌کند که اگر بر لجاجت و کفرشان پافشاری کنند به سرنوشت افراد مشرکی که در قرون گذشته توسط عذاب خدا هلاک شدند، دچار می‌کند: {{قرآن|أَفَلَمْ یَهْدِ لَهُمْ کَمْ أَهْلَکْنَا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ یَمْشُونَ فِی مَسَاکِنِهِمْ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَاتٍ لأولِی النُّهَی|ترجمه=آیا برای هدایت آنان کافی نیست که بسیاری از نسلهای پیشین را [که طغیان و فساد کردند] هلاک نمودیم‏، و اینها در مسکن‌های [ویران شده‏] آنان راه می‌روند! مسلّماً در این امر، نشانه‌های روشنی برای خردمندان است‏.|سوره=طه|آیه=۱۲۸}} بنابر این خداوند هرگاه اراده کند هر قوم و فردی را در هر زمان و مکانی با انواع عذاب، مجازات می‌کند.<ref>ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۱۷، ص۱۷۳–۱۷۷.</ref>


قرآن كريم ضمن تهديد و هشدار به كافران و مشركان زمان پيامبر(ص) به آنان گوشزد مي كند كه اگر بر لجاجت و كفرشان پافشاري كنند به سرنوشت افراد مشركي كه در قرون گذشته توسط عذاب خدا هلاك شدند، دچار مي كند؛ {{قرآن|أَفَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ يَمْشُونَ فِي مَسَاكِنِهِمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَاتٍ لأولِي النُّهَى<ref>طه / ۱۲۸ .</ref> آيا براى هدايت آنان كافى نيست كه بسيارى از نسلهاى پيشين را [كه طغيان و فساد كردند] هلاك نموديم‏، و اينها در مسكن هاى [ويران شده‏] آنان راه مى‏روند! مسلّماً در اين امر، نشانه‏هاى روشنى براى خردمندان است‏.


پس خداوند متعال هرگاه اراده كند هر قوم و فرد از ميان كافران و مشركان را در هر زمان و مكاني با انواع عذاب، مجازات مي كند.<ref>ر.ك: مكارم شيرازي، ناصر و ديگران، تفسير نمونه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۱۷، ص۱۷۳-۱۷۷.</ref>
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==مطالعه بيشتر==
۱. محمدحسين طباطبايي، الميزان في تفسير القرآن، بيروت، مؤسسه الاعلمي للمطبوعات، الطبعه الثانيه، ۱۳۹۴ ق، ج۲۰، ص۵ .
۲. ناصر مكارم شيرازي و همكاران، تفسير نمونه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۲۵، ص۶.
۳. عروسي هويزي، عبد علي بن جمعه، تفسير نور الثقلين، ج۲ ، ذيل سوره معارج.
۴. بحراني، سيد هاشم، البرهان في تفسير القرآن، ج۲، ذيل سوره معارج.
۵. قمي مشهدي، محمد بن محمد رضا، کنز الدقائق و بحرالغرائب، ج، ذيل سوره معارج ۱۳.
{{پایان مطالعه بیشتر}}


==منابع==
== مطالعه بیشتر ==
<references />
* محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، الطبعه الثانیه، ۱۳۹۴ ق، ج۲۰، ص۵.
* ناصر مکارم شیرازی و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۲۵، ص۶.
== منابع ==
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
|شاخه فرعی۱ = آیات و سوره‌ها
| شاخه فرعی۱ = آیات و سوره‌ها
|شاخه فرعی۲ = شأن نزول
| شاخه فرعی۲ = شأن نزول
|شاخه فرعی۳ =  
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه = -
  | تیترها =  
  | تیترها = -
  | ویرایش =  
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
| بازبینی نویسنده =  
  | تکمیل =  
  | بازبینی =
  | اولویت =  
  | تکمیل =
  | کیفیت =  
  | اولویت = ج
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۲۴

سؤال

شأن نزول آیه ﴿سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ چیست؟ آیا در زمان پیامبر اکرم(ص) هم عذاب نازل شد؟

شأن نزول آیه «سأل سائل بعذاب واقع» را برخی مفسران به غدیرخم مرتبط دانسته‌اند که فردی که امامت امام علی(ع) را نپذیرفته بود، درخواست عذاب کرد و همانجا عذابی نازل شد.

متن و ترجمه آیه

شأن نزول

صفحه نخست از سوره معارج
صفحه نخست از سوره معارج

برخی از مفسران و محدثان در شأن نزول آیه ۱ سوره معراج گفته‌اند هنگامی که حضرت محمد(ص) بر اساس وحی الهی حضرت علی(ع) را در روز غدیر خم به جانشینی خود منصوب کرد، چیزی نگذشت که موضوع غدیر خم در شهرها و مناطق منتشر شد. شخصی به نام نعمان بن حارث فهری خدمت پیامبر اکرم(ص) رسید و عرض کرد: تو به ما دستور دادی که به یگانگی خدا و این که تو فرستاده او هستی شهادت دهیم، ما هم شهادت دادیم. سپس دستور به جهاد، حج، روزه، نماز و زکات را دادی، ما همه این‌ها را نیز پذیرفتیم، ولی به اینها راضی نشدی تا این که این جوان را به جانشینی خود منصوب کردی، و گفتی: «مَن کُنتُ مَولاهُ فَعَلِیٌّ مَولاهُ» آیا این سخنی از ناحیه خودت است یا از سوی خداوند است؟! پیامبر(ص) فرمود: «قسم به خدایی که معبودی جز او نیست، این از ناحیه خداوند است.» نعمان روی برگرداند در حالی که می‌گفت: خداوندا! اگر این سخن حق است و از ناحیه تو، سنگی از آسمان بر ما بباران! این‌جا بود که سنگی از آسمان بر سرش فرود آمد و او را کشت و در همین هنگام آیه یک از سوره معارج نازل گشت.[۱]

قرآن ضمن تهدید و هشدار به کافران و مشرکان زمان پیامبر(ص) به آنان گوشزد می‌کند که اگر بر لجاجت و کفرشان پافشاری کنند به سرنوشت افراد مشرکی که در قرون گذشته توسط عذاب خدا هلاک شدند، دچار می‌کند: ﴿أَفَلَمْ یَهْدِ لَهُمْ کَمْ أَهْلَکْنَا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ یَمْشُونَ فِی مَسَاکِنِهِمْ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَاتٍ لأولِی النُّهَی؛ آیا برای هدایت آنان کافی نیست که بسیاری از نسلهای پیشین را [که طغیان و فساد کردند] هلاک نمودیم‏، و اینها در مسکن‌های [ویران شده‏] آنان راه می‌روند! مسلّماً در این امر، نشانه‌های روشنی برای خردمندان است‏.(طه:۱۲۸) بنابر این خداوند هرگاه اراده کند هر قوم و فردی را در هر زمان و مکانی با انواع عذاب، مجازات می‌کند.[۲]



مطالعه بیشتر

  • محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، الطبعه الثانیه، ۱۳۹۴ ق، ج۲۰، ص۵.
  • ناصر مکارم شیرازی و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۲۵، ص۶.

منابع

  1. ر. ک. طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دارالمعرفه، چاپ دوم، ۱۴۰۸ ق، ج۹–۱۰، ص۵۲۹.
  2. ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۱۷، ص۱۷۳–۱۷۷.