آیه صلح: تفاوت میان نسخه‌ها
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =') |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۰: | ||
| آیات مرتبط = آیه ۹۰ سوره نساء | | آیات مرتبط = آیه ۹۰ سوره نساء | ||
}} | }} | ||
'''آیه صلح''' (آیه ۶۱ سوره انفال) خطاب به پیامبر(ص) و مسلمانان می‌گوید اگر دشمن و کفار تمایل به صلح نشان دادند شما هم به صلح گرایش پیدا کنید. در تفاسیر ذیل این آیه گفته شده که اسلام جنگ‌طلب | '''آیه صلح''' (آیه ۶۱ سوره انفال) خطاب به پیامبر(ص) و مسلمانان می‌گوید اگر دشمن و کفار تمایل به صلح نشان دادند شما هم به صلح گرایش پیدا کنید. در تفاسیر ذیل این آیه گفته شده که اسلام جنگ‌طلب نیست و نباید از موضع قدرت سوء استفاده کرد. مفاد این آیه را لزوم میل به مسالمت و مصالحه دانسته‌اند در موردی که مشرکان به مسالمت و صلح قائل گردند. در قرآن آیات زیادی آمده که به صلح توصیه می‌کند. | ||
امام علی با توجه به این آیه، در | مفسران در توضیح این آیه گفته‌اند از آنجا که به هنگام امضای پیمان صلح غالباً افراد گرفتار تردید می‌شوند در قرآن به پیامبر(ص) دستور داده شده در قبول پیشنهاد صلح تردیدی به خود راه ندهند. امام علی(ع) با توجه به این آیه، در نامه‌ای به [[مالک اشتر]] نوشته است: «صلح پیشنهادی دشمن را رد مکن، ولی پس از صلح هوشیار باش.» | ||
== شناخت آیه == | == شناخت آیه == | ||
آیه ۶۱ سوره انفال در بیان این موضوع است که اگر کافران و کسانی که با مسلمانان جنگ دارند، به صلح گرایش پیدا کردند، مسلمانان نیز باید به صلح درآیند و به خدا توکل کنند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۷، ص۲۳۰.</ref> در ادامه آیه آمده که «توکل بر خدا کن که او شنوای داناست.» چون صلح در این آیه با کسانی است که ایمان ندارند و از این جهت به قول و قرار آنها اعتمادی نیست، خدا به مسلمانان گفته است که نترسید و به خدا توکل کنید و با آنها صلح کنید.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۹۰ش، ج۲۶، ص۳۱۸.</ref> مفسران در توضیح این آیه گفته‌اند از آنجا که به هنگام امضای پیمان صلح غالباً افراد گرفتار تردید می‌شوند در قرآن به پیامبر(ص) دستور داده شده در قبول پیشنهاد صلح تردیدی به خود راه ندهند و چنانچه شرائط آن عاقلانه و عادلانه باشد آن را بپذیرد و بر خدا توکل کند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۷، ص۲۳۰.</ref> | آیه ۶۱ سوره انفال در بیان این موضوع است که اگر کافران و کسانی که با مسلمانان جنگ دارند، به صلح گرایش پیدا کردند، مسلمانان نیز باید به صلح درآیند و به خدا توکل کنند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۷، ص۲۳۰.</ref> در ادامه آیه آمده که «توکل بر خدا کن که او شنوای داناست.» چون صلح در این آیه با کسانی است که ایمان ندارند و از این جهت به قول و قرار آنها اعتمادی نیست، خدا به مسلمانان گفته است که نترسید و به خدا توکل کنید و با آنها صلح کنید.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۹۰ش، ج۲۶، ص۳۱۸.</ref> مفسران در توضیح این آیه گفته‌اند از آنجا که به هنگام امضای پیمان صلح غالباً افراد گرفتار تردید می‌شوند در قرآن به پیامبر(ص) دستور داده شده در قبول پیشنهاد صلح تردیدی به خود راه ندهند و چنانچه شرائط آن عاقلانه و عادلانه باشد آن را بپذیرد و بر خدا توکل کند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۷، ص۲۳۰.</ref> | ||
