هدف از مباحث علمی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
با وجود تاکید بر اینکه قرآن برای هدایت انسان‌ها به‌سوی خداوند نازل شده، بعضی از آیات قرآن به مباحث علمی پرداخته‌اند؛ هدف از وجود آیات علمی در قرآن کریم چیست؟
با وجود تاکید بر اینکه قرآن برای هدایت انسان‌ها به‌سوی خداوند نازل شده، بعضی از آیات قرآن به مباحث علمی پرداخته‌اند؛ هدف از وجود آیات علمی در قرآن کریم چیست؟
خط ۷: خط ۵:


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
دربارهٔ اهداف آیات و مسائل علمی قرآن، سه نظریه وجود دارد:
اهداف سه‌گانه‌ای برای مباحث علمی قرآن ذکر شده است: یک) هدف از نزول قرآن هدایت بشر بوده و مباحث علمی نیز در این راستا بوده است. دو) بیان مباحث علمی یکی از اهداف اصلی قرآن است. سه) مباحث علمی به شیوه سمبلیک بوده و ناظر به عالم واقعی و خارجی نیست.
 
هدف اول نزدیک‌ترین هدف به آنچه در قرآن بیان شده، معرفی شده است.


* هدف اصلی قرآن، بیان مسائل علمی آن است و همهٔ علوم و معارف بشری در قرآن وجود دارد؛ همان‌طور که قرآن می‌فرماید: {{قرآن|نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ| سوره = نمل| آیه = ۸۹| ترجمه = قرآن بیان‌کننده همه چیز است.}}
== اهداف مباحث علمی در قرآن ==


* هدف اصلی قرآن هدایت بشر است، اما در راستای این هدف می‌توان از اشارات علمی نیز استفاده نمود؛ بدین صورت که پیامبر(ص) می‌فرماید: {{قرآن|تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ}} است، پیامبر اسلام(ص) وقتی که طبق آیهٔ شریفه می‌فرماید: خداوند قرآنی بر ما نازل کرده که بیان کنندهٔ همه چیز است، مرادش بیان همهٔ چیزهایی است که مربوط به دین، در راستای هدف قرآن و هدایت بشر می‌باشد. استفاده از آیاتِ علمی نیز در راستای همین هدف است؛ مثلاً در آیهٔ {{قرآن|اللَّهُ الَّذِی رَفَعَ السَّماواتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها ثُمَّ اسْتَوی عَلَی الْعَرْشِ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ کُلٌّ یَجْرِی لِأَجَلٍ مُسَمًّی| سوره = رعد| آیه = ۲}} مسائل مختلفی را مطرح می‌کند؛ بعد در آیهٔ {{قرآن|وَ هُوَ الَّذِی مَدَّ الْأَرْضَ| سوره = رعد| آیه = ۳}} مسائل مربوط به این‌که آسمان‌ها را بدون ستون برافراشتیم که عدّه‌ای به نیروی جاذبه حمل کردند و نیز مسئلهٔ حرکت خورشید و ماه، مسئلهٔ زمین و کوه‌ها را مطرح می‌کند و بعد می‌فرماید: {{قرآن|إِنَّ فِی ذلِکَ لآیاتٍ لِقَوْمٍ یتَفَکَّرُون
* هدف اصلی قرآن [[هدایت بشر]] است، اما در راستای این هدف می‌توان از اشارات علمی نیز استفاده نمود؛ وقتی قرآن می‌فرماید: {{قرآن|وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ|ترجمه= ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر همه چیز|سوره=نحل|آیه=۸۹}} مراد بیان همه چیزهایی است که مربوط به دین، در راستای هدف قرآن و هدایت بشر می‌باشد. استفاده از آیاتِ علمی نیز در راستای همین هدف است؛ مثلا در آیه {{قرآن|اللَّهُ الَّذِی رَفَعَ السَّماواتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها ثُمَّ اسْتَوی عَلَی الْعَرْشِ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ کُلٌّ یَجْرِی لِأَجَلٍ مُسَمًّی| سوره = رعد| آیه = ۲}} مسائل مختلفی از جمله برافراشته شدن بدون ستون آسمان‌ها را بیان می‌کند که عدّه‌ای به نیروی جاذبه حمل کردند و نیز مسئله حرکت خورشید و ماه را مطرح می‌کند. در آخر به یقین رسیدن را یکی از اهداف بیان مسایل علمی می‌داند: {{قرآن|لَعَلَّکُمْ بِلِقاءِ رَبِّکُمْ تُوقِنُونَ|ترجمه = این نشان‌ها برای این است که شما به لقاء پروردگارتان در قیامت ایمان پیدا کنید.| سوره = رعد| آیه = ۲| }} در آیه بعد اندیشیدن در خلقت آسمان و زمین و ... را هدف بیان این مسایل می‌داند: {{قرآن|إِنَّ فِی ذلِکَ لآیاتٍ لِقَوْمٍ یتَفَکَّرُون| ترجمه = این‌ها برای این است که شما تفکر کنید و از نشانه‌های خداوند به وجودش پی ببرید| سوره = رعد| آیه = ۳}}
| سوره = رعد
پس اشارات علمی قرآن، در راستای هدف اصلیِ هدایت بشر به سوی خدا، دین و قیامت است.
| آیه = ۳
| ترجمه = این‌ها برای این است که شما تفکر کنید و از نشانه‌های خداوند به وجودش پی ببرید
}} همچنین در آیهٔ دیگر می‌فرماید: {{قرآن|لَعَلَّکُمْ بِلِقاءِ رَبِّکُمْ تُوقِنُونَ| سوره = رعد| آیه = ۲| ترجمه = این نشان‌ها برای این است که شما به لقاء پروردگارتان در قیامت ایمان پیدا کنید.}} پس اشارات علمی قرآن، در راستای هدف اصلیِ هدایت بشر به سوی خدا، دین و قیامت است.


