هیهات منا الذلة: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
{{درگاه|اندازه=گوچک|امام حسین|واژه‌ها}} | |||
'''هَیْهاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ'''، به‌معنای | '''هَیْهاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ'''، به‌معنای محال است تَن به ذلّت دهیم، تعبیری از [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] در روز عاشورا که آن را به‌عنوان یکی از شعارهای اصلی آزادگی و ظلم‌ستیزی در حادثه عاشورا به‌شمار برده‌اند.<ref>محدثی، جواد، پیام‌های عاشورا، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۶ش، ص۲۶.</ref> این عبارت در ضمن [[خطبه دوم امام حسین(ع) در روز عاشورا]] و در مقابل سپاه کوفه آمده است. امام(ع) در هنگام خواندن خطبه، برای اینکه صدایش بیشتر به گوش برسد بر شتری سوار شده بود.<ref>مطهری، مرتضی، پانزده گفتار، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۱.</ref> عبارت «هیهات منا الذلة» بخشی از آن خطبه است: | ||
{{ | [[پرونده:شعار هیهات منا الذلة امام حسین(ع).PNG|بندانگشتی|شعار «هیهات منا الذلة» امام حسین(ع)، اثر گرافیکی حامد امامی به خط کوفی مغربی|250x250پیکسل]] | ||
{{جعبه نقل قول | {{نقل قول|ألا و إنَّ الدَّعِیَّ ابنَ الدَّعِیِّ قَد رَکَزَ بَینَ اثنَتَینِ: بَینَ السَّلَّةِ وَ الذِّلَّةِ، و '''هَیهاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ'''، یَأبَی اللّه لَنا ذلِکَ و رَسولُهُ وَ المُؤمِنونَ، و حُجورٌ طابَت و حُجورٌ طَهُرَت، و اُنوفٌ حَمِیَّةٌ و نُفوسٌ أبِیَّةٌ، مِن أن تُؤثَرَ طاعَةُ اللِّئامِ عَلی مَصارِعِ الکِرامِ{{سخ}} | ||
| | هان! بی نَسَبِ پسر بی نَسَب، مرا میان دو چیز قرار داده است: بین شمشیر و ذلت. '''محال است تَن به ذلّت دهیم''' و خداوند آن را برای ما نمی‌پذیرد و نیز پیامبرش و مؤمنان و دامن‌هایی پاک و پاکیزه و جان‌هایی عزتمند و نَفْس‌هایی خوددار که اطاعت از فرومایگان را بر مرگی کریمانه، مقدّم نمی‌دارند.<ref>مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة، قم، انصاریان، چاپ سوم، ۱۳۸۴ ش/ ۱۴۲۶ق، ص۱۶۶.</ref>}} | ||
}} | |||
محققان این عبارت را نشانه‌ای از حماسی‌بودن رخداد عاشورا قلمداد کرده‌اند؛<ref>مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۴۱.</ref> حماسه‌ای که درورنمایه آن آزادی، آزادگی و تن به ذلت ندادن در مقابل ظالمان است.<ref>محدثی، پیام‌های عاشورا، ص۲۶.</ref> برخی دیگر از محققان، شعار «هیهات منا الذلة» در روز عاشورا را | {{جعبه نقل قول|<small>مرتضی مطهری:</small> جمله معروف «هیهات منا الذله» عجیب است و از آن جمله‌هایی است که تا دامنه قیامت از آن حرارت و نور می‌تابد، حماسه و کرامت و عزت و شرافت نفس می‌بارد.<ref>مطهری، مرتضی، فلسفه اخلاق، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۲ش، ص۱۵۲.</ref>}} | ||
محققان این عبارت را نشانه‌ای از حماسی‌بودن رخداد عاشورا قلمداد کرده‌اند؛<ref>مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۴۱.</ref> حماسه‌ای که درورنمایه آن آزادی، آزادگی و تن به ذلت ندادن در مقابل ظالمان است.<ref>محدثی، پیام‌های عاشورا، ص۲۶.</ref> برخی دیگر از محققان، شعار «هیهات منا الذلة» در روز عاشورا را نمایان‌گر عظمت روح، نیت و همت [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] دانسته‌اند؛ زیرا در حالی از او صادر شده که در محاصره دشمن بود و حتی آب و نان از او و زنان و کودکانش دریغ شده بود و گرامی‌ترین عزیزانش، از قبیل پسر، برادر، برادرزادگان و دوستان مخلصش، در خطر کشته‌شدن قرار داشتند.<ref>فاضل لنکرانی، محمد، پاسداران وحی، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، ۱۳۸۷ش، ص۲۷۶.</ref> | |||
[[مرتضی مطهری]] شعار «هیهات منا الذلة» امام حسین(ع) را معرف روح نهضت عاشورا دانسته است.<ref>مطهری، حماسه حسینی، ج۱، | [[مرتضی مطهری]] شعار «هیهات منا الذلة» امام حسین(ع) را معرف روح نهضت عاشورا دانسته است.<ref>مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۱۸۲–۱۸۳.</ref> او معتقد است که این شعار پیام [[شهادت|شهید]] است و معیاری پیش چشم همه آزادگان جهان تا انتهای تاریخ است تا صداقت شهید را دریابند و حقانیت راه او را، که راه آزادی و آزادگی است، تصدیق کنند.<ref>مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۱۴۵.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | |||