[[صاحب المیزان]] نوشته است اگر دشمن به صلح و روش مسالمت‌آمیز رغبت کرد پیامبر نیز باید به آن متمایل شود و به خدا توکل کند و نترسد از اینکه مبادا اموری پشت پرده باشد و او را غافلگیر کند چون خدا شنوا و دانا است؛ بلکه خداوند یاری نموده و کفایت می‌کند.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق، ج۹، ص۱۱۷.</ref> گفته شده در پذیرش صلح، هم احتمال خطر و توطئه است و هم زخم زبان برخی دوستان، ولی باید بر خدا توکل کرد.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۴۸.</ref> | مفاد این آیه را لزوم میل به مسالمت و مصالحه دانسته‌اند در موردی که مشرکان به مسالمت و صلح قائل گردند.<ref>شهابی، محمود، ادوار فقه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۸۹.</ref> [[صاحب المیزان]] نوشته است اگر دشمن به صلح و روش مسالمت‌آمیز رغبت کرد پیامبر نیز باید به آن متمایل شود و به خدا توکل کند و نترسد از اینکه مبادا اموری پشت پرده باشد و او را غافلگیر کند چون خدا شنوا و دانا است؛ بلکه خداوند یاری نموده و کفایت می‌کند.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق، ج۹، ص۱۱۷.</ref> گفته شده در پذیرش صلح، هم احتمال خطر و توطئه است و هم زخم زبان برخی دوستان، ولی باید بر خدا توکل کرد.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۴۸.</ref> | ||
در تفاسیر ذیل این آیه گفته شده که اسلام جنگ‌طلب | در تفاسیر ذیل این آیه گفته شده که اسلام جنگ‌طلب نیست و نباید از موضع قدرت، سوء استفاده کرد.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۴۸.</ref> این آیات مسلمانان را به صلح و سازش (نه تسلیم در مقابل ظلم) بر اساس حقوق متقابل و حفظ اصول دعوت می‌کند.<ref>سبحانی، شیخ جعفر، منشور جاوید، قم، مؤسسه امام صادق (علیه السلام) ـ بی‌تا، ج۱۴، ص۴۰.</ref> شهید مطهری ذیل این آیه گفته است روح اسلام صلح است.<ref>مطهری، مرتضی، جهاد، تهران، صدرا، ص۳۸.</ref> [[امام علی(ع)]] به [[مالک اشتر]] می‌نویسد:<ref>نهج‌البلاغه، به تصحیح صبحي صالح، نامه ۵۳، قم، مركز البحوث الاسلاميه، ۱۳۷۴ش، ص۴۲۶.</ref> صلح پیشنهادی دشمن را رد مکن، ولی پس از صلح هوشیار باش و از نیرنگ دشمن برحذر باش، چون گاهی نزدیکی دشمن، برای غافلگیر کردن است!<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۴۸.</ref> | ||
== متن و ترجمه آیه == | == متن و ترجمه آیه == | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۷: | ||
| ترجمه = و اگر به صلح گراییدند، تو [نیز] بدان گرای و بر خدا توکل نما که او شنوای داناست. | | ترجمه = و اگر به صلح گراییدند، تو [نیز] بدان گرای و بر خدا توکل نما که او شنوای داناست. | ||
}} | }} | ||
== منسوخ‌نشدن آیه == | |||
برخی گفته‌اند این آیه با [[آیه ۵ سوره توبه]] منسوخ شده است؛ اما مفسران این نسخ را درست ندانسته‌اند؛ آیه ۵ سوره توبه درباره کفاری است که به فکر صلح نیستند و اینکه گفته‌اند که آیه ۶۱ سوره انفال با [[آیه ۲۹ سوره توبه]] نسخ شده است قابل قبول نیست؛ بلکه آیه سوره انفال حاکم بر آن است.<ref>قرشی بنابی، علی‌اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۷۵ش، ج۴، ص۱۶۰.</ref> [[طبرسی]] صاحب مجمع البیان نیز این آیه را منسوخ نمی‌داند.<ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش، ج۴، ص۸۵۳.</ref> | |||