* اشارات علمی قرآن به نحو سمبلیک و بر اساس فرهنگ زمان مطرح شده است. در قرآن این اشارات علمی، حالت معرفت‌شناختی یا حالت سمبلیک دارد و ناظر به عالم خارج نیست.
* بیان مسائل علمی هدف اصلی است؛ زیرا همه علوم و معارف مورد نیاز بشر در قرآن وجود دارد. مسایل علمی نیز یکی از نیازهای اجتماعی می‌باشد: {{قرآن|نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ| ترجمه = قرآن بیان‌کننده همه چیز است.|سوره = نحل| آیه = ۸۹| }}


به عقیدهٔ ما این دیدگاه صحیح نیست؛ زیرا اگر قرآن صحبت از علم می‌کند، در حقیقت قصد گسترش معرفت بشر و توضیح خارج و واقعیت خارجی را دارد، در حدی که پیش‌گویی‌های علمی‌اش، اعجاز علمی به شمار می‌آید. پس در حقیقت، هدف اصلی قرآن هدایت بشر است و باید از اشارات علمی قرآن استفاده کرد.
* اشارات علمی قرآن به نحو سمبلیک و بر اساس فرهنگ زمان مطرح شده است. در قرآن این اشارات علمی، حالت [[معرفت‌شناختی معرفت‌شناسی|معرفت‌شناختی]] یا حالت سمبلیک دارد و ناظر به عالم خارج نیست. این دیدگاه صحیح نیست؛ زیرا اگر قرآن صحبت از علم می‌کند، در حقیقت قصد گسترش معرفت بشر و توضیح واقعیت خارجی را دارد، در حدی که پیش‌گویی‌های علمی‌، [[اعجاز علمی]] به شمار می‌آید. بنابراین، هدف اصلی قرآن هدایت بشر است و باید از اشارات علمی قرآن استفاده کرد.


