روایت «من و علی پدران این امت هستیم»: تفاوت میان نسخه‌ها
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ر. ک. ' به 'نگاه کنید به ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
در روایتی از پیامبر(ص) | در روایتی از پیامبر(ص) آمده، «من و علی پدران این امت هستیم»، منظور از حدیث چیست؟ آیا سند حدیث معتبر است؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{جعبه اطلاعات حدیث | |||
| عنوان =من و علی پدران این امت هستیم | |||
| تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| اندازه تصویر = | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| موضوع = | |||
| به نقل از = [[پیامبر(ص)]] | |||
| روایات مشابه = | |||
| راوی اصلی =حسین بن خالد | |||
| دیگر راویان =علی بن مَعْبَد، ابراهیم بن هاشم، علی بن ابراهیم احمد بن زیاد | |||
| اعتبار سند = دارای تواتر معنایی | |||
| منابع شیعه = کتاب‌های [[شیخ صدوق]] | |||
| منابع سنی = لسان المیزان، ینابیع المودة | |||
| توضیحات = | |||
}} | |||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
روایت من و علی پدران این امت | '''روایت من و علی پدران این امت هستیم'''، در کتاب‌های روایی [[اهل‌سنت]] و [[شیعه]] ذکر شده است. واژهٔ «اب» در لغت بر پدر اطلاق شده اما در استعمال واژه پدر معانی عام‌تری نیز لحاظ شده است. در [[قرآن]] پدرجسمانی بودن [[پیامبر(ص)]]، برای شخصی خاص را رد می‌کند. در کاربرد این واژه اموری چون شناخت شخص، امور قانونی و ارتباط‌های عاطفی و فطری ذکر شده است. | ||
== سند روایت == | == سند روایت == | ||
حدیث من و علی پدران این امت هستیم در مصادر روایی شیعه و سنی آمده است. در | حدیث من و علی پدران این امت هستیم در مصادر روایی شیعه و سنی آمده است. در [[بحارالانوار]] دو باب برای همین عنوان باز شده است،<ref>مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، تهران، اسلامیه، چاپ بیست و سوم، ۱۳۸۵ق، ج۳۶، ص۵ و ۲۷۵.</ref> و به جز روایات وارده از اهل سنت،<ref>بحارالانوار، ج۲۳، ص۵ و ۲۵۷.</ref> بیش از ۲۰ [[حدیث]] از انواع [[روایت مرسل]] و مسند در آن گرد آمده و مطابق این سند از [[تواتر معنایی]] برخوردار است؛ مراد از تواتر آن است که تعداد راویان در هر طبقه به اندازه‌ای برسد که از تبانی آنها بر کذب ایمن باشد و مراد از تواتر معنایی آن است که الفاظ متن روایات با هم اختلاف‌هایی دارند لیکن همه آنها در دلالت بر معنای مورد نظر مشترک هستند.<ref>شیخ بهایی، وجیزه در خلاصه علم درایه، جزوه تایپی.</ref> | ||
== معنای پدر امت == | == معنای پدر امت == | ||
معنی لغوی «اب» در | معنی لغوی «اب» در کتاب لغت [[مجمع‌البحرین]] اب را «پدر» معنی کرده و گفته است: «عرب، گاهی به عمو هم پدر می‌گوید.»<ref>مجمع البحرین، ماده اب.</ref> [[راغب اصفهانی]] با توجه به استعمال در موارد اضافه به اسم‌ها و وصف‌ها، مثل ابوالحرب، ابوالاضیاف، می‌گوید: «اب، پدر است و هر کس که سبب ایجاد یا اصلاح یا بروز چیزی باشد پدر آن چیز خوانده می‌شود …» و روایت شده که [[پیامبر(ص)]] به [[امام علی(ع)|علی(ع)]] فرمود: «من و تو پدران این امتیم» و بعد می‌گوید: ابوالحرب به برافروزنده جنگ، و ابوالاضیاف به رسیدگی کننده به امور میهمانان گفته می‌شود.<ref>اصفهانی، راغب، مفردات الفاظ القرآن، ماده اب.</ref> | ||
