آگاهی امام حسین(ع) از سرانجام قیام: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۲۹

سؤال

آیا امام حسین(ع) از فرجام قیامش آگاه بود؟

درگاه‌ها

امام حسین(ع) براساس روایات و نقل‌های تاریخی از سرانجام قیامش آگاهی داشت.^[۱] علامه امینی بخشی از این نقل‌ها را در کتاب «سیرتنا و سنتنا» جمع‌آوری کرده است.^[۱] امام حسین(ع) می‌دانست شرایط تأسیس حکومت اسلامی فراهم نیست و در این قیام، او و یارانش شهید خواهند شد:

امام حسین(ع) به عبدالله بن زبیر در مکه فرمود: به خدا سوگند اگر من در هر پناهگاهی باشم، مرا بیرون می‌آورند، تا مقصود خود را انجام دهند. به خدا سوگند! در ستم بر من زیاده‌روی کنند.^[۲]
امام حسین(ع): به خدا سوگند! مرا رها نمی‌کنند تا خون قلبم را بیرون آورند؛ پس وقتی چنین کردند، خداوند کسی را از آنان بر آن‌ها مسلط سازد که آن‌ها را ذلیل کند.^[۳]
امام حسین(ع) در مکه فرمودند: من پیامبر خدا را در خواب دیدم، به من دستوری داد که برای اجرای آن می‌روم.^[۴]

این نوع روایات در منابع اهل سنت نیز وجود دارد.^[۱]

امام حسین(ع) با اینکه از سرانجام خود اطلاع داشت به این جهت که اسلام را در خطر می‌دانست، ترسی از کشته شدن نشان نداد. هدف امام از قیام، نپذیرفتن حکومت یزید، رفع انحرافات فکری و احیاء دین بود. امام در وصیتی به برادرش محمد بن‌ حنفیه فرمود: من از روی خودخواهی، سرمستی، گردنکشی، فساد و ظلم خارج نشده‌ام. من برای اصلاح در امت جدّم رسول خدا(ص) قیام کردم و اراده دارم که امر به معروف و نهی از منکر کنم.^[۵]

منابع

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه(ع) ، انتشارات انصاریان، چاپخانه نگین، چاپ پنجم، صفحه ۲۱۸. به نقل از عبرات المصطفین، محمودی، محمد باقر، جلد ۱.
↑ الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۳۹، ابن اثیر، نشر دار صادر، دار بیروت، سال ۱۳۸۵ هـ ق.
↑ الارشاد، شیخ مفید، ج۲، ص۷۸ ، انتشارات علمیه اسلامیه، مترجم، سید هاشم رسولی محلاتی
↑ تاریخ طبری، جلد ۴، صفحه ۲۹۱ و ترجمه الامام حسین(ع) صفحه ۲۰۲.
↑ بحارالانوار، تهران، ج۴۴، ص۳۲۹.

[:0-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه(ع) ، انتشارات انصاریان، چاپخانه نگین، چاپ پنجم، صفحه ۲۱۸. به نقل از عبرات المصطفین، محمودی، محمد باقر، جلد ۱.

[2] الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۳۹، ابن اثیر، نشر دار صادر، دار بیروت، سال ۱۳۸۵ هـ ق.

[3] الارشاد، شیخ مفید، ج۲، ص۷۸ ، انتشارات علمیه اسلامیه، مترجم، سید هاشم رسولی محلاتی

[4] تاریخ طبری، جلد ۴، صفحه ۲۹۱ و ترجمه الامام حسین(ع) صفحه ۲۰۲.