ابن‌عباس این حکم را به آیه ۲۹ سورهٔ توبه و برخی به آیهٔ ۵ سورهٔ توبه منسوخ دانسته‌اند اما بیشتر مفسران آن را منسوخ ندانسته و از جمله دلائل منسوخ نبودن آن را این قرار داده‌اند که آیهٔ ۵ سورهٔ توبه در سال نهم از هجرت نزول یافته و آن را پیغمبر(ص) به مکه فرستاده و بعد از آن با اهل نجران مصالحه کرده است.<ref>شهابی، محمود، ادوار فقه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۸۹.</ref> | |||
== صلح با کفار == | == صلح با کفار == | ||
این آیه در رابطه با آیه ۱۹۰ از سوره بقره و آیه ۹۰ از سوره نساء می‌رساند که اسلام جنگ را و لو با کفار یک مسئله ابتدایی نمی‌داند و سعی دارد که جنگ واقع نشود، ظهور این آیه در آن است که: کفّار و مشرکان اگر پیشنهاد صلح و سازش کنند و در دین خود بمانند و پیمان عدم تعرض ببندند، لازم است آن را قبول کرد.<ref>قرشی بنابی، تفسیر احسن الحدیث، ج۴، ص۱۵۹ و ۱۶۰.</ref> | این آیه در رابطه با آیه ۱۹۰ از سوره بقره و آیه ۹۰ از سوره نساء می‌رساند که اسلام جنگ را و لو با کفار یک مسئله ابتدایی نمی‌داند و سعی دارد که جنگ واقع نشود، ظهور این آیه در آن است که: کفّار و مشرکان اگر پیشنهاد صلح و سازش کنند و در دین خود بمانند و پیمان عدم تعرض ببندند، لازم است آن را قبول کرد.<ref>قرشی بنابی، تفسیر احسن الحدیث، ج۴، ص۱۵۹ و ۱۶۰.</ref> | ||
برخی | قرآن مشتمل بر آیات بسیاری درباره صلح است. برخی از این آیات، درباره روابط برادرانه میان مسلمانان است؛ چنان‌که برخی از آیات جنگ نیز درباره روابط خصومت‌آمیز میان مسلمانان است. اما آیات دیگر صلح ناظر به روابط مسلمانان با غیر مسلمانان است، خواه مشرکان و خواه اهل کتاب؛ هر چند در آیاتی چند، میان مفسّران درباره اختصاص آنها به مشرکان و اهل کتاب اختلاف نظر است.<ref>تقی‌زاده اکبری، علی، قوانین و مقررات جنگ و صلح در اسلام، تهران، زمزم هدایت وابسته به پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق(ع)، بی‌تا، ص۹۵.</ref> نمونه روشن صلح‌خواهی اسلام، [[صلح حدیبیه]] است که به رغم برخی مخالفت‌ها، پیامبر(ص) با مشرکان مکه قرارداد صلح امضا کرد.<ref>آخوندی، مصطفی، نظام دفاعی اسلام، بیجا، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بی‌تا، ص۴۵.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۶: | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی نویسنده = | | بازبینی نویسنده = | ||
| | | ارزیابی کمی =شد | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت = ب | ||
| کیفیت = ب | | کیفیت = ب | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۳۲
آیه صلح کدام آیه است و تفسیر آن چیست؟
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| واقع در سوره | انفال |
| شماره آیه | ۶۱ |
| جزء | ۱۰ |
| اطلاعات محتوایی | |
| مکان نزول | مدینه |
| موضوع | صلح با کفار |
| آیات مرتبط | آیه ۹۰ سوره نساء |
آیه صلح (آیه ۶۱ سوره انفال) خطاب به پیامبر(ص) و مسلمانان می‌گوید اگر دشمن و کفار تمایل به صلح نشان دادند شما هم به صلح گرایش پیدا کنید. در تفاسیر ذیل این آیه گفته شده که اسلام جنگ‌طلب نیست و نباید از موضع قدرت سوء استفاده کرد. مفاد این آیه را لزوم میل به مسالمت و مصالحه دانسته‌اند در موردی که مشرکان به مسالمت و صلح قائل گردند. در قرآن آیات زیادی آمده که به صلح توصیه می‌کند.
