ریحانة النبی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۷

سؤال

آیا ریحانه لقب حضرت فاطمه(س) است؟ این لقب به چه معنا است؟ آیا روایتی در این باره وجود دارد؟

درگاه‌ها

قطعه خوشنویسی، اثر محمد المشرفاوی.

رَیْحانَةُ النَّبی یا ریحانةُ رسولِ الله از صفت‌های حضرت فاطمه(س)^[۱] و به معنای گل خوشبوی پیامبر(ص) یا رزق و روزی پیامبر دانسته شده است.^{^{[نیازمند منبع]}} در روایتی امام علی(ع)، حضرت فاطمه را بهترین دختر و ریحانه‌ رسول خدا دانسته است.^[۲] در یکی از زیارت‌های امام حسین(ع)، خطاب به او گفته شده است: «السَّلَامُ عَلَیْکَ... (یا) ابْنُ رَیْحَانَةِ رَسُولِ اللَّه؛ سلام بر تو... (ای) فرزند ریحانه رسول خدا».‏^[۳]

لغت‌شناسان واژه ریحانة را به معنای «روزی» و «چیزی که بوی خوش دارد» دانسته‌اند.^[۴] ابن‌اثیر جزری، محدث شافعی‌مذهب در کتاب «النهایةُ فی غریبِ الحدیثِ و الاثر»، معتقد است فرزند به دلیل رزق و روزی بودنِ او، ریحان نامیده شده است.^[۵]

منابع

↑ کافی، محمدمهدی، شمیم سیب بهشت، قم، پیام امام هادی(ع)، ۱۳۸۸ش، ص۱۹۴.
↑ شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۸.
↑ شهید اول، محمد، المزار، قم، مدرسه امام مهدی، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ص۱۴۵.
↑ راغب اصفهانی، حسین، مفردات الفاظ القرآن‏، بیروت، دار القلم، چاپ اول، ۱۴۱۲ق، ص۳۷۰؛ ابن اثیر جزری، مبارک، النهایه فی غریب الحدیث و الأثر، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۲۸۸.
↑ ابن اثیر جزری، مبارک، النهایه فی غریب الحدیث و الأثر، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۳۶۷ش، ج۲ ص۲۸۸.

[1] کافی، محمدمهدی، شمیم سیب بهشت، قم، پیام امام هادی(ع)، ۱۳۸۸ش، ص۱۹۴.

[2] شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۸.

[3] شهید اول، محمد، المزار، قم، مدرسه امام مهدی، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ص۱۴۵.

[4] راغب اصفهانی، حسین، مفردات الفاظ القرآن‏، بیروت، دار القلم، چاپ اول، ۱۴۱۲ق، ص۳۷۰؛ ابن اثیر جزری، مبارک، النهایه فی غریب الحدیث و الأثر، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۲۸۸.