امت در این حدیث معنی «پدر» و تفاوت آن | امت در این حدیث معنی «پدر» و تفاوت آن با پدر جسمانی را روشن می‌کند، زیرا [[قرآن]] پدر جسمانی بودن پیامبر(ص) برای کسی را نفی می‌کند.<ref>احزاب/۴۰.</ref> در بسیاری از اوقات مضافٌ الیه معنی مضاف را مقید به خود می‌کند. امت، نقطه شروعی در تکوّن (پیدایش) خود دارد و باید کسی سنگ بنای امت را نهاده باشد. پیامبر(ص) نقش بنیان‌گذار در این تکوّن را داشته است. [[امیر مؤمنان(ع)]] نیز درباره این مقدم بودن پیامبر می‌فرماید: «کسی از من پیش‌تر و متقدم نیست مگر احمد.»<ref>محمد بن یعقوب، کافی، تهران، اسلامیه، ج۱، ص۱۹۸.</ref> رسول خدا(ص) در تعبیری محبت آمیز، ناگفته اشاره می‌کنند که اگر علی(ع) در [[لیله المبیت]] و در [[جنگ احد]] و [[خیبر]] و [[احزاب]] نبود، این [[امت واحده]] شکل نمی‌گرفت.<ref>پیامبر(ص) می‌فرماید: حق علی بر مسلمانان مانند حق پدر بر فرزندانش است.</ref> در امور اجتماعی و سیاسی نیز نقش پدری بر امت خود را ظاهر می‌سازد از جنبه معرفتی و معنوی مباحث مرتبط با [[آخرت]] و [[شفاعت]] که در روایات نیز به آن پرداخته شده، نقش اساسی دارد. | ||
== کاربردها معنای پدر == | == کاربردها معنای پدر == | ||
واژه پدر از چند جهت مورد کاربرد است؛ | واژه پدر از چند جهت مورد کاربرد است؛ | ||
* شناخت شخص؛ زمانی که گفته می‌شود فلانی پدر فلانی است، تا افراد و قبایل و نژادها و … شناسایی شوند. پیامبر و امام علی نیز اسباب شناسایی مسلمانان و شیعیان در دنیا و آخرت هستند. | |||
* وظایف | * شناخت شخص؛ زمانی که گفته می‌شود فلانی پدر فلانی است، تا افراد و قبایل و نژادها و … شناسایی شوند. پیامبر(ص) و امام علی(ع) نیز اسباب شناسایی مسلمانان و شیعیان در دنیا و آخرت هستند. | ||
* ارتباط عاطفی؛ مطابق آیات قرآن و برخی احادیث بیش از پدر و مادر نسبت به مردم عطوفت دارند و اولی بالمؤمنین هستند. | |||
* وظایف حقوقی؛ بیانگر حقوقی است که پدر و مادر و فرزندان بر یکدیگر دارند و نیز مسئولیت‌های متقابل؛ وظیفه هدایت از طرف خدای متعال به عهده ایشان است و حق اطاعت دارند و در مقابل پیروان این دو بزرگوار نیز در صورت انجام وظیفه پیروی، استحقاق شفاعت و حمایت از سوی ایشان را پیدا می‌کنیم. | |||
* ارتباط عاطفی؛ مطابق [[آیات قرآن]] و برخی احادیث بیش از پدر و مادر نسبت به مردم عطوفت دارند و اولی بالمؤمنین هستند. | |||
* ارتباط فطری؛ شاید این تعبیر کمک کند که نحوه ارتباط شخصیت پیروان با پیامبر و امامان بهتر فهمیده شود و از راه فطرت در برابر ایشان احساس وظیفه شود. | * ارتباط فطری؛ شاید این تعبیر کمک کند که نحوه ارتباط شخصیت پیروان با پیامبر و امامان بهتر فهمیده شود و از راه فطرت در برابر ایشان احساس وظیفه شود. | ||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۳۳: | خط ۴۷: | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = حدیث | | شاخه اصلی = حدیث | ||
|شاخه فرعی۱ = منبع‌شناسی | | شاخه فرعی۱ = منبع‌شناسی | ||
|شاخه فرعی۲ = علم رجال | | شاخه فرعی۲ = علم رجال | ||
|شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = شد | ||
| تیترها = شد | | تیترها = شد | ||
| ویرایش = شد | | ویرایش = شد | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی = شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر =شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی نویسنده = | |||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۳۵
سؤال
در روایتی از پیامبر(ص) آمده، «من و علی پدران این امت هستیم»، منظور از حدیث چیست؟ آیا سند حدیث معتبر است؟
| اطلاعات حدیث | |
|---|---|
| به نقل از | پیامبر(ص) |
| راویان | |
| راوی اصلی | حسین بن خالد |
| دیگر راویان | علی بن مَعْبَد، ابراهیم بن هاشم، علی بن ابراهیم احمد بن زیاد |
| سند | |
| اعتبار سند | دارای تواتر معنایی |
| منابع شیعه | کتاب‌های شیخ صدوق |
| منابع سنی | لسان المیزان، ینابیع المودة |
روایت من و علی پدران این امت هستیم، در کتاب‌های روایی اهل‌سنت و شیعه ذکر شده است. واژهٔ «اب» در لغت بر پدر اطلاق شده اما در استعمال واژه پدر معانی عام‌تری نیز لحاظ شده است. در قرآن پدرجسمانی بودن پیامبر(ص)، برای شخصی خاص را رد می‌کند. در کاربرد این واژه اموری چون شناخت شخص، امور قانونی و ارتباط‌های عاطفی و فطری ذکر شده است.