مفسران در توضیح این آیه گفته‌اند از آنجا که به هنگام امضای پیمان صلح غالباً افراد گرفتار تردید می‌شوند در قرآن به پیامبر(ص) دستور داده شده در قبول پیشنهاد صلح تردیدی به خود راه ندهند. امام علی(ع) با توجه به این آیه، در نامه‌ای به مالک اشتر نوشته است: «صلح پیشنهادی دشمن را رد مکن، ولی پس از صلح هوشیار باش.»
شناخت آیه
آیه ۶۱ سوره انفال در بیان این موضوع است که اگر کافران و کسانی که با مسلمانان جنگ دارند، به صلح گرایش پیدا کردند، مسلمانان نیز باید به صلح درآیند و به خدا توکل کنند.[۱] در ادامه آیه آمده که «توکل بر خدا کن که او شنوای داناست.» چون صلح در این آیه با کسانی است که ایمان ندارند و از این جهت به قول و قرار آنها اعتمادی نیست، خدا به مسلمانان گفته است که نترسید و به خدا توکل کنید و با آنها صلح کنید.[۲] مفسران در توضیح این آیه گفته‌اند از آنجا که به هنگام امضای پیمان صلح غالباً افراد گرفتار تردید می‌شوند در قرآن به پیامبر(ص) دستور داده شده در قبول پیشنهاد صلح تردیدی به خود راه ندهند و چنانچه شرائط آن عاقلانه و عادلانه باشد آن را بپذیرد و بر خدا توکل کند.[۳]
مفاد این آیه را لزوم میل به مسالمت و مصالحه دانسته‌اند در موردی که مشرکان به مسالمت و صلح قائل گردند.[۴] صاحب المیزان نوشته است اگر دشمن به صلح و روش مسالمت‌آمیز رغبت کرد پیامبر نیز باید به آن متمایل شود و به خدا توکل کند و نترسد از اینکه مبادا اموری پشت پرده باشد و او را غافلگیر کند چون خدا شنوا و دانا است؛ بلکه خداوند یاری نموده و کفایت می‌کند.[۵] گفته شده در پذیرش صلح، هم احتمال خطر و توطئه است و هم زخم زبان برخی دوستان، ولی باید بر خدا توکل کرد.[۶]
در تفاسیر ذیل این آیه گفته شده که اسلام جنگ‌طلب نیست و نباید از موضع قدرت، سوء استفاده کرد.[۷] این آیات مسلمانان را به صلح و سازش (نه تسلیم در مقابل ظلم) بر اساس حقوق متقابل و حفظ اصول دعوت می‌کند.[۸] شهید مطهری ذیل این آیه گفته است روح اسلام صلح است.[۹] امام علی(ع) به مالک اشتر می‌نویسد:[۱۰] صلح پیشنهادی دشمن را رد مکن، ولی پس از صلح هوشیار باش و از نیرنگ دشمن برحذر باش، چون گاهی نزدیکی دشمن، برای غافلگیر کردن است![۱۱]
متن و ترجمه آیه
| ﴿ | وَإِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا وَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ ۚ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ
و اگر به صلح گراییدند، تو [نیز] بدان گرای و بر خدا توکل نما که او شنوای داناست. انفال:۶۱ |
﴾ |
منسوخ‌نشدن آیه
برخی گفته‌اند این آیه با آیه ۵ سوره توبه منسوخ شده است؛ اما مفسران این نسخ را درست ندانسته‌اند؛ آیه ۵ سوره توبه درباره کفاری است که به فکر صلح نیستند و اینکه گفته‌اند که آیه ۶۱ سوره انفال با آیه ۲۹ سوره توبه نسخ شده است قابل قبول نیست؛ بلکه آیه سوره انفال حاکم بر آن است.[۱۲] طبرسی صاحب مجمع البیان نیز این آیه را منسوخ نمی‌داند.[۱۳]