*[[خطبه دوم امام حسین(ع) در روز عاشورا]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۵: | ||
| تغییر مسیر =شد | | تغییر مسیر =شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = شد | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت =ج | | اولویت =ج | ||
| خط ۳۸: | خط ۴۱: | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
[[رده:درگاه امام حسین(ع)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۷
سؤال
جمله «هیهات منا الذلة» به چه معناست و از کیست؟
درگاه‌ها
هَیْهاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ، به‌معنای محال است تَن به ذلّت دهیم، تعبیری از امام حسین(ع) در روز عاشورا که آن را به‌عنوان یکی از شعارهای اصلی آزادگی و ظلم‌ستیزی در حادثه عاشورا به‌شمار برده‌اند.[۱] این عبارت در ضمن خطبه دوم امام حسین(ع) در روز عاشورا و در مقابل سپاه کوفه آمده است. امام(ع) در هنگام خواندن خطبه، برای اینکه صدایش بیشتر به گوش برسد بر شتری سوار شده بود.[۲] عبارت «هیهات منا الذلة» بخشی از آن خطبه است:
.PNG)
| « | ألا و إنَّ الدَّعِیَّ ابنَ الدَّعِیِّ قَد رَکَزَ بَینَ اثنَتَینِ: بَینَ السَّلَّةِ وَ الذِّلَّةِ، و هَیهاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ، یَأبَی اللّه لَنا ذلِکَ و رَسولُهُ وَ المُؤمِنونَ، و حُجورٌ طابَت و حُجورٌ طَهُرَت، و اُنوفٌ حَمِیَّةٌ و نُفوسٌ أبِیَّةٌ، مِن أن تُؤثَرَ طاعَةُ اللِّئامِ عَلی مَصارِعِ الکِرامِ هان! بی نَسَبِ پسر بی نَسَب، مرا میان دو چیز قرار داده است: بین شمشیر و ذلت. محال است تَن به ذلّت دهیم و خداوند آن را برای ما نمی‌پذیرد و نیز پیامبرش و مؤمنان و دامن‌هایی پاک و پاکیزه و جان‌هایی عزتمند و نَفْس‌هایی خوددار که اطاعت از فرومایگان را بر مرگی کریمانه، مقدّم نمی‌دارند.[۳] |
» |
مرتضی مطهری: جمله معروف «هیهات منا الذله» عجیب است و از آن جمله‌هایی است که تا دامنه قیامت از آن حرارت و نور می‌تابد، حماسه و کرامت و عزت و شرافت نفس می‌بارد.[۴]
محققان این عبارت را نشانه‌ای از حماسی‌بودن رخداد عاشورا قلمداد کرده‌اند؛[۵] حماسه‌ای که درورنمایه آن آزادی، آزادگی و تن به ذلت ندادن در مقابل ظالمان است.[۶] برخی دیگر از محققان، شعار «هیهات منا الذلة» در روز عاشورا را نمایان‌گر عظمت روح، نیت و همت امام حسین(ع) دانسته‌اند؛ زیرا در حالی از او صادر شده که در محاصره دشمن بود و حتی آب و نان از او و زنان و کودکانش دریغ شده بود و گرامی‌ترین عزیزانش، از قبیل پسر، برادر، برادرزادگان و دوستان مخلصش، در خطر کشته‌شدن قرار داشتند.[۷]
مرتضی مطهری شعار «هیهات منا الذلة» امام حسین(ع) را معرف روح نهضت عاشورا دانسته است.[۸] او معتقد است که این شعار پیام شهید است و معیاری پیش چشم همه آزادگان جهان تا انتهای تاریخ است تا صداقت شهید را دریابند و حقانیت راه او را، که راه آزادی و آزادگی است، تصدیق کنند.[۹]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ محدثی، جواد، پیام‌های عاشورا، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۶ش، ص۲۶.
- ↑ مطهری، مرتضی، پانزده گفتار، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۱.
- ↑ مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة، قم، انصاریان، چاپ سوم، ۱۳۸۴ ش/ ۱۴۲۶ق، ص۱۶۶.
- ↑ مطهری، مرتضی، فلسفه اخلاق، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۲ش، ص۱۵۲.
- ↑ مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۴۱.
- ↑ محدثی، پیام‌های عاشورا، ص۲۶.
- ↑ فاضل لنکرانی، محمد، پاسداران وحی، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، ۱۳۸۷ش، ص۲۷۶.
- ↑ مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۱۸۲–۱۸۳.
- ↑ مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۱۴۵.