[5] بحارالانوار، تهران، ج۴۴، ص۳۲۹.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{شروع متن}}
-{{شاخه
- | شاخه اصلی = کلام
- |شاخه فرعی۱ = امامت خاصه
- |شاخه فرعی۲ = امام حسین(ع)
- |شاخه فرعی۳ =
-}}
 {{سوال}}
-آيا امام حسين(ع) از فرجام قیامش آگاه بود؟ اصولاً دايره علم غيب امام تا كجاست؟
+آیا امام حسین(ع) از فرجام قیامش آگاه بود؟
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
+{{درگاه|امام حسین}}
+[[امام حسین(ع)]] براساس روایات و نقل‌های تاریخی از سرانجام قیامش آگاهی داشت.<ref name=":0">جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه(ع) ، انتشارات انصاریان، چاپخانه نگین، چاپ پنجم، صفحه ۲۱۸. به نقل از عبرات المصطفین، محمودی، محمد باقر، جلد ۱.</ref> [[علامه امینی]] بخشی از این نقل‌ها را در کتاب «سیرتنا و سنتنا» جمع‌آوری کرده است.<ref name=":0" />  امام حسین(ع) می‌دانست شرایط تأسیس [[حکومت اسلامی]] فراهم نیست و در این قیام، او و یارانش شهید خواهند شد:
-==دایره علم غیب امام(ع)==
+* امام حسین(ع) به [[عبدالله بن زبیر]] در [[مکه]] فرمود: به خدا سوگند اگر من در هر پناهگاهی باشم، مرا بیرون می‌آورند، تا مقصود خود را انجام دهند. به خدا سوگند! در ستم بر من زیاده‌روی کنند.<ref>الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۳۹، ابن اثیر، نشر دار صادر، دار بیروت، سال ۱۳۸۵ هـ ق.</ref>
-[[امام معصوم]] علاوه بر علم عادي كه براي نوع بشر قابل تحصيل است از [[علم لدني]] و خدادادي (علم غيب) نيز بهره مند است. امام به حسب بالا بودن رتبه وجودي و به لطف و اذن الهي به سرچشمه [[علم خداوند]] متصل است و از حقايق و حوادث عالم، آگاه مي باشد. [[امام رضا(ع)]] در ضمن حديثي مفصل درباره امامت فرمودند:«هنگامي كه خداوند متعال كسي را به عنوان امام براي مردم بر مي گزيند به او سعه صدر، عطا مي كند، چشمه هاي حكمت را در دلش قرار مي دهد و علم را به وي الهام مي كند تا براي جواب از هيچ سؤالي در نماند و در تشخيص حق، سرگردان نشود پس او معصوم و مورد تأييد و توفيق الهي بوده و از خطاها و لغزش ها در امان خواهد بود ...».<ref>اصول كافي، جلد ۱، صفحه ۲۰۳-۱۹۸.</ref>
+* امام حسین(ع): به خدا سوگند! مرا رها نمی‌کنند تا خون قلبم را بیرون آورند؛ پس وقتی چنین کردند، خداوند کسی را از آنان بر آن‌ها مسلط سازد که آن‌ها را ذلیل کند.<ref>الارشاد، شیخ مفید، ج۲، ص۷۸ ، انتشارات علمیه اسلامیه، مترجم، سید هاشم رسولی محلاتی</ref>
+*امام حسین(ع) در [[مکه]] فرمودند: من پیامبر خدا را در خواب دیدم، به من دستوری داد که برای اجرای آن می‌روم.<ref>تاریخ طبری، جلد ۴، صفحه ۲۹۱ و ترجمه الامام حسین(ع) صفحه ۲۰۲.</ref>
-[[خداوند]] متعال در [[سوره جن]] مي فرمايد: {{قرآن|عالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلى غَيْبِهِ أَحَداً إِلاَّ مَنِ ارْتَضى مِنْ رَسُولٍ ...}}<ref>جن/ ۲۶ و ۲۷.</ref> «او  داناي عالم غيب است و هيچ كس بر عالم غيب او آگاه نيست مگر آن كس كه از رسولان، برگزيده است ...