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =
  | شاخه اصلی = تفسیر
|شاخه فرعی۱ =
| شاخه فرعی۱ = روش‌ها و مبانی تفسیری
|شاخه فرعی۲ =
| شاخه فرعی۲ = تفسیر علمی
|شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه = شد
  | تیترها =
  | تیترها = شد
  | ویرایش =
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
| بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت = ج
  | کیفیت =
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۵۸

سؤال

با وجود تاکید بر اینکه قرآن برای هدایت انسان‌ها به‌سوی خداوند نازل شده، بعضی از آیات قرآن به مباحث علمی پرداخته‌اند؛ هدف از وجود آیات علمی در قرآن کریم چیست؟


اهداف سه‌گانه‌ای برای مباحث علمی قرآن ذکر شده است: یک) هدف از نزول قرآن هدایت بشر بوده و مباحث علمی نیز در این راستا بوده است. دو) بیان مباحث علمی یکی از اهداف اصلی قرآن است. سه) مباحث علمی به شیوه سمبلیک بوده و ناظر به عالم واقعی و خارجی نیست.

هدف اول نزدیک‌ترین هدف به آنچه در قرآن بیان شده، معرفی شده است.

اهداف مباحث علمی در قرآن

  • هدف اصلی قرآن هدایت بشر است، اما در راستای این هدف می‌توان از اشارات علمی نیز استفاده نمود؛ وقتی قرآن می‌فرماید: ﴿وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ؛ ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر همه چیز(نحل:۸۹) مراد بیان همه چیزهایی است که مربوط به دین، در راستای هدف قرآن و هدایت بشر می‌باشد. استفاده از آیاتِ علمی نیز در راستای همین هدف است؛ مثلا در آیه ﴿اللَّهُ الَّذِی رَفَعَ السَّماواتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها ثُمَّ اسْتَوی عَلَی الْعَرْشِ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ کُلٌّ یَجْرِی لِأَجَلٍ مُسَمًّی(رعد:۲) مسائل مختلفی از جمله برافراشته شدن بدون ستون آسمان‌ها را بیان می‌کند که عدّه‌ای به نیروی جاذبه حمل کردند و نیز مسئله حرکت خورشید و ماه را مطرح می‌کند. در آخر به یقین رسیدن را یکی از اهداف بیان مسایل علمی می‌داند: ﴿لَعَلَّکُمْ بِلِقاءِ رَبِّکُمْ تُوقِنُونَ؛ این نشان‌ها برای این است که شما به لقاء پروردگارتان در قیامت ایمان پیدا کنید.(رعد:۲) در آیه بعد اندیشیدن در خلقت آسمان و زمین و ... را هدف بیان این مسایل می‌داند: ﴿إِنَّ فِی ذلِکَ لآیاتٍ لِقَوْمٍ یتَفَکَّرُون؛ این‌ها برای این است که شما تفکر کنید و از نشانه‌های خداوند به وجودش پی ببرید(رعد:۳)

پس اشارات علمی قرآن، در راستای هدف اصلیِ هدایت بشر به سوی خدا، دین و قیامت است.

  • بیان مسائل علمی هدف اصلی است؛ زیرا همه علوم و معارف مورد نیاز بشر در قرآن وجود دارد. مسایل علمی نیز یکی از نیازهای اجتماعی می‌باشد: ﴿نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ؛ قرآن بیان‌کننده همه چیز است.(نحل:۸۹)
  • اشارات علمی قرآن به نحو سمبلیک و بر اساس فرهنگ زمان مطرح شده است. در قرآن این اشارات علمی، حالت معرفت‌شناختی یا حالت سمبلیک دارد و ناظر به عالم خارج نیست. این دیدگاه صحیح نیست؛ زیرا اگر قرآن صحبت از علم می‌کند، در حقیقت قصد گسترش معرفت بشر و توضیح واقعیت خارجی را دارد، در حدی که پیش‌گویی‌های علمی‌، اعجاز علمی به شمار می‌آید. بنابراین، هدف اصلی قرآن هدایت بشر است و باید از اشارات علمی قرآن استفاده کرد.

منابع