[5] ابن اثیر جزری، مبارک، النهایه فی غریب الحدیث و الأثر، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۳۶۷ش، ج۲ ص۲۸۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-در مورد اطلاق اسم یا صفت «ریحانه» به حضرت زهرا (سلام الله علیها) نیز، ابتدا مناسب است از باب مقدمه بدانیم که این واژه در نگاه اهل لغت در چند معنا استعمال شده است. راغب در مفرادت در معنای این کلمه می‌نویسد: «فَالرَّیْحَانُ‏: ما له رَائِحَه، و قیل رزق، ثمّ یقال للحبّ المأکول ریحان<ref>راغب اصفهانی، حسین، مفردات ألفاظ القرآن‏، بیروت، دار القلم، چاپ اول، ۱۴۱۲ ق، ص۳۷۰.</ref>؛ ریحان آن چیزی است که بوی خوش دارد و گفته شده که معنای رزق نیز می‌دهد، سپس گفته شده که به دانه خوراکی نیز ریحان گویند». در النهایه در توضیح این واژه چنین آمده است: «الرَّیْحَانُ‏: یطلق علی الرّحمه و الرّزق و الرّاحه، و بالرّزق سمّی الولد رَیْحَاناً<ref>ابن اثیر جزری، مبارک، النهایه فی غریب الحدیث و الأثر، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۳۶۷ش، ج۲ ص۲۸۸.</ref>؛ ریحان بر رحمت و رزق و راحت اطلاق می‌شود و به سبب روزی بودن فرزند، ریحان نامیده شده است».
+{{شروع متن}}
+{{سوال}}
+آیا ریحانه لقب حضرت فاطمه(س) است؟ این لقب به چه معنا است؟ آیا روایتی در این باره وجود دارد؟{{پایان سوال}}
-در برخی از روایات از حضرت زهرا (سلام الله علیها) به عنوان «ریحانه رسول الله» یاد شده است که به عنوان نمونه به دو مورد اشاره می‌کنیم.
+{{پاسخ}}
+{{درگاه|فاطمی|واژه‌ها}}
+[[پرونده:قطعه خوشنویسی ریحانة النبی.jpg|بندانگشتی|250x250px|قطعه خوشنویسی، اثر محمد المشرفاوی.]]
+'''رَیْحانَةُ النَّبی''' یا '''ریحانةُ رسولِ الله''' از صفت‌های [[حضرت فاطمه(س)]]<ref>کافی، محمدمهدی، شمیم سیب بهشت، قم، پیام امام هادی(ع)، ۱۳۸۸ش، ص۱۹۴.</ref> و به معنای گل خوشبوی [[پیامبر(ص)]] یا رزق و روزی پیامبر دانسته شده است.{{مدرک|date=ژانویه ۲۰۲۲}} در روایتی [[امام علی(ع)]]، حضرت فاطمه را بهترین دختر و ریحانه‌ رسول خدا دانسته است.<ref>شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۸.</ref> در یکی از [[زیارت امام حسین(ع)|زیارت‌های امام حسین(ع)]]، خطاب به او گفته شده است: {{عربی|السَّلَامُ عَلَیْکَ... (یا) ابْنُ رَیْحَانَةِ رَسُولِ اللَّه|ترجمه=سلام بر تو... (ای) فرزند ریحانه رسول خدا}}.‏<ref>شهید اول، محمد، المزار، قم، مدرسه امام مهدی، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ص۱۴۵.</ref>
-۱- امیرالمؤمنین در ضمن روایتی در توصیف خود چنین می‌فرمایند: «وَ أَنَا زَوْجُ الْبَتُولِ سَیِّدَه نِسَاءِ الْعَالَمِینَ- فَاطِمَه التَّقِیَّه النَّقِیَّه الزَّکِیَّه الْمَبَرَّه الْمَهْدِیَّه حَبِیبَه حَبِیبِ اللَّهِ وَ خَیْرِ بَنَاتِهِ وَ سُلَالَتِهِ وَ رَیْحَانَه رَسُولِ اللَّهِ<ref>معانی الأخبار، پیشین، ص۵۸؛ و طبری آملی، عماد الدین أبی جعفر محمد، بشاره المصطفی لشیعه المرتضی، نجف المکتبه الحیدریه، چاپ دوم، ۱۳۸۳ ق، ص۱۳.</ref>؛ من همسر بتول، سرور زنان جهان، فاطمه با تقوایِ پاکیزه، نیکوی هدایت شده و محبوب حبیب خدا و بهترین دختران و ذریه‌اش و ریحانه رسول خدا هستم». ۲- ۳- همچنین در زیارتی از زیارت‌های امام حسین(ع) آمده است: «السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الصِّدِّیقُ الطَّیِّبُ الزَّکِیُّ الْحَبِیبُ الْمُقَرَّبُ وَ ابْنُ رَیْحَانَه رَسُولِ اللَّهِ‏<ref>شهید اول، محمد، المزار، قم، مدرسه امام مهدی، چاپ اول، ۱۴۱۰ ق، ص۱۴۵.</ref>؛ سلام بر تو ای کسی که راستگوی پاک و نیکو، دوست و مقرب درگاه الهی و فرزند ریحانه رسول خدا هستی». ۴-
+لغت‌شناسان واژه ریحانة را به معنای «روزی» و «چیزی که بوی خوش دارد» دانسته‌اند.<ref>راغب اصفهانی، حسین، مفردات الفاظ القرآن‏، بیروت، دار القلم، چاپ اول، ۱۴۱۲ق، ص۳۷۰؛ ابن اثیر جزری، مبارک، النهایه فی غریب الحدیث و الأثر، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۲۸۸.</ref> ابن‌اثیر جزری، محدث [[مذهب شافعی|شافعی‌مذهب]] در کتاب «النهایةُ فی غریبِ الحدیثِ و الاثر»، معتقد است فرزند به دلیل رزق و روزی بودنِ او، ریحان نامیده شده است.<ref>ابن اثیر جزری، مبارک، النهایه فی غریب الحدیث و الأثر، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۳۶۷ش، ج۲ ص۲۸۸.</ref>
+== منابع ==
+{{پانویس|۲}}
+{{شاخه
+ | شاخه اصلی =تاریخ
+ | شاخه فرعی۱ = تاریخ و سیره معصومان
+ | شاخه فرعی۲ = حضرت فاطمه(س)
+ | شاخه فرعی۳ =
+}}
+{{تکمیل مقاله
+ | شناسه =-
+ | تیترها =-
+ | ویرایش =شد
+ | لینک‌دهی =شد
+ | ناوبری =
+ | نمایه =
+ | تغییر مسیر =شد
+ | ارجاعات =
+ | بازبینی =
+ | تکمیل =
+ | اولویت =ج
+ | کیفیت =ج
+}}
+{{پایان پاسخ}}
+{{پایان متن}}
+[[رده:فضایل حضرت فاطمه(س)]]