+این نوع روایات در منابع [[اهل سنت]] نیز وجود دارد.<ref name=":0" />
-امام رضا(ع) در تفسير اين آيه فرمودند: «پس رسول الله - صلي الله عليه و آله و سلم ـ نزد خداوند برگزيده است و ما اهل البيت، وارثان همان رسولي هستيم كه خداوند او را از آن چه از غيبش بخواهد، آگاه مي گرداند. پس آن چه گذشته و آن چه تا قيامت اتفاق خواهد افتاد را مي دانيم». پس پيامبر اكرم(ص)، آن را به وسيله ‌وحي از خداوند دريافت مي كند و ائمه بواسطه وراثت از پيامبر اكرم(ص) این علوم را دریافت می کنند.<ref>طباطبائي، سيد محمد حسين، الميزان، بيروت، ألاعلمي، چاپ ۲، ۱۳۹۴ هـ ، ج۲۰، ص۵۳ و ۵۹ (با تصرف).</ref>
+امام حسین(ع) با اینکه از سرانجام خود اطلاع داشت به این جهت که اسلام را در خطر می‌دانست، ترسی از کشته شدن نشان نداد. هدف امام از قیام، نپذیرفتن حکومت یزید، رفع انحرافات فکری و احیاء دین بود. امام در وصیتی به برادرش [[محمد بن‌ حنفیه]] فرمود: من از روی خودخواهی، سرمستی، گردنکشی، فساد و ظلم خارج نشده‌ام. من برای اصلاح در امت جدّم رسول خدا(ص) قیام کردم و اراده دارم که [[امر به معروف و نهی از منکر]] کنم.<ref>بحارالانوار، تهران، ج۴۴، ص۳۲۹.</ref>{{پایان پاسخ}}
-[[امام باقر(ع)]] در تفسير اين آيه {{قرآن|إِلاَّ مَنِ ارْتَضى مِنْ رَسُولٍ فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ رَصَداً}}<ref>جن/ ۲۷.</ref> فرمودند: «رصد» يعني يا دگيري از نبي و قول خداوند «من بين يديه» يعني در قلب پيامبر، الهام را القاء مي كند تا اين كه نبي بداند رسالت هاي پروردگارش را ابلاغ كرده و علي - عليه السلام ـ احاطه دارد بر آن چه از علم نزد پيامبر، موجود است.
-امام باقر(ع) در توضيح {{قرآن|واحصي كل شيء عدداً}}<ref>جن/۲۸</ref> فرمودند: علم گذشته و آينده تا روز قيامت نزد معصوم مي باشد حتي هر انساني را با اسم و نسب مي شناسد و اين كه چه كسي به مرگ طبيعي مي ميرد و چه كسي كشته مي شود و اين كه چه كسي اهل بهشت و چه كسي اهل آتش مي باشد.<ref>رجب برسي، حافظ، مشارق انودر القين، انتشارات شريف رضي، ۱۴۲۲ هجري، ص۲۶۷، ج۱.</ref>
-در روايتي از [[امام صادق(ع)]] آمده است: «امامي كه نداند چه مصيبتي به او مي رسد و كار او به كجا مي انجامد حجت خدا بر بندگانش نخواهد بود.»<ref>اصول كافي، جلد ۱، صفحه ۲۵۸.</ref>
-بنابراين ائمه(ع) علاوه بر علم معمولي به اذن پروردگار از علم غيب نيز برخوردارند و از همه چيز آگاهي دارند و گذشته و آينده را مي دانند و در روايتي از امام صادق(ع) آمده است كه فرمود: «علم گذشته و آينده تا روز قيامت نزد ما اهل بیت است»<ref>خصيبي، ابي عبدالله، الهدايه الكبري، صفحه ۲۳۸، بيروت،مؤسسه البلاغ، چهارم، ۱۴۱۱ قمري.</ref>
-==آگاهی امام حسین از فرجام قیام کربلا==