سند روایت
حدیث من و علی پدران این امت هستیم در مصادر روایی شیعه و سنی آمده است. در بحارالانوار دو باب برای همین عنوان باز شده است،[۱] و به جز روایات وارده از اهل سنت،[۲] بیش از ۲۰ حدیث از انواع روایت مرسل و مسند در آن گرد آمده و مطابق این سند از تواتر معنایی برخوردار است؛ مراد از تواتر آن است که تعداد راویان در هر طبقه به اندازه‌ای برسد که از تبانی آنها بر کذب ایمن باشد و مراد از تواتر معنایی آن است که الفاظ متن روایات با هم اختلاف‌هایی دارند لیکن همه آنها در دلالت بر معنای مورد نظر مشترک هستند.[۳]
معنای پدر امت
معنی لغوی «اب» در کتاب لغت مجمع‌البحرین اب را «پدر» معنی کرده و گفته است: «عرب، گاهی به عمو هم پدر می‌گوید.»[۴] راغب اصفهانی با توجه به استعمال در موارد اضافه به اسم‌ها و وصف‌ها، مثل ابوالحرب، ابوالاضیاف، می‌گوید: «اب، پدر است و هر کس که سبب ایجاد یا اصلاح یا بروز چیزی باشد پدر آن چیز خوانده می‌شود …» و روایت شده که پیامبر(ص) به علی(ع) فرمود: «من و تو پدران این امتیم» و بعد می‌گوید: ابوالحرب به برافروزنده جنگ، و ابوالاضیاف به رسیدگی کننده به امور میهمانان گفته می‌شود.[۵]
امت در این حدیث معنی «پدر» و تفاوت آن با پدر جسمانی را روشن می‌کند، زیرا قرآن پدر جسمانی بودن پیامبر(ص) برای کسی را نفی می‌کند.[۶] در بسیاری از اوقات مضافٌ الیه معنی مضاف را مقید به خود می‌کند. امت، نقطه شروعی در تکوّن (پیدایش) خود دارد و باید کسی سنگ بنای امت را نهاده باشد. پیامبر(ص) نقش بنیان‌گذار در این تکوّن را داشته است. امیر مؤمنان(ع) نیز درباره این مقدم بودن پیامبر می‌فرماید: «کسی از من پیش‌تر و متقدم نیست مگر احمد.»[۷] رسول خدا(ص) در تعبیری محبت آمیز، ناگفته اشاره می‌کنند که اگر علی(ع) در لیله المبیت و در جنگ احد و خیبر و احزاب نبود، این امت واحده شکل نمی‌گرفت.[۸] در امور اجتماعی و سیاسی نیز نقش پدری بر امت خود را ظاهر می‌سازد از جنبه معرفتی و معنوی مباحث مرتبط با آخرت و شفاعت که در روایات نیز به آن پرداخته شده، نقش اساسی دارد.
کاربردها معنای پدر
واژه پدر از چند جهت مورد کاربرد است؛
- شناخت شخص؛ زمانی که گفته می‌شود فلانی پدر فلانی است، تا افراد و قبایل و نژادها و … شناسایی شوند. پیامبر(ص) و امام علی(ع) نیز اسباب شناسایی مسلمانان و شیعیان در دنیا و آخرت هستند.
- وظایف حقوقی؛ بیانگر حقوقی است که پدر و مادر و فرزندان بر یکدیگر دارند و نیز مسئولیت‌های متقابل؛ وظیفه هدایت از طرف خدای متعال به عهده ایشان است و حق اطاعت دارند و در مقابل پیروان این دو بزرگوار نیز در صورت انجام وظیفه پیروی، استحقاق شفاعت و حمایت از سوی ایشان را پیدا می‌کنیم.
- ارتباط عاطفی؛ مطابق آیات قرآن و برخی احادیث بیش از پدر و مادر نسبت به مردم عطوفت دارند و اولی بالمؤمنین هستند.
- ارتباط فطری؛ شاید این تعبیر کمک کند که نحوه ارتباط شخصیت پیروان با پیامبر و امامان بهتر فهمیده شود و از راه فطرت در برابر ایشان احساس وظیفه شود.
منابع
- ↑ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، تهران، اسلامیه، چاپ بیست و سوم، ۱۳۸۵ق، ج۳۶، ص۵ و ۲۷۵.
- ↑ بحارالانوار، ج۲۳، ص۵ و ۲۵۷.
- ↑ شیخ بهایی، وجیزه در خلاصه علم درایه، جزوه تایپی.
- ↑ مجمع البحرین، ماده اب.
- ↑ اصفهانی، راغب، مفردات الفاظ القرآن، ماده اب.
- ↑ احزاب/۴۰.
- ↑ محمد بن یعقوب، کافی، تهران، اسلامیه، ج۱، ص۱۹۸.
- ↑ پیامبر(ص) می‌فرماید: حق علی بر مسلمانان مانند حق پدر بر فرزندانش است.