ابن‌عباس این حکم را به آیه ۲۹ سورهٔ توبه و برخی به آیهٔ ۵ سورهٔ توبه منسوخ دانسته‌اند اما بیشتر مفسران آن را منسوخ ندانسته و از جمله دلائل منسوخ نبودن آن را این قرار داده‌اند که آیهٔ ۵ سورهٔ توبه در سال نهم از هجرت نزول یافته و آن را پیغمبر(ص) به مکه فرستاده و بعد از آن با اهل نجران مصالحه کرده است.[۱۴]
صلح با کفار
این آیه در رابطه با آیه ۱۹۰ از سوره بقره و آیه ۹۰ از سوره نساء می‌رساند که اسلام جنگ را و لو با کفار یک مسئله ابتدایی نمی‌داند و سعی دارد که جنگ واقع نشود، ظهور این آیه در آن است که: کفّار و مشرکان اگر پیشنهاد صلح و سازش کنند و در دین خود بمانند و پیمان عدم تعرض ببندند، لازم است آن را قبول کرد.[۱۵]
قرآن مشتمل بر آیات بسیاری درباره صلح است. برخی از این آیات، درباره روابط برادرانه میان مسلمانان است؛ چنان‌که برخی از آیات جنگ نیز درباره روابط خصومت‌آمیز میان مسلمانان است. اما آیات دیگر صلح ناظر به روابط مسلمانان با غیر مسلمانان است، خواه مشرکان و خواه اهل کتاب؛ هر چند در آیاتی چند، میان مفسّران درباره اختصاص آنها به مشرکان و اهل کتاب اختلاف نظر است.[۱۶] نمونه روشن صلح‌خواهی اسلام، صلح حدیبیه است که به رغم برخی مخالفت‌ها، پیامبر(ص) با مشرکان مکه قرارداد صلح امضا کرد.[۱۷]
منابع
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۷، ص۲۳۰.
- ↑ مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۹۰ش، ج۲۶، ص۳۱۸.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۷، ص۲۳۰.
- ↑ شهابی، محمود، ادوار فقه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۸۹.
- ↑ طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق، ج۹، ص۱۱۷.
- ↑ قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۴۸.
- ↑ قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۴۸.
- ↑ سبحانی، شیخ جعفر، منشور جاوید، قم، مؤسسه امام صادق (علیه السلام) ـ بی‌تا، ج۱۴، ص۴۰.
- ↑ مطهری، مرتضی، جهاد، تهران، صدرا، ص۳۸.
- ↑ نهج‌البلاغه، به تصحیح صبحي صالح، نامه ۵۳، قم، مركز البحوث الاسلاميه، ۱۳۷۴ش، ص۴۲۶.
- ↑ قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۴۸.
- ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۷۵ش، ج۴، ص۱۶۰.
- ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش، ج۴، ص۸۵۳.
- ↑ شهابی، محمود، ادوار فقه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۸۹.
- ↑ قرشی بنابی، تفسیر احسن الحدیث، ج۴، ص۱۵۹ و ۱۶۰.
- ↑ تقی‌زاده اکبری، علی، قوانین و مقررات جنگ و صلح در اسلام، تهران، زمزم هدایت وابسته به پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق(ع)، بی‌تا، ص۹۵.
- ↑ آخوندی، مصطفی، نظام دفاعی اسلام، بیجا، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بی‌تا، ص۴۵.