-با اين بيان هرگز نمي توان گفت [[امام حسين(ع)]] از فرجام قیام [[کربلا]]، آگاه نبود بلكه به يقين امام حسين(ع) بيشتر از هر کس از فرجام آگاه بوده است. استاد رسول جعفريان در اين باره مي نويسد: «از مسائلي كه در بُعد تاريخي حماسه عقيدتي كربلا، سهم به سزايي دارد، مسأله «غيب» است. ... در اين زمينه روايات بسياري وجود دارد كه در بيشتر آن ها آمده است كه [[رسول خدا(ص)]] از شهادت امام حسين(ع) خبر داده بودند. علامه اميني بخشي از اين نقل ها را در كتاب «سيرتنا و سنتنا» فراهم آورده اند. كتاب هاي [[اهل سنت]] مملو از اين اخبار و آثار است.<ref>جعفريان، رسول، حيات فكري و سياسي امامان شيعه(ع) ، انتشارات انصاريان، چاپخانه نگين، چاپ پنجم، صفحه ۲۱۸. به نقل از عبرات المصطفين، محمودي، محمد باقر، جلد ۱.</ref>
-علاوه بر اين روايات، اخباري نقل شده است كه به صراحت يا اشاره، از علم امام حسين(ع) به وقوع [[حادثه كربلا]] قبل از اتفاق افتادن آن، خبر داده است.
-در روايتي آمده است كه امام(ع) در شبي قبل از آن كه از [[مدينه]] به سوي [[مكه]] حرکت كنند، بر سر قبر رسول الله(ص) آمدند، پس از آن كه كنار قبر خوابشان برد، در خواب پيامبر(ص) و جمعي از [[ملائكه]] را ديدند، پيامبر(ص) او را در آغوش گرفته و بدو فرمودند: «اي حسين! مي بينيم كه به زودي به دست گروهي از امّت من در كربلا تشنه كشته خواهي شد.... »<ref>ابن سعد، طبقات الکبری، صفحه ۱۶۱-۱۵۴، به نقل از ترجمه الامام الحسين(ع).</ref>.
-در خبر ديگري آمده است، كه امام حسين(ع) در مكه فرمودند : «من جدّم را در خواب ديدم، به من دستوري داد كه براي اجراي آن مي روم. امام در نامه اي براي سعيد بن عاص، با ا ستناد به همين خواب، نوشتند: «تو را از نكته اي آگاه كنم كه من جد خود را در خواب ديده ام. او به من خبري داده كه من به دنبال آن هستم.<ref>تاريخ طبري، جلد ۴، صفحه ۲۹۱ و ترجمه الامام حسين(ع) صفحه ۲۰۲.</ref>در روايت ديگري آمده است كه چون امام به كربلا رسيد، فرمود پدرم در حين رفتن به صفّين از اين جا عبور كرد كه من با او بودم. اسم اين محل را پرسيد و به او گفتند، فرمود: اين جا محل فرود آن ها و ريختن خون هایشان است. در اين باره از او پرسش كردند، گفت: جمعي از اهل بيت در اين جا فرود خواهند آمد.<ref>تاریخ طبری، ج4، ص291، به نقل از اخبار الطوال، صفحه ۲۵۳.</ref>
-{{پایان پاسخ}}
-{{مطالعه بیشتر}}
-==مطالعه بيشتر==
-۱. راه و راهنما شناسي، تأليف آيت الله مصباح يزدي.
-۲. بررسي مسائل کلي امامت تاليف ابراهيم اميني ـ (قسمت علم امام(ع))
-{{پایان مطالعه بیشتر}}
-==منابع==
-<references />
+== منابع ==
+{{پانویس|۲}}
+{{شاخه
+| شاخه اصلی =تاریخ
+|شاخه فرعی۱ =تاریخ و سیره معصومان
+|شاخه فرعی۲ =امام حسین(ع)
+| شاخه فرعی۳ =
+}}
 {{تکمیل مقاله
   | شناسه = -
@@ خط ۵۲: / خط ۲۸: @@
   | ویرایش = شد
   | لینک‌دهی = شد
   | ناوبری =
-  | نمایه =
+  | نمایه = شد
   | تغییر مسیر = شد
-  | بازبینی =
+ | ارجاعات =
-  | تکمیل =
+  | بازبینی نویسنده =
+ | ارزیابی کمی =شد
+  | تکمیل =
   | اولویت = ب
   | کیفیت = ب
 }}
 {{پایان متن}}
+[[رده:علم غیب]]
+[[رده:کربلا]]
+[[رده:درگاه امام حسین(ع)]]